فیزیوتراپی جزء حیاتی نقاهت بعد از بیماری، آسیب یا جراحی است. معمولا اینطور به نظر نمی رسد که درمان های فیزیوتراپی دارای عوارض باشند اما در اینجا به مواردی که ممکن است فرد با آنها مواجه شود می پردازیم. فیزیوتراپی با استفاده از درمان هایی همچون تحریک الکتریکی و اولتراسوند به کاهش درد و ارتقاء بهبودی کمک می کند. ورزش، تحرک بعد از نقاهت، بالا و پایین رفتن از پله با رعایت نکات ایمنی و فعالیت هایی جهت بهبود تعادل برای بازیابی استقلال فرد تجویز می شوند. با این وجود، دوره درمان فیزیوتراپی می تواند عوارض مختلفی داشته باشد. به حداقل رساندن عوارض فیزیوتراپی با مورد ملاحظه قرار دادن آن در طول فیزیوتراپی و مشورت با پزشک ضروری است.
عوارض فیزیوتراپی کمر
فیزیوتراپی کمر معمولاً برای بهبود دردهای عضلانی، مشکلات ستون فقرات، و دیسک کمر استفاده می‌شود. با این حال، ممکن است عوارض زیر به‌طور موقت یا نادر رخ دهند:
- درد موقت: ممکن است پس از جلسات فیزیوتراپی، درد یا ناراحتی خفیفی در عضلات کمر ایجاد شود که معمولاً موقتی است.
- التهاب یا کبودی: در صورت استفاده از تکنیک‌های دستی یا ماساژ شدید.
- افزایش درد: در برخی موارد نادر، تمرینات نامناسب یا فشار بیش‌ازحد میتواند باعث تشدید درد شود.
- خستگی عضلانی: به دلیل تمرینات فیزیکی یا تحریک عضلات با دستگاه.
عوارض فیزیوتراپی دیسک کمر
فیزیوتراپی دیسک کمر با هدف کاهش فشار روی نخاع و بهبود حرکت انجام می‌شود. عوارض ممکن عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در محل درمان: برخی افراد ممکن است پس از درمان اولیه احساس درد بیشتری کنند.
- افزایش علائم دیسک: در موارد نادر، انجام تمرینات یا حرکات نامناسب ممکن است علائم را تشدید کند.
- تشنج عضلانی: تحریک عضلات اطراف دیسک میتواند باعث اسپاسم موقت شود.
- آسیب به بافت نرم: در صورت استفاده از تکنیک‌های غیرصحیح.
عوارض فیزیوتراپی گردن
فیزیوتراپی گردن برای مشکلاتی مانند گردن‌درد، اسپاسم عضلانی، یا فتق دیسک گردن استفاده می‌شود. برخی از عوارض احتمالی:
- سردرد یا سرگیجه: به دلیل تحریک عضلات یا اعصاب گردن.
- درد موقت: ممکن است پس از جلسات درمانی، درد یا گرفتگی خفیف احساس شود.
- افزایش خشکی گردن: در صورت انجام تمرینات اشتباه.
- آسیب عصبی: در موارد بسیار نادر، فشار زیاد ممکن است به اعصاب گردنی آسیب بزند.
عوارض فیزیوتراپی شانه
فیزیوتراپی شانه برای مشکلاتی مانند شانه یخ‌زده، التهاب تاندون‌ها، یا آسیب‌دیدگی مفصل شانه مؤثر است. عوارض احتمالی:
- درد موقت یا افزایش ناراحتی: پس از جلسات درمانی.
- التهاب عضلات یا تاندون‌ها: در صورت فشار زیاد یا حرکات تکراری.
- محدودیت حرکتی موقتی: در اثر کشش یا تحریک بیش‌ازحد.
- کبودی یا تحریک پوست: در اثر استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی.
عوارض فیزیوتراپی کف لگن
فیزیوتراپی کف لگن برای درمان مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار، افتادگی رحم، یا درد لگنی انجام می‌شود. عوارض ممکن:
- درد یا ناراحتی در ناحیه لگن: به‌ویژه در مراحل اولیه درمان.
- اسپاسم عضلات لگن: در اثر تحریک یا تمرینات نادرست.
- عفونت ناحیه‌ای: در صورت عدم رعایت بهداشت، به‌خصوص در روش‌های داخلی.
- احساس خستگی یا کشیدگی عضلات: پس از تمرینات.
عوارض فیزیوتراپی زانو
فیزیوتراپی زانو برای مشکلاتی مانند آرتروز، آسیب‌دیدگی رباط‌ها یا مینیسک زانو استفاده می‌شود. عوارض احتمالی:
- درد یا تورم موقت: پس از جلسات درمانی.
- افزایش خشکی زانو: در صورت انجام تمرینات نادرست.
- کبودی یا التهاب موضعی: در اثر استفاده از دستگاه یا ماساژ شدید.
- افزایش موقت علائم: به دلیل تحریک بیش‌ازحد مفصل.
عوارض فیزیوتراپی صورت
فیزیوتراپی صورت معمولاً برای فلج بل، اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی، یا بهبود عملکرد عضلات صورت انجام می‌شود. عوارض احتمالی:
- درد یا ناراحتی در عضلات صورت: به‌ویژه پس از تمرینات.
- تورم یا التهاب خفیف: در محل تحریک.
- حساسیت پوست صورت: در اثر استفاده از دستگاه‌های الکتروتراپی.
- کاهش موقت توانایی حرکت عضلات: در صورت اشتباه در تحریک یا فشار.
عوارض فیزیوتراپی با برق
استفاده از تحریک الکتریکی (الکتروتراپی) در فیزیوتراپی میتواند برای بهبود درد و تقویت عضلات استفاده شود. عوارض احتمالی:
- حساسیت پوستی: به دلیل تماس الکترودها با پوست.
- احساس سوزش یا تحریک: در اثر شدت زیاد جریان الکتریکی.
- کبودی یا قرمزی پوست: در محل قرارگیری الکترودها.
- افزایش درد یا اسپاسم عضلانی: در صورت تنظیم نادرست دستگاه.
- آسیب عصبی نادر: در صورت استفاده نادرست یا شدت زیاد.
عوارض فیزیوتراپی با لیزر
فیزیوتراپی با لیزر یکی از روش‌های درمانی مدرن است که در آن از لیزرهای کم‌توان (Low-Level Laser Therapy) برای تسریع فرآیند بهبود و کاهش درد استفاده می‌شود. اگرچه این روش عموماً ایمن و غیرتهاجمی است، اما مانند هر روش درمانی دیگری ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. در ادامه به برخی از عوارض احتمالی اشاره می‌کنیم:
1. قرمزی و التهاب پوست
در برخی از افراد، استفاده از لیزر ممکن است موجب قرمزی یا التهاب موقت در ناحیه تحت درمان شود. این عارضه معمولاً خفیف است و پس از مدت کوتاهی برطرف می‌شود.
2. حساسیت به نور
افرادی که پوست حساسی دارند یا به نور حساس هستند، ممکن است پس از درمان با لیزر دچار احساس سوزش یا ناراحتی شوند. استفاده از محافظ‌های مناسب و تنظیم شدت لیزر میتواند این مشکل را کاهش دهد.
3. افزایش موقت درد
در برخی موارد، ممکن است درد در ناحیه درمان به طور موقت افزایش یابد. این امر معمولاً به دلیل تحریک فرآیندهای ترمیم طبیعی بدن است و به طور معمول پس از چند روز کاهش می‌یابد.
4. سردرد یا سرگیجه
اگر از لیزر در نواحی نزدیک به سر یا گردن استفاده شود، ممکن است در برخی افراد سردرد یا سرگیجه خفیف ایجاد شود. این عارضه نادر است و معمولاً به دلیل واکنش بدن به درمان است.
5. واکنش‌های آلرژیک
در موارد بسیار نادر، برخی افراد ممکن است به دلیل استفاده از ژل یا مواد همراه با لیزر دچار واکنش‌های آلرژیک شوند. در چنین وضعیتی، باید مواد مورد استفاده بررسی و جایگزین شوند.
6. خطرات برای زنان باردار
استفاده از لیزر در نواحی خاص بدن (مانند شکم یا کمر) در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است بر جنین تأثیر منفی بگذارد. بهتر است زنان باردار قبل از انجام این روش با پزشک مشورت کنند.
7. احتمال سوختگی خفیف
اگر شدت لیزر به درستی تنظیم نشود یا دستگاه به مدت طولانی روی یک نقطه متمرکز باشد، احتمال سوختگی سطحی در ناحیه درمان وجود دارد. این مشکل با رعایت اصول ایمنی و استفاده از دستگاه‌های استاندارد قابل پیشگیری است.
نکات مهم برای کاهش عوارض:
- مشاوره با پزشک: قبل از شروع درمان با لیزر، شرایط جسمانی و سوابق پزشکی بیمار باید به طور کامل بررسی شود.
- استفاده از تجهیزات استاندارد: استفاده از دستگاه‌های تاییدشده و استاندارد، خطر عوارض جانبی را به حداقل می‌رساند.
- تنظیمات مناسب: شدت و مدت زمان تابش لیزر باید متناسب با نیاز و شرایط بیمار تنظیم شود.
- مراقبت پس از درمان: رعایت توصیه‌های پزشک پس از هر جلسه درمانی میتواند از بروز عوارض جلوگیری کند.
در مجموع، فیزیوتراپی با لیزر یک روش ایمن و موثر است، اما آگاهی از عوارض احتمالی و انجام درمان تحت نظر متخصص، برای دستیابی به نتایج بهتر و ایمن‌تر ضروری است.
عوارض فیزیوتراپی پا
فیزیوتراپی پا یکی از درمان‌های رایج برای مشکلاتی مانند آسیب‌های عضلانی، شکستگی، آرتروز، دردهای عصبی، و مشکلات مفصلی است. اگرچه این روش درمانی در اغلب موارد بی‌خطر است، اما در برخی شرایط ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد. این عوارض معمولاً به دلیل اجرای نادرست تمرینات، شدت بیش از حد درمان، یا شرایط خاص بیمار بروز می‌کنند.
عوارض احتمالی فیزیوتراپی پا:
افزایش موقت درد و التهاب:
در برخی موارد، پس از جلسات فیزیوتراپی، بیمار ممکن است درد بیشتری در ناحیه پا احساس کند. این حالت به دلیل تحریک بافت‌ها و عضلات در حین درمان اتفاق می‌افتد و معمولاً موقتی است.
کبودی یا آسیب عضلانی:
استفاده از تکنیک‌های ماساژ عمیق یا اعمال فشار بیش از حد میتواند باعث کبودی یا آسیب‌های جزئی به بافت نرم پا شود.
تورم یا سفتی مفصل:
در صورتی که شدت تمرینات یا دستگاه‌های فیزیوتراپی به درستی تنظیم نشوند، ممکن است تورم یا سفتی مفصل ایجاد شود.
بدتر شدن وضعیت موجود:
اگر تمرینات یا درمان‌ها متناسب با شرایط بیمار طراحی نشده باشند، ممکن است آسیب‌های موجود در پا تشدید شوند.
آسیب به اعصاب یا عروق:
فشار نادرست یا استفاده نادرست از دستگاه‌ها ممکن است به اعصاب یا عروق پا آسیب برساند.
راهکارها برای پیشگیری از عوارض:
- انجام فیزیوتراپی زیر نظر فیزیوتراپیست مجرب.
- اطلاع‌رسانی کامل به درمانگر درباره وضعیت سلامتی، سابقه بیماری‌ها و حساسیت‌های بدنی.
- پیروی از دستورالعمل‌های تجویز شده و اجتناب از انجام تمرینات خودسرانه.
عوارض فیزیوتراپی دست
فیزیوتراپی دست معمولاً برای درمان مشکلاتی مانند آسیب‌های تاندون، شکستگی، آرتروز، سندرم تونل کارپال، یا محدودیت‌های حرکتی به کار می‌رود. اگرچه این روش درمانی به بهبود عملکرد دست کمک می‌کند، برخی عوارض جانبی ممکن است در اثر اشتباهات درمانی یا شرایط خاص بیمار رخ دهد.
عوارض احتمالی فیزیوتراپی دست:
درد موقت یا افزایش حساسیت:
پس از تمرینات یا استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی، ممکن است بیمار درد یا حساسیت بیشتری در ناحیه دست احساس کند. این درد معمولاً خفیف و موقتی است.
ضعف عضلات یا مفاصل:
در صورت اجرای نادرست تمرینات یا فشار بیش از حد، ممکن است ضعف یا آسیب به عضلات و مفاصل دست ایجاد شود.
تورم یا التهاب:
استفاده بیش از حد یا نامناسب از ابزارهای درمانی میتواند باعث تورم یا التهاب در ناحیه دست شود.
کبودی یا آسیب به بافت نرم:
ماساژهای عمیق یا کشش بیش از حد ممکن است باعث کبودی یا آسیب جزئی به بافت‌های نرم دست شود.
بی‌حسی یا احساس سوزن‌سوزن شدن:
در مواردی، فشار روی اعصاب دست در حین درمان ممکن است باعث بی‌حسی یا احساس سوزن‌سوزن شدن شود. اگر این علائم ادامه پیدا کند، باید به پزشک گزارش شود.
عفونت (در موارد نادر):
اگر از دستگاه‌ها یا ابزارهایی استفاده شود که به درستی استریل نشده باشند، احتمال عفونت وجود دارد. البته این مورد معمولاً در کلینیک‌های استاندارد بسیار نادر است.
راهکارها برای پیشگیری از عوارض:
- انجام درمان تحت نظر فیزیوتراپیست حرفه‌ای و آموزش‌دیده.
- اجتناب از تمرینات شدید یا انجام حرکاتی که درد شدید ایجاد می‌کنند.
- استفاده از دستگاه‌ها و تکنیک‌های درمانی مطابق با شرایط جسمی بیمار.
- اطلاع دادن به درمانگر در صورت بروز هرگونه درد غیرعادی، تورم یا بی‌حسی.
درد همراه با درمان
یکی از مهم ترین عوارضی که ممکن است در روند فیزیوتراپی تجربه کنید، درد است. این درد احتمالاً طی توانبخشی و نقاهت افزایش یافته و منجر به سرگیجه و کاهش قدرت تحرک شود. مطرح کردن این مشکلات با فیزیوتراپیست و پزشک بسیار ضروری است. ممکن است درمانی جایگزین به کاهش درد کمک کند. برای کمک به کنترل درد، پزشک احتمالاً خوردن داروی خوراکی مثل مُسکن، ۳۰ دقیقه قبل از شروع درمانی را تجویز کند. گرما، یخ گذاری یا کرم های موضعی بعد از جلسه طبق دستور تراپیست سبب کاهش درد می شوند.
ورم از عوارض فیزیوتراپی
یکی دیگر از عوارض فیزیوتراپی، ورم است. با به چالش کشیدن عضلات، رباط ها و تاندون ها برای قوی تر کردن شان، بدن ممکن است با افزایش اِدِم و ورم پاسخ دهد. ادم باعث بروز درد اضافه و محدودیت های عملکردی می شود. با تراپیست صحبت کرده یا از سرما و گرما تراپی جهت کنترل ورم استفاده کنید چون درد و ورم را کم کرده و هم زمان جریان خون را افزایش می دهد.
فقدان نتیجه مساعد
همراه با هر گونه مداخلات درمانی، شرکت در جلسات فیزیوتراپی هیچ تضمینی برای بهبود یا حذف کامل علائم نمی کند. به خاطر نا امید کننده بودن این موضوع، شاید بخواهید جلسات درمانی را در میانه راه قطع کنید. تکمیل نکردن تراپی هم منجر به درد بلند مدت و آسیب دوباره خواهد شد. پس به انتها رساندن تراپی بسیار مهم است.
با تراپیست مشورت کنید و هدف های شخصی تان را مطرح کرده و تا جایی که می توانید توضیحات تان مفصل باشد. تراپیست احتمالاً بتواند مسیر درمان را به سمت رسیدن به هدف های بیمار هدایت کرده و در سبک زندگی فرد تغییراتی ایجاد کند تا نتایج خوبی حاصل شود.
مشکلات احساسی– روانی از عوارض فیزیوتراپی
ممکن است فشارهای روانی احساسی در زمان تراپی تجربه کنید. جلسات تراپی مکرر، درد، پیشرفت کند و زمان طولانی مدت جلسه می توانند آزاردهنده باشند.
مشکل خود را با خانواده و دوستان تان مطرح کنید و در مورد نگهداری کودک، آماده کردن غذا و حمل و نقل از کسی کمک بگیرید تا تمرکزتان فقط روی تراپی باشد. با مشاور حرفه ای ملاقات کنید تا شما را در مورد برگشتن به کار راهنمایی کند. صرف نظر از فشار ها و مشکلاتی که با آن روبرو هستید، فعال بودن سبب می شود کنترل اوضاع را به دست گرفته و به تغییراتی بلند مدت و کوتاه مدتی که مواجه شده اید، پاسخی مناسب دهید.
نکات کلی برای جلوگیری از عوارض
- اطمینان از تخصص و تجربه فیزیوتراپیست.
- رعایت دقیق توصیه‌ها و تمرینات ارائه‌شده.
- اطلاع‌رسانی به پزشک در صورت بروز عوارض یا درد شدید.
- استفاده از روش‌ها و دستگاه‌های استاندارد و بهداشتی.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی در صورتی که زیر نظر کارشناس مربوطه انجام شود، هیچ گونه عوارضی نخواهد داشت. از آنجایی که در فیزیوتراپی از هیچ گونه دارو و یا روش تهاجمی استفاده نمی شود، عوارضی هم در انتظار بیمار نخواهد بود.
لازم به ذکر است که دستگاه های الکتروتراپی که در فیزیوتراپی استفاده می شوند، دارای درجه ولتاژ و فرکانس هستند، در صورتی که فرد غیر کارشناس از دستگاه استفاده کند و در تعیین شدت ولتاژ یا فرکانس دچار خطا شود، این خطا میتواند منجربه کجی عضله، افتادگی آن و یا افزایش درد شود. خواهشمندیم در انتخاب مرکز درمانی خود، نهایت دقت و حساسیت را به خرج دهید.
انجام درمان های فیزیوتراپی زیر نظر متخصصین مجرب و استفاده از یک برنامه درمانی جامع شامل انواع درمان های فیزیوتراپی به شما کمک می کند که در طول درمان کمتر دچار ناراحتی و نگرانی شدهو عوارض فیزیوتراپی را تجربه کنید.
برای مشاوره با متخصصین ما در کلینیک یادمان با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196
جهت اطلاع از آدرس کلینیک و ارتباط با ما به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.