الکتروتراپی

شاید قبلاً در مورد الکتروتراپی شنیده باشید اما شاید نمی دانید که الکتروتراپی یکی از روش های رایج درمانی در کلینیک های فیزیوتراپی به حساب می آید.

این پست بسیار آموزنده و جالب به ما می گوید که روش کار الکتروتراپی چگونه است و چگونه می توانیم از آن برای کمک به درمان خود استفاده کنیم. از این روش درمانی نترسید و ادامه مطلب را بخوانید!

الکتروتراپی چیست؟

آیا تا به حال در زمان کودکی خود دچار برق گرفتگی شده اید؟ ممکن است آن شوک ناگهانی یا شاید احساس سوزن سوزن شدن را بخاطر بیاورید؟ خب، مقیاس آن را تا حدودی پایین بیاورید و این احساس مشابه نوعی درمانی است که در مراکز فیزیوتراپی جهت کنترل درد و افزایش سرعت بهبود بافت انجام می شود.

تحریک الکتریکی برای کنترل درد در روم باستان به کار گرفته شده است.Scribonius Largus  اولین بار گزارش کرد که درد با ایستادن روی یک ماهی الکتریکی در ساحل، تسکین می یابد. الکتروتراپی از سیگنال های الکتریکی برای تداخل در انتقال سیگنال های عصبی درد به مغز استفاده می کند و به طور موثری باعث کاهش سرعت پیام عصب به مغز می شود

از دیدگاه فیزیوتراپی، تأثیرگذاری بر “آستانه درد”، چه در مورد درد حاد و چه مزمن، موضوع حیاتی برای درمان است و الکتروتراپی روش بسیار مفیدی است که داروهای معمولی به اندازه آن مؤثر نیستند. الکتروتراپی همچنین می تواند استفاده از این جریان الکتریکی را برای تسریع در ترمیم بافت در جایی که آسیب بافتی نیز رخ داده باشد، شامل شود.

قصد داریم در مورد دو شکل مختلف از آن صحبت کنیم، TENS (تحریک الکتریکی عصب از راه پوست) و مداخله درمانی.

تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)

TENS در سراسر جهان به طور گسترده ای برای انواع عارضه های دردناک زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

• آرتروز
• کمر درد
• درد زایمان
• دردهای عصبی مانند درد فانتوم

TENS چگونه کار می کند؟

یک وسیله برقی کوچک تکانه های الکتریکی را در سراسر پوست ایجاد می کند. نسخه های سبک این وسیله بزرگتر از یک کارت اعتباری نیست و این روزها در دسترس می باشد. این وسیله را می توانید به شلوار جین خود چسبانده و یا در جیب خود قرار دهید. این وسیله توسط سیم به الکترودهای چسبنده پد وصل می شود که در قسمت درد بر روی پوست قرار می گیرند.

این کار اجازه می دهد تا یک جریان الکتریکی با شدت کم از سطح آن ناحیه عبور کند.

TENS می تواند به دو روش زیر انجام شود:

 1- با فرکانس بالا

در این روش به صورت انتخابی فیبرهای عصبی خاصی که حامل پیام درد نیستند برای ارسال سیگنال به مغز تحریک می شوند تا سایر سیگنال های عصبی که حامل پیام های درد هستند را مسدود کنند. تحریک فرکانس بالا، که گاهی اوقات “متداول” خوانده می شود، برای ساعت ها قابل تحمل است، اما تسکین درد ناشی از آن برای مدت زمان کوتاه تری ادامه دارد.

2- فرکانس های پایین تر

فرکانس های پایین تر موجب تولید اندورفین ها میشود که هورمون های تسکین دهنده درد در سیستم مدیریت درد داخلی بدن شما هستند. تحریک با فرکانس پایین، که گاهی اوقات ” طب سوزنی مشابه ” نامیده می شود، تقریباً 20 تا 30 دقیقه ناراحت کننده و قابل تحمل است، اما تسکین درد ناشی از آن طولانی تر است.

برخلاف بسیاری از داروهای تسکین دهنده درد، TENS اعتیاد آور نیست و عوارض جانبی کمی دارد. بیشتر افراد می توانند از دستگاه TENS استفاده کنند اما برای موارد زیر مناسب نیست:

• بیماران مبتلا به بیماری صرع
• بیماران مبتلا به تپش قلب و برخی دیگر از انواع بیماری های قلبی
• علل ناشناخته درد
• نقاط خاص بدن در دوران بارداری
• شرایط خاص پوستی

کاربران TENS باید قرار دادن الکترودها را در نقاط مختلف بدن خود امتحان کنند. الکترودها را می توان در قسمت دردناک، اطراف ناحیه دردناک، بر روی عصبی که ناحیه دردناک قرار دارد و یا حتی در طرف مقابل آن، قرار داد.

کاربران TENS قبل از تصمیم گیری در مورد مفید بودن این روش، باید چندین بار با چندین محل قرارگیری الکترود، آن را امتحان کنند. انجام یک آزمایش خانگی برای چند روز تا هفته ها ترجیح داده می شود.

بیشتر بخوانید: 12 کاربرد و فواید فیزیوتراپی

مداخله درمانی

در فیزیوتراپی همچنین از یک روش الکتروتراپی به نام مداخله درمانی (IFT) استفاده می شود. این روش در اصل شکل عمیق تری از TENS است. در مداخله درمانی از دو جریان فرکانس بالا استفاده می شود و به صورت هم زمان در محلی که تنظیم شده اند از پوست عبور کرده و به سادگی با یکدیگر تداخل پیدا می کند.

این تداخل باعث ایجاد فرکانس ضربانی می شود که دارای ویژگی های تحریک فرکانس پایین در اعماق پوست است. این کار توسط فیزیوتراپیست انجام می شود و شامل قرار دادن اسفنج های مرطوب بر روی بدن است که یک احساس خفیف شبیه به احساس سوزن سوزن شدن را دارد.

دستکاری جریان اجازه می دهد تا فیزیوتراپیست ساختار صحیح را هدف قرار داده و معالجه کند.

4 کاربرد بالینی اصلی وجود دارد که IFT در آن ها مؤثر است:

• تسکین درد (روشی مشابه TENS)
• تحریک عضلات، جلوگیری از هدر رفت ماهیچه ها و حفظ دامنه حرکت
• افزایش جریان خون موضعی
• کاهش ورم

الکتروتراپی در فیزیوتراپی

الکتروتراپی (Electrotherapy) یکی از روش‌های درمانی در فیزیوتراپی است که از جریان‌های الکتریکی کنترل‌شده برای کاهش درد، بهبود عملکرد عضلات و تسریع روند بهبودی در بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کند. این روش به‌ویژه برای درمان مشکلات عضلانی-اسکلتی، بازتوانی پس از جراحی و بهبود آسیب‌دیدگی‌های ورزشی کاربرد دارد.

در الکتروتراپی، از دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که جریان‌های الکتریکی خاصی مانند TENS (تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست)، EMS (تحریک الکتریکی عضله) یا جریان‌های مداوم و متناوب ایجاد می‌کنند. این جریان‌ها باعث افزایش گردش خون، کاهش التهاب و تحریک عصب‌ها برای کاهش درد می‌شوند.

مزایای الکتروتراپی در فیزیوتراپی شامل موارد زیر است

• کاهش درد حاد و مزمن
• بهبود عملکرد حرکتی عضلات ضعیف‌شده
• تسریع در بازسازی بافت
• کاهش اسپاسم عضلانی
• بهبود گردش خون و اکسیژن‌رسانی

الکتروتراپی مغز

الکتروتراپی مغز یا تحریک الکتریکی مغز (Brain Electrotherapy) یکی از روش‌های نوین درمانی است که برای بهبود اختلالات روانی و عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش شامل تحریک غیرتهاجمی یا تهاجمی مغز با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف است و معمولاً در درمان افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و برخی اختلالات عصبی مانند صرع و پارکینسون به کار می‌رود.

یکی از روش‌های رایج در الکتروتراپی مغز، تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای (tDCS) است که از جریان الکتریکی ضعیف برای تغییر فعالیت نورون‌های مغزی استفاده می‌کند. همچنین، ECT (درمان شوک الکتریکی) در موارد شدید افسردگی مقاوم به درمان کاربرد دارد.

الکتروتراپی مغز با تغییر در مدارهای عصبی و افزایش یا کاهش فعالیت نواحی خاص مغزی، به تنظیم عملکرد مغز کمک می‌کند. این روش معمولاً تحت نظارت پزشک متخصص انجام می‌شود تا از ایمنی و اثربخشی آن اطمینان حاصل شود.

عوارض الکتروتراپی

با وجود مزایای متعدد الکتروتراپی، این روش ممکن است با عوارض جانبی خاصی همراه باشد. شدت و نوع عوارض به روش درمان، نوع جریان الکتریکی، شرایط بیمار و میزان استفاده بستگی دارد. برخی از عوارض رایج شامل موارد زیر است:

• عوارض پوستی: در برخی موارد ممکن است تحریک پوستی، قرمزی یا سوزش در محل اتصال الکترودها ایجاد شود.
• درد یا ناراحتی: در روش‌هایی مانند TENS یا EMS، بیماران ممکن است احساس سوزن‌سوزن شدن یا درد خفیفی را تجربه کنند.
• سرگیجه: در الکتروتراپی مغز (مانند tDCS یا ECT)، ممکن است بیمار پس از درمان دچار سرگیجه یا بی‌حالی موقت شود.
• تشنج (نادر): در روش‌های تهاجمی مانند ECT، اگر به‌درستی انجام نشود، ممکن است خطر تشنج وجود داشته باشد.
• اختلالات حافظه (ECT): درمان شوک الکتریکی در برخی بیماران می‌تواند منجر به فراموشی کوتاه‌مدت شود.
• اثربخشی محدود: در برخی افراد، الکتروتراپی ممکن است تأثیرات محدودی داشته و نیاز به درمان‌های تکمیلی باشد.

توصیه می‌شود الکتروتراپی تنها تحت نظر متخصص و با در نظر گرفتن شرایط بیمار انجام شود تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.

انواع دستگاه ‌های الکتروتراپی

الکتروتراپی یکی از روش‌های درمانی است که از جریان الکتریکی برای کاهش درد، تقویت عضلات، و بهبود عملکرد بافت‌ها استفاده می‌کند. دستگاه‌های مختلفی برای الکتروتراپی وجود دارد که هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند:

TENS (تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست)

برای کاهش دردهای مزمن و حاد استفاده می‌شود. این دستگاه با ارسال جریان الکتریکی به اعصاب، سیگنال‌های درد را مسدود می‌کند.

EMS (تحریک الکتریکی عضلات)

برای تقویت عضلات، بهبود جریان خون و جلوگیری از تحلیل عضلات پس از جراحی یا آسیب‌دیدگی مناسب است.

IFC (جریان تداخلی)

این دستگاه با استفاده از جریان‌های فرکانس بالا، دردهای عمقی را تسکین می‌دهد و معمولاً در فیزیوتراپی کاربرد دارد.

Ultrasound Therapy (درمان با امواج اولتراسونیک)

برای کاهش التهاب و بهبود بافت‌های نرم و مفاصل آسیب‌دیده استفاده می‌شود.

Laser Therapy (لیزر درمانی)

از لیزر کم‌توان برای تحریک بازسازی سلولی و کاهش درد استفاده می‌شود.

Shockwave Therapy (شوک‌ویو)

برای درمان دردهای مزمن، مشکلات تاندون‌ها و تسریع بهبود بافت‌های آسیب‌دیده کاربرد دارد.

هزینه الکتروتراپی

قیمت جلسات الکتروتراپی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع دستگاه مورد استفاده، تعداد جلسات، و محل ارائه خدمات. برخی از موارد تأثیرگذار بر هزینه عبارتند از:

نوع درمان

هزینه الکتروتراپی با دستگاه‌های پیشرفته‌تر (مانند Shockwave یا لیزر درمانی) معمولاً بیشتر از دستگاه‌های ساده‌تر (مانند TENS) است.

محل درمان

مراکز خصوصی معمولاً هزینه بیشتری نسبت به بیمارستان‌های دولتی دارند.

تعداد جلسات

درمان‌های الکتروتراپی معمولاً به چندین جلسه نیاز دارند و هزینه کل بر اساس تعداد جلسات محاسبه می‌شود.

به‌طور کلی، هزینه هر جلسه الکتروتراپی در ایران ممکن است از 150 هزار تومان تا 1 میلیون تومان متغیر باشد. در مواردی بیمه‌ها بخشی از هزینه را پوشش می‌دهند، بنابراین بهتر است قبل از شروع درمان با مرکز درمانی و بیمه خود هماهنگ کنید.

الکتروتراپی زانو

الکتروتراپی برای درمان مشکلات زانو یکی از مؤثرترین روش‌های فیزیوتراپی است. این روش به کاهش درد، بهبود حرکت زانو و تقویت عضلات اطراف آن کمک می‌کند. برخی از کاربردهای الکتروتراپی برای زانو عبارتند از:

کاهش درد زانو

دستگاه‌های TENS و IFC به کاهش درد ناشی از آرتروز، آسیب‌دیدگی لیگامان‌ها، یا التهاب کمک می‌کنند.

تقویت عضلات

در مواردی که عضلات اطراف زانو به علت آسیب‌دیدگی یا جراحی ضعیف شده‌اند، دستگاه EMS عضلات را تحریک کرده و به بازسازی آنها کمک می‌کند.

بهبود گردش خون

الکتروتراپی باعث افزایش گردش خون در ناحیه زانو می‌شود که به تسریع روند بهبود کمک می‌کند.

درمان آرتروز زانو

دستگاه‌های الکتروتراپی می‌توانند در کاهش التهاب و درد ناشی از آرتروز مؤثر باشند.

مزایا

• بدون نیاز به دارو
• کاهش درد سریع
• بهبود عملکرد مفصل

تعداد جلسات

تعداد جلسات موردنیاز معمولاً بین 10 تا 20 جلسه متغیر است و بسته به شدت مشکل و پاسخ بدن به درمان تعیین می‌شود.

تحریک، بهبود و ترمیم بافت نرم با الکتروتراپی

در شرایط حاد، مدت زمان کوتاه 5-10 دقیقه برای دست یابی به تاثیر مورد نظر، کافی است. در شرایط دیگر، ممکن است تحریک بافت ها به مدت 20 تا 30 دقیقه انجام شود. پیشنهاد می شود که زمان کوتاهی از درمان به ویژه در موارد حاد اتخاذ شود.

الکتروتراپی به عنوان مکمل در درمان های فیزیوتراپی سنتی استفاده می شود. فیزیوتراپیست ها می توانند در مورد برنامه های صحیح استفاده از TENS شما را راهنمایی کنند.

بسیاری از فیزیوتراپیست ها استفاده از الکتروتراپی را در ارائه درمان های خود توصیه می کنند. همه بیماران نیازی به الکتروتراپی ندارند و این امر در طول مشاوره اولیه توسط فیزیوتراپیست تعیین می شود.

بیشتر بخوانید: اولتراسوند تراپی : مزایا و نتایج مورد انتظار

اگر می خواهید بدانید که آیا الکتروتراپی می تواند به برطرف شدن مشکل تان کمک کند یا نه، می توانید از متخصصان ما در کلینیک فیزیوتراپی یادمان کمک بگیرید. متخصصین فیزیوتراپی ما آماده اند تا در این زمینه به شما مشاوره های لازم را انتقال دهند.

شماره های تماس با کلینیک یادمان: 02188088541 / 02188074196

آدرس و اطلاعات تماس با کلینیک فیزیوتراپی یادمان

کلینیک فیزیوتراپی یادمان در شهرک غرب