گرفتگی پا یا کرامپ پا تجربه ای عذاب آور بوده و می تواند بسیار سخت و دردناک باشد. اغلب هنگام خواب و در کمال آرامش به سراغ فرد می آید، او را با واکنشی سریع بیدار می کند و مدام شدید تر می شود.
در بعضی موارد این گرفتگی ها قابل پیشگیری هستند.
گرفتگی پا به چه شکل است؟
عضلات زمانی دچار گرفتگی یا کرامپ می شوند که به صورت غیر اختیاری منقبض شوند. دردی گره ای در عضله پا به وجود می آید و فرد را بی حرکت نگه می دارد.
گرفتگی پا بیشتر در عضله ساق پا شایع است اما در ران، کفل و پا هم دیده شده است. عموما فقط چند لحظه طول می کشد و بعد عضله شل می شود، رها شده و درد از بین می رود.
گرفتگی پا از چیست؟
مسائل مختلفی سبب گرفتگی پا می شوند اما در کل هیچ توضیحی برای این گرفتگی ها وجود ندارد. چون اغلب در شب رخ می دهد، پا کمی خم می شود و به پایین آویزان است.
برخی می گویند که این حالت سبب بروز اسپاسم خواهد شد. اگر می خواهید از بروز مجدد این گرفتگی پیشگیری کنید بهترین راه به حداقل رساندن شرایطی است که باعث افزایش احتمال بروز این عارضه می شود.
سبک زندگی
فعالیت های خاصی هستند که فرد را بیشتر در معرض این گرفتگی ها قرار می دهند مثل ورزش های سنگینی که به پا فشار می آورند همچون:
- دویدن
- بدنسازی پا
- ورزش هایی که بیشتر نیازمند دویدن هستند مثل فوتبال یا بسکتبال
برخی متخصصان می گویند خستگی عضله از علل اصلی این انقباضات است. ریسک وقتی بیشتر می‌شود که این عضلات در هوای گرم خسته شوند یا بدن بی آب بماند.
می توانید از فعالیت هایی که سبب کرامپ پا می شوند جلوگیری کنید، به قدر کافی آب بنوشید و اوقاتی که خسته اید ورزش نکنید.
دلایل پزشکی
بارداری، علاوه بر برخی بیماری های خاص باعث افزایش ریسک گرفتگی پا می شود. اگر باردار هستید و یا هر کدام از این بیماری ها را دارید و کرامپ پا را تجربه می کنید با پزشک خود مشورت کنید:
- بیماری ادیسون
- اختلال مصرف الکل
- نارسایی کلیه
- مشکلات تیروئید
- پارکینسون
- دیابت نوع دو
- سارکوییدوز
- سیروز(به ویژه در کبد)
- بیماری های عروقی
علاوه بر آن، داروهایی که باعث گرفتگی پا می شوند این ها هستند:
- قرص های ضد بارداری
- داروهای مدر
- ناپروکسن
- داروهای آسم، آلبوترول
- استاتین‌ها
گرفتگی پا بعد از ورزش
گرفتگی عضلات پا پس از ورزش (Muscle Cramp) معمولاً به دلیل خستگی عضلات، کم‌آبی بدن، یا عدم تعادل الکترولیت‌ها رخ می‌دهد. این حالت بیشتر در افرادی دیده می‌شود که فعالیت بدنی شدید یا طولانی دارند. برای پیشگیری، گرم کردن مناسب قبل از ورزش، نوشیدن آب کافی و انجام حرکات کششی پس از ورزش توصیه می‌شود.
گرفتگی پا در بارداری
در دوران بارداری، بسیاری از خانم‌ها خصوصاً در سه‌ماهه دوم و سوم، دچار گرفتگی پا به ویژه هنگام شب می‌شوند. علل آن می‌تواند افزایش وزن، تغییرات هورمونی، فشار رحم بر روی عروق خونی و اعصاب پا و کاهش برخی مواد معدنی مثل کلسیم و منیزیم باشد. مصرف مایعات کافی، انجام حرکات کششی و مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و منیزیم کمک‌کننده است.
گرفتگی پا در خواب
گرفتگی عضلات پا در خواب (شبانه) یکی از مشکلات شایع است که معمولاً افراد میانسال و سالمندان با آن مواجه می‌شوند. علت دقیق آن مشخص نیست اما کم‌آبی بدن، کمبود برخی مواد معدنی (مانند پتاسیم، کلسیم و منیزیم)، مشکلات عصبی و حتی برخی داروها می‌تواند نقش داشته باشد. انجام حرکات کششی قبل از خواب و نوشیدن آب کافی می‌تواند مفید باشد.
گرفتگی پا در کودکان
کودکان نیز خصوصاً در سنین رشد ممکن است دچار گرفتگی پا شوند که اغلب به عنوان “دردهای رشد” شناخته می‌شود. این دردها معمولاً شب‌ها و در ساق پا رخ می‌دهد. مصرف آب کافی، ماساژ ملایم و اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی (کلسیم، منیزیم، پتاسیم) می‌تواند کمک‌کننده باشد. در صورت تداوم یا شدت درد حتماً باید با پزشک مشورت شود.
کرامپ انگشتان پا
کرامپ یا گرفتگی انگشتان پا معمولاً به علت ایستادن طولانی، پوشیدن کفش نامناسب یا فعالیت زیاد رخ می‌دهد. کمبود آب و مواد معدنی نیز می‌تواند عامل باشد. ماساژ دادن، کشش ملایم و اصلاح سبک زندگی مؤثر است.
درمان گرفتگی پا
باید از مسایلی که سببب بروز این عارضه می شوند جلوگیری کرد. اگر گرفتگی دردناک است، باید بدانید چه باید کرد.
در صورت تجربه گرفتگی، آن قسمت را به آرامی بکشید و ماساژ دهید. اگر ساق پا است عضله پای خود را بکشید یا اگر درد غیر قابل تحمل است با پاشنه راه بروید.
در کل، گرفتگی بعد از چند دقیقه رفع می شود اما اگر مدام رخ می دهد با پزشک خود صحبت کنید. هیچ دارویی برای درمان این مشکل وجود ندارد.
اگر این گرفتگی ها به علت بیماری دیگری است، درمان آن بیماری ها باعث رها شدن از شر گرفتگی ها می شود.
کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب می‌شود؟
کمبود ویتامین D، ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B6 و ویتامین B12 می‌تواند باعث افزایش احتمال گرفتگی عضلات پا شود. همچنین کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم نیز تأثیرگذار است. مصرف مکمل‌ها باید تحت نظر پزشک باشد.
برای گرفتگی عضلات پا چه بخوریم؟
برای پیشگیری یا کاهش گرفتگی عضلات پا، مصرف مواد غذایی زیر توصیه می‌شود:
- موز، پرتقال و سیب زمینی: غنی از پتاسیم
- لبنیات، بادام و سبزیجات برگ سبز: غنی از کلسیم و منیزیم
- ماهی، تخم مرغ و گوشت: تأمین‌کننده ویتامین D و B12
- آب کافی: جلوگیری از کم‌آبی بدن
همچنین پرهیز از مصرف بیش از حد کافئین و نمک می‌تواند مفید باشد.
در صورت تداوم یا شدت گرفتگی عضلات، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علل جدی‌تر بررسی شود.
بیشتر بخوانید: ماساژ نقاط ماشه ای
متخصصین ما می توانند در تشخیص علت کرامپ یا گرفتگی پا به شما کمک کنند و با تهیه یک برنامه درمانی شخصی برای شما بهترین و مناسب ترین راهکاری های فیزیوتراپی را برای درمان مشکل شما به کار خواهند گرفت.
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196