بیماری ام اس چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

بیماری ام اس (MS) چیست؟

بیماری ام اس یک بیماری مزمن است که سیستم عصبی مرکزی (CNS) را تحت تأثیر قرار می دهد.

دستگاه ایمنی به میلین حمله می کند که یک لایه محافظ دور رشته های عصبی است.

این مسئله میتواند ارسال سیگنال از مغز به سایر اعضای بدن را با مشکل مواجه کند.

وقتی میلین دچار آسیب می شود، انتقال پیام عصبی در عصب با کاهش سرعت موجه می شود.

علائم بیماری ام اس چیست؟

افراد مبتلا به ام اس، علائم مختلف و متنوعی را تجربه می کنند.

بعلت ماهیت این بیماری، علائم آن بین افراد مختلف، تا حد زیادی متفاوت است.

حتی شدت این بیماری ممکن است سال به سال، ماه به ماه و حتی روز به روز تغییر کند.

دو مورد از رایج ترین علائم ام اس، خستگی زیاد و سختی در پیاده روی است.

خستگی

حدود 80 درصد افراد مبتلا به ام اس، داشتن خستگی را گزارش کرده اند.

خستگی که همراه با ام اس رخ می دهد می تواند تضعیف کننده شود و بر توانایی پیاده روی و انجام کارهای روزمره تأثیر بگذارد.

دشواری در پیاده روی

دشواری در پیاده روی به دلایل مختلفی می تواند همراه با ام اس رخ دهد:

  • کرختی در ران ها یا پاها
  • مشکل در حفظ تعادل
  • ضعف عضله
  • حالت انقباض ماهیچه ها
  • مشکلات در بینایی
  • خستگی بیش از حد

وجود مشکل در پیاده روی، بخاطر زمین خوردن های مکرر می تواند منجر به آسیب های دیگری نیزبشود.

سایر علائم بیماری ام اس

علائم نسبتاً رایج بیماری ام اس عبارتند از:

  • درد حاد یا مزمن
  • رعشه
  • مشکلات شناختی در رابطه با تمرکز، حافظه، و مهارت های حل مسئله

این عارضه همچنین می تواند منجر به اختلالات گفتاری شود.

برای مطالعه گسترده تر در مورد علائم بیماری ام اس مقاله زیر را مطالعه کنید:

علائم ام اس

انواع مختلف بیماری ام اس

انواع مختلف بیماری ام اس

انواع بیماری ام اس عبارتند از:

سندرم بالینی جدا شده (CIS)

سندرم بالینی جدا شده (CIS) شامل یک حادثه با علائم است که حداقل 24 ساعت طول می کشند.

این علائم به علت میلین زدایی (دمیلینه شدن) در سیستم عصبی مرکزی رخ می دهند.

دو نوع حادثه ضمنی وجود دارد: تک کانونی یا مونوفوکال و چند کانونی یا مولتی فوکال.

یک حادثه ضمنی تک کانونی به این معنی است که یک آسیب (جراحت) سبب یک علائم می شود.

یک حادثه ضمنی چند کانونی به این معنی است که شما بیش از یک آسیب و بیش از یک علامت دارید.

اگرچه این حادثه های ضمنی از خصوصیات مشخص ام اس هستند اما آنها برای تشخیص درست کافی نیستند.

اگر آسیب های مشابه با آسیب هایی که در ام اس رخ می دهند موجود باشد، به احتمال زیاد شما ام اس نوع عود کننده – بهبود یابنده (RRMS) دارید.

اگر این آسیب ها موجود نبودند احتمال کمی دارد که بیماری ام اس در شما شکل بگیرد.

ام اس عودکننده – بهبود یابنده (RRMS)

بیماری ام اس عودکننده – بهبود یابنده مستلزم بازگشت و عود فعالیت بیماری بعد از بهبودی است.

در طی دوره های بهبودی، نشانگان خفیف یا غایب هستند و هیچ پیشرفتی در بیماری دیده نمی شود.

RRMS رایج ترین شکل ام اس در ابتدای بیماری است و حدود 85 درصد از کل موارد ام اس را تشکیل میدهد.

ام اس پیشرونده اولیه (PPMS)

اگر ام اس پیشرونده اولیه (PPMS) دارید عملکرد عصبی شما از آغاز بروز نشانگان، بتدریج بدتر می شود.

با این حال دوره های کوتاه پایداری ممکن است رخ دهد.

برای توصیف فعالیت بیماری از واژه های فعال و غیرفعال استفاده می شود.

ام اس عودکننده – بهبود یابنده (PRMS) اصطلاحی بود که قبلاً برای توصیف ام اس تدریجی با بهبودهای واضح، مورد استفاده قرار می گرفت.

این اصطلاح اکنون در طبقه PPMS جای داده می شود.

ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS)

ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS) زمانی رخ می دهد که RRMS به شکل تصاعدی تغییر میکند.

شما ممکن است هنوز علاوه بر معلولیت یا بدتر شدن تدریجی عملکرد، بازگشت های قابل مشاهده ای داشته باشید.

باید بدانید که

ام اس شما ممکن است تغییر کند و تکامل یابد اما هر بار فقط یک نوع بیماری ام اس خواهید داشت.

بیماری ام اس چطور درمان می شود؟

هیچ درمان قطعی برای معالجه بیماری ام اس وجود ندارد اما گزینه های درمانی متعددی در دسترس می باشد.

درمان های اصلاح کننده بیماری ام اس (DMT)

درمان های اصلاح کننده بیماری ام اس به منظور کند کردن پیشرفت بیماری و کند کردن نرخ بازگشت آن طراحی شده اند.

داروهای خود – تزریقی اصلاح کننده بیماری برای RRMS شامل گلاتیرامر اسیتات (کوپاگزون) و بتا اینترفرون هایی  مانند زیر هستند:

  • آوونکس
  • بتاسرون
  • اکستاویا
  • پلگریدی
  • ربیف

داروهای دهانی برای RRMS عبارتند از:

  • دی متیل فوماریت (تکفیدرا)
  • فینگولیمود (گیلنیا)
  • تری فلونومید (اوباگیو)

درمان های تزریقی درون وریدی برای RRMS عبارتند از:

  • آلمتوزوبام (لمترادا)
  • ناتالیزوماب (تایسابری)
  • میتوگزان ترون هیدروکلرید (فقط به شکل غیرتجاری موجود است)، و فقط هم برای ام اس های شدید استفاده می شود

در سال 2017 سازمان غذا و دارو (FDA) اولین درمان های اصلاح کننده را برای افراد مبتلا به ام اس پیشرونده اولیه تأیید کرد.

این داروی تزریقی اوکر لیزوماب (اوکرووس) نام دارد و می توان از آن برای درمان ام اس عودکننده – بهبود یابنده نیز استفاده کرد.

البته تمام داروهای ام اس برای همه افراد موجود یا مناسب نیستند.

در مورد اینکه اکنون چه دارویی در بازار موجود است و در مورد ریسک ها و مزایای هر یک از آنها با پزشک خود مشورت کنید.

سایر داروهای درمانی بیماری ام اس

پزشک می تواند کورتیکو استروئیدهایی مانند متیل پردنیزولون (مدرول) و پردنیزون (پردنیزون اینتنسول، رایوس) را برای درمان بازگشت ها تجویز کند.

درمان های دیگر نیز می توانند علائم را کاهش دهند و کیفیت زندگی شما را بهبود دهند.

بخاطر اینکه ام اس برای هر فردی متفاوت می باشد بنابراین درمان آن هم به علائم خاص فرد بستگی دارد.

برای اغلب افراد، یک رویکرد انعطاف پذیر لازم می باشد.

نشانه های اولیه بیماری ام اس

ام اس می تواند بصورت فوری توسعه یابد یا اینکه علائم آن ممکن است آنقدر خفیف باشند که به آسانی از چشم شما دور بمانند.

سه مورد از رایج ترین علائم اولیه بیماری ام اس عبارتند از:

مورد اول

کرختی و سوزشی که بر بازوها، ران ها یا یک طرف از صورت شما تأثیر بگذارد.

این احساس ها شبیه حس مور مور شدن (سوزن سوزن شدن) در موقع خواب رفتن پاهایتان هستند.

با اینحال دلیل واضحی برای رخ دادن آنها وجود ندارد.

مورد دوم

عدم تعادل و پاهای ضعیف. ممکن است در هنگام راه رفتن یا انجام فعالیت های بدنی دیگر، تعادل تان به هم بخورد.

مورد سوم

دو بینی، دید تار، یا عدم بینانی جزئی. اینها می توانند از نشانه های اولیه ام اس باشند. شما همچنین ممکن است چشم درد داشته باشید.

البته بعضی اوقات این نشانه های اولیه رفع می شوند و مدتی بعد دوباره برمی گردند.

فاصله بین این عودها می تواند چند هفته، چند ماه و یا حتی چند سال باشد.

علائم بیان شده می توانند علل مختلفی داشته باشند. حتی اگر این علائم را داشته باشید ضرورتاً به این معنا نیست که به بیماری ام اس دچار شده اید.

علت بیماری ام اس چیست؟

اگر ام اس داشته باشید لایه محافظ میلین به دور رشته های عصبی تان آسیب می بیند.

تصور می شود که این آسیب نتیجه یک حمله سیستم ایمنی است. محققان فکر می کنند که ممکن است محرک های محیطی مانند ویروس یا سم سبب این حمله سیستم ایمنی شود.

وقتی که سیستم ایمنی به میلین حمله می کند باعث ایجاد التهاب می شود.

این مسئله منجر به تشکیل بافت آسیب یا جراحت می شود. التهاب و آسیب دیدگی بافت، سیگنال های بین مغز و اندام های دیگر بدن را مختل می سازند.

بیماری ام اس یک بیماری ارثی نیست اما والدین یا فرزندان مبتلا به ام اس، احتمال ابتلا به آنرا تا حدودی افزایش می دهند.

محققان ژن هایی را شناسایی کرده اند که به نظر می رسد سبب افزایش آسیب پذیری در مقابل ابتلا به بیماری ام اس می گردند.

تشخیص بیماری ام اس

پزشک برای تشخیص بیماری ام اس – MS – به انجام معاینه عصب شناختی، سوابق بالینی، و یک سری آزمایشات دیگر نیاز دارد.

آزمایش تشخیصی می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • اسکن ام آر آی. استفاده از یک رنگ متضاد با ام آر آی به پزشک اجازه می دهد تا جراحت های فعال و غیرفعال را در سراسر مغز و نخاع شوکی شناسایی کند.
  • تست بینایی. این آزمون مستلزم تحریک گذرگاه های عصبی است تا فعالیت الکتریکی در مغز تجزیه و تحلیل شود. در گذشته آزمون های پتانسیل فراخوانده مغزی، شنیداری و حسی نیز برای تشخیص بیماری ام اس استفاده می شدند.
  • کشیدن مایع نخاعی (سوراخ کردن ستون مهره ها). پزشک ممکن است برای پیدا کردن نابهنجاری در مایع نخاعی از یک شیر نخاعی استفاده کند. اینکار می تواند به جلوگیری از بیماری های عفونی کمک کند.
  • آزمایشات خون. پزشکان از آزمایشات خون برای رفع عارضه های دیگر همراه با علائم مشابه استفاده میکنند.

تشخیص بیماری ام اس مستلزم شواهدی از میلین زدایی است که در زمان های مختلفی در بیش از یک قسمت مغز، نخاع شوکی، یا عصب های بصری رخ می دهد.

تشخیص MS همچنین مستلزم این است که عارضه های دیگری که دارای علائم مشابه هستند را با ام اس اشتباه نگیریم.

بیماری لایم، لوپوس و سندرم شوگرن مثال هایی از این عارضه ها هستند.

زندگی کردن و سازش با بیماری ام اس چگونه است؟

زندگی کردن و سازش با بیماری ام اس چگونه است؟

اغلب افراد مبتلا به MS، راه هایی برای مدیریت علائم و داشتن یک عملکرد مناسب در زندگی را پیدا می کنند.

داروها

داشتن ام اس به این معنی است که شما باید به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

اگر یکی از درمان های اصلاح کننده بیماری ام اس را استفاده می کنید باید اطمینان حاصل کنید که از برنامه زمانی پیشنهاد شده آن پیروی کنید.

پزشک ممکن است داروهای دیگری برای درمان علائم خاص برایتان تجویز کند.

رژیم غذایی و ورزش

یک رژیم غذای متعادل، با کالری کم، و مواد مغذی و فیبر غذایی زیاد، به شما کمک می کند تا سلامت کلی خود را مدیریت و حفظ کنید.

ورزش منظم برای سلامت جسمانی و روانی اهمیت زیادی دارد، حتی اگر معلولیت داشته باشید.

اگر حرکات جسمانی برایتان سخت است می توانید از شنا یا ورزش کردن در داخل استخر و آب استفاده کنید.

بعضی کلاس های یوگا هم مختص افراد مبتلا به بیماری ام اس وجود دارد.

درمان های مکمل دیگر

مطالعات اندکی درباره اثربخشی درمان های تکمیلی انجام شده است اما این به این معنی نیست که این درمان ها مفید نیستند.

موارد زیر می تواند به شما کمک کند احساس استرس کمتر و آرامش بیشتری داشته باشید:

  • مدیتیشن
  • ماساژ
  • تای چی
  • طب سوزنی
  • هیپنوتیزم درمانی
  • موسیقی درمانی

علاوه بر موارد فوق درمان های سنتی می توانند گزینه بسیار مناسبی جهت درمان بیماری ام اس MS به شمار بیایند و روش های شناخته شده متعددی نیز برای تسکیل و بهبود در روند این بیماری مشاهده شده است.

نتیجه نهایی

بیماری ام اس یک عارضه مادام العمر است البته تا زمانی که راه حل و درمانی برای آن کشف شود.

شما با چالش های خاصی روبرو می شوید که به مرور زمان می توانند تغییر کنند.

باید بر این تمرکز کنید که نگرانی ها را با پزشک خود در میان بگذارید، تا جاییکه می توانید در مورد ام اس یاد بگیرید و کشف کنید که چه چیزهایی باعث می شود احساس بهتری پیدا کنید.

حتی بسیاری از افراد مبتلا به بیماری ام اس تصمیم می گیرند که چالش ها و استراتژی های مقابل خود را بصورت حضوری یا در گروه های پشتیبانی آنلاین به اشتراک بگذارند.

دریافت مشاوره درمانی بیماری ام اس، کاردرمانی و فیزیوتراپی بیماری ام اس در کلینیک فیزیوتراپی یادمان شهرک غرب

فیزیوتراپی ام اس MS یکی از مواردی است که می تواند به روند درمان و تقویت جسمانی جهت مقابله با این بیماری کمک کند که ما با بهره مندی از متخصص مغز و اعصاب در زمینه ام اس و پزشکان در کلینیک فوق تخصصی غرب تهران می توانیم بهترین خدمات مشاوره، ارزیابی و درمان را ارائه دهیم.

اطلاعات تماس کینیک فیزیوتراپی یادمان

پیشنهادات رژیم غذایی برای افراد مبتلا به بیماری ام اس

اثبات نشده است که رژیم غذایی تأثیری بر ماهیت این بیماری داشته باشد اما می تواند به بعضی از مشکلات شما کمک کند.

بعنوان مثال اگر خسته می شوید یک رژیم غذایی سرشار از چربی ها و کربوهیدرات های ساده برای شما مناسب نخواهد بود.

البته توجه داشته باشید که سم زدایی توسط مکمل های طب سنتی تایید شده می تواند احساس بهبودی را در افراد مبتلا به این بیماری ایجاد کند.

چه چیزهایی باید بخورید؟

رژیم غذایی شما باید عمدتاً از موارد زیر تشکیل شده باشد:

  • میوه ها و سبزیجات مختلف
  • منابع کم پروتئین مانند ماهی و مرغ یا خروس (بدون پوست)
  • حبوبات کامل و منابع دیگر فیبر غذایی
  • آجیل
  • گیاهان خوردنی (مانند نخود و لوبیا)
  • محصولات لبنی کم چرب
  • مقادیر کافی از آب و مایعات دیگر

هر چه رژیم غذایی شما بهتر باشد سلامت کلی بهتری خواهید داشت.

شما در کوتاه مدت احساس بهتری پیدا نخواهید کرد بلکه مبنایی را برای یک آینده سالم تر پایه ریزی میکنید.

چه چیزهایی را باید محدود یا ممنوع کرد؟

موارد زیر را باید محدود یا به کلی ممنوع کنید:

  • چربی اشباع شده
  • چربی ترانس
  • گوشت قرمز
  • غذاها و نوشیدنی های دارای شکر زیاد
  • غذاهای دارای سدیم زیاد
  • غذاهای خیلی فرآورده
  • غذاهای مصنوعی پرچرب

اگر عارضه های پزشکی دیگری دارید از پزشک تان سوال کنید آیا باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کنید یا لازم است که مکمل های رژیم غذایی را مصرف کنید.

رژیم های غذایی خاص مانند رژیم غذایی کتو یا کتوژنیک، رژیم غذایی پالئو یا مدیترانه ای، میتواند به افراد مبتلا به بیماری ام اس کمک کند.

غذاهایی که دارای کالری بالا و مواد مغذی کمی هستند به شما کمک نمی کنند که احساس بهتری داشته باشید یا وزن سالمی را حفظ کنید.

آماری از بیماری MS

آماری از بیماری MS

طبق گفته انجمن بیماری ام اس چندگانه ملی، از سال 1975 هیچ مطالعه ملی علمی کاملی در مورد شیوع ام اس در آمریکا انجام نشده است.

با این حال این انجمن در مطالعه ای که در سال 2017 انجام داد برآورد کرد که حدود 1 میلیون آمریکایی به بیماری ام اس مبتلا هستند.

چیزهایی دیگری که باید بدانید:

  • ام اس شایع ترین عارضه عصبی است که جوانان را در سراسر جهان معلول می سازد.
  • این عارضه در اغلب این افراد در سنین 20 تا 50 سالگی تشخیص داده میشود.
  • بطور کلی ام اس در زنان شایع تر است. طبق گفته انجمن ملی بیماری ام اس، RRMS دو یا سه برابر در زنان (نسبت به مردان) شایع تر است و میزان شیوع PPMS در بین زنان و مردان تقریباً برابر است.
  • میزان شیوع ام اس در مکان هایی که به خط استوا نزدیک تر هستند کمتر است. این میتواند بخاطر نور آفتاب و دریافت ویتامین D کافی باشد. افرادی که قبل از سن 15 سالگی به یک محل دیگر می روند معمولاً به عوامل ریسک موجود در محل جدید مبتلا می شوند.
  • داده های سال 1999 تا 2008 نشان داد که هزینه های مستقیم و غیرمستقیم ام اس سالانه بین 8,528 تا 54,244 دلار است. DMT های امروزی برای RRMS سالانه تا 60,000 دلار هزینه ایجاد می کنند. هزینه درمان اوکر لیزوماب (اوکرووس) سالانه 65,000 دلار است.

کانادایی ها بالاترین نرخ شیوع ام اس در جهان را دارند.

بیماری ام اس چه اثراتی به دنبال دارد؟

آسیب های ناشی از ام اس میتواند در هر جایی در سیستم عصبی مرکزی رخ دهد و بر بخشی از بدن شما تأثیر بگذارد.

مشکلات حرکتی

وقتی که سن تان بالا میرود بعضی از معلولیت های ناشی از ام اس واضح تر می گردد.

اگر مشکلات حرکتی دارید بخاطر زمین خوردن و افتادن، احتمال شکستگی استخوان در شما بالا می رود.

داشتن عارضه های دیگری مانند التهاب مفصل و پوکی استخوان میتواند مسائل را پیچیده تر سازد.

مشکلات دیگر

یکی از رایج ترین علائم ام اس خستگی است؛ افراد مبتلا به ام اس همچنین ممکن است موارد زیر را هم تجربه کنند:

  • افسردگی
  • اضطراب
  • درجاتی از اختلال شناختی

مشکلات حرکتی می تواند منجر به عدم فعالیت جسمانی گردد و این می تواند مشکلات سلامتی دیگری را ایجاد کند.

خستگی و مشکلات حرکتی ممکن است بر عملکرد جنسی هم تأثیرگذار باشند.

پیش بینی برای افراد مبتلا به بیماری ام اس چیست؟

تقریباً غیرممکن است که پیش بینی کنیم بیماری MS چطور در افراد مختلف پیشرفت می کند.

حدود 10 تا 15 درصد از افراد مبتلا به ام اس، حملات نادر و معلولیت های حداقل را 10 سال بعد از تشخیص تجربه می کنند.

این عارضه بعضی اوقات ام اس خوش خیم نامیده میشود.

 حدود نصف افراد مبتلا به ام اس، 15 سال بعد از تشخیص ام اس از عصا یا وسایل کمی دیگر استفاده میکنند.

در 20 سال بعد از تشخیص، حدود 60 درصد افراد هنوز سرپا هستند و کمتر از 15 درصد آنها برای نیازهای اساسی خود نیازمند مراقبت هستند.

انوع ام اس

ام اس تدریجی (تصاعدی) معمولاً سریعتر از RRMS پیشرفت می کند. افراد مبتلا به RRMS ممکن است سالهای زیادی در بهبود باشند.

عدم معلولیت بعد از 5 سال معمولاً نشانه خوبی برای آینده است.

سن و جنسیت

این بیماری در مردان (در مقایسه با زنان) سریعتر پیشرفت میکند.

همچنین حتی ممکن است در افرادی که بعد از 40 سال این عارضه در آنها تشخیص داده می شود و در افراد که نرخ بازگشت بالایی دارند، سریعتر پیشرفت کند.

نتیجه نهایی

کیفیت زندگی شما به علائم شما بستگی دارد و اینکه شما تا چه حد بخوبی به درمان واکنش نشان می دهید.

این بیماری غیرقابل پیش بینی که بندرت مرگبار (کشنده) است، میتواند بدون هیچ نشانه ای تغییر مسیر دهد.

اغلب افراد مبتلا به ام اس معلولیت بالایی پیدا نمی کنند و زندگی کاملی را ادامه می دهند.

شما میتوانید هم اکنون با کلینیک فیزیوتراپی یادمان تماس گرفته و جهت مشاوره بهبود در این بیماری فیزیوتراپی ام اس را تجربه کنید.

پزشکان و متخصصین ما سعی میکنند تا بهترین و دقیق ترین خدمات را ارائه دهند.

همچنین خدمات مشاوره و ورزشی برای فیزیوتراپی ام س در منزل نیز در تهران انجام می شود.

درباره فیزیوتراپی ام اس MS بیشتر بدانید