فیزیوتراپی اختلال هماهنگی رشدی کودکان

اختلال هماهنگی رشدی یا اختلال هماهنگی حرکتی مربوط به رشد تقریباً از هر ۱۰ کودک یک نفر را درگیر می کند.

 کودکان مبتلا به این اختلال به لحاظ رشد و مهارت های حرکتی مشکل دارند و تعادل مناسبی نخواهند داشت.

 مشکلات حرکتی بر روی توانایی عملکردی کودک برای انجام امور روزمره و مهارت های آموزشی او تاثیرات منفی می گذارد.

 متخصص فیزیوتراپی کودکان با توجه به مشکلات کودک به طراحی یک برنامه درمانی مناسب خواهد پرداخت.

اختلال هماهنگی رشدی چگونه در کودکان تشخیص داده می شود؟

 معمولاً اختلال هماهنگی رشدی تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسد تشخیص داده نمی شود، البته اختلال مهارت های حرکتی در برخی از کودکان به خوبی قابل تشخیص است.

 برای تشخیص اختلال هماهنگی رشدی در کودکان از چهار معیار استفاده می شود.

معیار اول

 اولین معیار مربوط به مهارت های حرکتی کودک است که با توجه به سن و جنسیت است که با توجه به سن و جنسیت مهارت های یادگیری، پایین تر از سطح انتظار است.

در کودکانی که این معیار مشاهد می شود توانایی حرکتی آنها پایین، نامناسب و اشتباه است حتی با آموزش نیز دچار مشکل هستند.

 این کودکان در تعمیم دادن مهارت های خود در حوزه های مختلف مشکل دارند و از ضعیف بودن حافظه رنج می برند.

 به این ترتیب عملکرد کودکان مبتلا به این اختلال در روزهای مختلف آنقدر متفاوت است که گویی اصلا چیزی را یاد نگرفته اند.

 متخصص فیزیوتراپی کودکان به ارزیابی مهارت های حرکتی کودک و توانایی عملکردی او می پردازد. او برای انجام این کار از ارزیابی های استاندارد استفاده خواهد کرد.

معیار دوم

 دومین معیار به تاخیر در رشد کودک ارتباط دارد. که بر روی فعالیت های روزمره از قبیل غذا خوردن، لباس پوشیدن، عملکرد آموزشی، نوشتن و انجام دادن امور مدرسه تاثیر می گذارد.

 برخی از کودکان مبتلا به مشکلات حرکتی عملکرد مناسبی در مدرسه و برای انجام امور شخصی خود دارند.

 در این گروه از کودکان، تشخیص پزشک اختلال هماهنگی رشدی نیست. اما امکان بهره مندی از خدمات درمانی به منظور بهبود مهارت های حرکتی آنها وجود دارد.

معیار سوم

در معیار سوم الگوی حرکتی کودکان از همان ابتدای رشد بسیار ضعیف است.

 برخی از کودکان دچار تاخیر در نشستن، چهار دست و پا رفتن، و راه رفتن هستند.

 برخی از کودکان در بازی کردن با اسباب بازی های خود مشکل دارند.

 گاهی اوقات تاخیر حرکتی تا زمانی که کودک به سن دو سالگی می ‌رسد تشخیص داده نخواهد شد.

 در این دوران کودک برای استفاده از وسایل بازی خود یا انجام دادن حرکات دویدن و پرش مشکل دارد. همچنین برای غذا خوردن به کمک دیگران نیاز دارد.

 با بزرگ شدن کودک نحوه راه رفتن او پیچیده تر خواهد شد. و باید در هنگام بازی در خصوص حرکت کردن خود تصمیم بگیرد.

 در این شرایط توانایی حرکتی و عملکردی کودک کند به نظر می رسد.

 معیار سوم از درمانگر می ‌خواهد به این نتیجه برسد آیا مشکل حرکتی کودک به اختلالاتی از قبیل فلج مغزی یا نقص بینایی ارتباط دارد یا خیر.

 متخصص فیزیوتراپی به طور کامل کودک را بررسی می ‌کند. تا امکان تشخیص و درمان مشکلات احتمالی او وجود داشته باشد.

 اختلال هماهنگی رشدی در میان پسران شایع تر از دختران است و معمولاً زمینه ارثی دارد.

 این اختلال معمولاً به همراه سایر مشکلات از قبیل اختلال یادگیری، اختلال بیش فعالی نقص توجه یا اختلال طیف اوتیسم به وجود می آید.

 نوع مشکلاتی که کودک در هریک از این موارد با آنها مواجه می ‌شود متفاوت است. اما کمی به هم ارتباط دارند.

 کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی به لحاظ مشکلات حرکتی با هم تفاوت دارند.

برخی از این کودکان از لحاظ بینایی مشکل دارند. و برای انجام مهارت های یادگیری یا فعالیت های جسمانی به دیگران بسیار وابسته هستند.

 برخی دیگر از کودکان به لحاظ هماهنگ کردن مفاصل بازو و پای خود برای انجام کارهای مورد نظر به مشکل بر می خورند.

 این گروه از کودکان معمولاً می دانند که چه می خواهند و چگونه باید حرکت کنند. اما توانایی انجام آن را ندارند.

 تفاوت در مشکلات حرکتی به این معنا است که متخصص فیزیوتراپی باید به طور کامل به ارزیابی کودک بپردازد و مشکلات او را تشخیص دهد. تا امکان طراحی یک برنامه درمانی متناسب با شرایط کودک فراهم گرد

 تعداد زیادی از افراد در سنین مختلف دچار اختلال هماهنگی می شوند. به ویژه زمانی که شروع به یادگیری مهارت های حرکتی جدید یا انجام کارهای پیچیده می ‌نمایند.

 همه افراد علیرغم نقاط قوت و محدودیت های خود قادر به انجام فعالیت‌ های جسمانی مختلف هستند.

 یادگیری مهارت های حرکتی در برخی از افراد مدت بیشتری طول می کشد حال آنکه برخی دیگر توانایی بیشتری دارند.

 اختلال هماهنگی رشدی فقط در آن دسته از افراد تشخیص داده می ‌شود که هر چهار معیار بالا را داشته باشند.

 افراد مبتلا به اختلال هماهنگی به کمک متخصص فیزیوتراپی امکان بهبود عملکرد جسمانی خود را دارند.

 نکته مهمی که نباید فراموش کرد این است که تمامی افراد در سنین مختلف برای بهبود توانایی عملکردی خود باید از دستورالعمل‌ های متناسب با سن خود پیروی کنند. تا از مزایای مربوط به سلامت ذهن و بدن شان بهره ‌مند شوند.

 متخصص فیزیوتراپی نحوه انجام حرکات ورزشی و حرکتی خاص را به افراد مبتلا به اختلال هماهنگی آموزش خواهد داد.

 این امر باعث افزایش توانایی جسمانی آنها و فعالیت بیشتر خواهد شد.

 آیا کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی نحوه بازی کردن، دویدن و پریدن را یاد خواهند گرفت؟

 کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی قابلیت یادگیری مهارت های حرکتی را دارند.

 این کودکان در مقایسه با همسالان خو به زمان بیشتری برای شکوفایی استعدادهای شان نیاز خواهند داشت.

 تمرکز کردن بر روی تلاش کودک، لذت بردن او و انجام دادن فعالیت های دلخواه به جای برنده شدن اهمیت بیشتری دارد.

 کودکان عاشق هدف و چالش هستند و همه تلاش خود را برای دستیابی به آنها خواهند کرد.

 متخصص فیزیوتراپی از کودکان می خواهد بازی کنند. متخصص با زیر نظر گرفتن آنها سرنخ‌ های مناسبی را به دست خواهد آورد.

 این امر به او برای کسب نتایج دلخواه از برنامه درمان کمک خواهد کرد.

 او بر ترس یا اضطراب کودک تمرکز می ‌کند و تلاش می ‌کند او را با جملات مثبت تشویق نماید.

 شواهد موجود نشان می ‌دهد که کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی برای یادگیری حل مسئله و انجام حرکات جسمانی به زمان بیشتری نیاز دارند.

 این کودکان زمانی یاد می گیرند یک کار را به بهترین نحو ممکن انجام دهند که به چند بخش تقسیم نشود.

 به عنوان مثال هدف برخی از کودکان، بازی کردن با دوستان خود و با استفاده از وسایل بازی است.

 در این حالت با استفاده از بهترین استراتژی ها به منظور استفاده از نقاط مختلف زمین بازی و تجهیزات موجود در آن امکان کمک کردن به کودک فراهم خواهد شد.

 باید به کودک کمک کرد تا تعادل و قدرت جسمانی بهتری داشته باشد. برخی از کودکان به اطمینان خاطر کلامی نیاز دارند تا توانایی خود را باور کنند.

 شکست و اشتباه مقدمه یادگیری و پیروزی است و تشویق کردن کودک به او برای بهبود کمک خواهد کرد.

 استفاده از روش های مناسب و کلمات بهتر به او انگیزه می دهد بیشتر تلاش کند.

آیا هایپرموبیلیتی مفصل کودکان نگران کننده است؟

 مفاصل برخی از کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی بیش فعال است اما برخی دیگر چنین مشکلی ندارند.

 متخصص فیزیوتراپی با انجام معاینه جسمانی به بررسی این مسئله و مشکل ساز بودن آن خواهد پرداخت.

 به غیر از مواردی که کودک در هنگام فعالیت جسمانی دچار درد می شود یا از مشکلات مفصل رنج می ‌برد هیچ مانعی برای فعالیت جسمانی او وجود ندارد.

 متخصص فیزیوتراپی در صورت لزوم به اصلاح برنامه ورزشی و فعالیت جسمانی کودک خواهد پرداخت.

 برخی از کودکان مبتلا به درد مفصل بهتر است برای بهبود شرایط خود به متخصص روماتولوژی کودکان یا جراح ارتوپد کودکان مراجعه نمایند.

 فیزیوتراپی چه کمکی به کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی می کند؟

 تحقیقات متعددی به منظور پیدا کردن بهترین روش برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی انجام شده است.

 از آن جایی که شرایط هر کودک با کودک دیگر متفاوت است از یک روش درمانی برای همه آنها استفاده نمی شود.

 قدرت

 دنبال کردن برنامه ورزشی برای تقویت عضلات شکم و عضلات باز کننده کمر، عضلات بازو و ران از قبیل عضلات بزرگ سرینی، عضلات میانی سرینی، عضلات چهار سر ران، عضلات همسترینگ و عضلات گایتروسنیموس بهبود توانایی عملکردی کمک می کند.

 تقویت عضلات برای محافظت از مفاصل و افزایش تراکم استخوان ضروری است.

 افزایش قدرت عضلات به منظور بهبود توانایی عملکردی برای انجام امور روزمره است.

 همیشه امکان طراحی بازی های مختلف برای تقویت عضلات بدن کودکان وجود دارد.

 به عنوان مثال انجام دادن حرکات حیوانات به تقویت بدن کودکان کمک می کند.

 برخی از این حرکات عبارتند از:

راه رفتن شبیه خرس و اردک (راه رفتن روی دست و پا و تکان دادن بدن از یک طرف به طرف دیگر)، پرش قورباغه و کانگورو، راه رفتن مانند سگ، حرکت کردن روی شاخه درختان مانند میمون، و مواردی از این قبیل.

 انجام دادن این حرکات به بهبود توانایی جسمانی، افزایش تعادل و سلامت اجتماعی-عاطفی کودکان مبتلا به مشکلات حرکتی کمک خواهد کرد.

سیستم های حسی

 کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی در استفاده از اطلاعات حسی ارائه شده از سیستم بینایی، لامسه، شنوایی، بویایی و حرکتی مشکل دارند.

 این کودکان معمولاً به شناسایی این حواس می ‌پردازند. اما توانایی تفسیر و تحلیل صحیح آنها به منظور بهبود حرکات بدن را ندارند.

 آگاه کردن کودک از این حس ها به بهبود توانایی حرکتی او کمک خواهد کرد.

 انجام دادن برخی بازی‌ ها از قبیل بازی سایه ها، درست کردن تصاویر با انگشتان دست، حرکات پرشی روی ترامپولین، و پیدا کردن وسایل مورد نظر به کمک حس لامسه از جمله تمرینات سودمند محسوب می شود.

 در صورتی که کودک برای نوشتن، لباس پوشیدن یا غذا خوردن مشکل داشته باشد به آموزش بیشتر برای عملکرد بهتر نیاز خواهد داشت.

 بازی های الکترونیکی

 برخی شواهد نشان می دهد که کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی تمایل بیشتری برای بازی کردن در محیط منزل و بدون حضور رقبا یا دیده شدن توسط همسالان خود دارند.

 پلی استیشن سونی و ایکس باکس نمونه هایی از بازی های الکترونیکی هستند که کودک را به حرکت وا می دارد.

 استفاده از وسایل الکترونیکی برای بهبود توانایی حرکتی کودکان مبتلا به این اختلال هنوز در مراحل آزمایش قرار دارد.

 با این حال در تحقیقی که در این رابطه انجام شده است شواهدی مبنی بر خودباوری کودکانی که به انجام بازی های الکترونیکی پرداخته اند مشاهده شده است.

 این گروه از کودکان تمایل بیشتری برای انجام فعالیت جسمانی دارند.

آموزش مبتنی بر عمل

 کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی زمان عملکرد بهتری خواهند داشت که از طریق آموزش و فیدبک مناسب به حل مسئله بپردازند.

 این روش توسط تعداد زیادی از متخصصین فیزیوتراپی انجام می شود.

 آنها در کنار این روش از تقویت عضلات، آگاه سازی کودک از سیستم های حسی بدن، و بهبود تعادل برای بهبود الگوی راه رفتن کودک استفاده می کند.

 متخصص فیزیوتراپی به خوبی می ‌داند که برخی از کودکان مبتلا به این اختلال دچار ضعف و سفتی عضلات هستند که این امر بر روی نحوه ایستادن و نشستن شان تاثیر می گذارد.

 بهبود قدرت و انعطاف پذیری کودک برای جلوگیری از مشکلات بیشتر ضرورت دارد.

 فیزیوتراپی تا چه اندازه در درمان اختلال هماهنگی رشدی تاثیر دارد؟

 استفاده از برنامه های ورزشی مخصوص تقویت بدن، آموزش مبتنی بر عمل و استفاده از بازی های الکترونیکی در بهبود عملکرد کودکان مبتلا به این اختلال تأثیر به سزایی دارد.

 در تحقیقی که در این باره انجام شده است تمرینات تقویتی باعث بهبود قدرت عضلانی، مهارت حرکتی و آگاهی کودک از مفاصل خود شده است.

 بازی کردن در بهبود مهارت های حرکتی، ایجاد انگیزه در کودک و لذت بردن از فعالیت جسمانی نقش مهمی را ایفا می کند.

 برای بهبود عملکرد کودکان در منزل چه باید کرد؟

 تعداد زیادی از کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی از شنا کردن لذت می برند. به ویژه کودکانی که دچار ضعف بدن یا مشکلات تعادل هستند.

 مربی ورزشی این کودکان باید با نحوه کار کردن با آن ها آشنایی کامل داشته باشد.

 در وب سایت های مختلف منابع مختلفی برای نحوه کمک کردن به این کودکان در دسترس پدر و مادرها، مربیان و معلم های کودک قرار دارد.

 مراجعه به متخصص فیزیوتراپی کودکان به بهبود مشکلات حرکت یا حسی او کمک خواهد کرد.

 مهمترین مسئله در این فرایند شناسایی فعالیت های ورزشی و جسمانی مورد علاقه کودک است که جنبه رقابت ندارند و باعث اضطراب او نمی شوند.

 فعالیت های دسته جمعی مانند پیاده روی یا بازی کردن با مزایای زیادی همراه است.

 فوتبال، بازی تنیس، والیبال، آشپزی کردن و تمیز کردن منزل از جمله کارهای مفید برای بهبود توانایی عملکردی کودکان است.

 کودک با انجام دادن این کارها علاوه بر لذت بردن از فعالیت جسمانی با مهارت های حرکتی نیز آشنا خواهد شد.

بیشتر بخوانید: کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد

برای مشورت با متخصصین فیزیوتراپی ما درباره راه کار های فیزیوتراپی در درمان اختلالات هماهنگی رشدی کودکان و شروع درمان به کلینیک فیزیوتراپی یادمان مراجعه کنید.

برای دریافت نوبت با شماره های 02188088541 – 02188074196 تماس بگیرید.

آدرس و اطلاعات تماس با کلینیک فیزیوتراپی یادمان در منوی اصلی صفحه تماس با ما