پاچنبری یا کلاب فوت نوزادان و کودکان

کلاب فوت یا پاچنبری پای نوزادان یکی از شایع ترین ناهنجاری هایی است که در ۵ درصد از نوزادان دیده می شود. در تعداد زیادی از موارد پا چنبری یا بدشکلی پای نوزادان بدون نیاز به درمان یا مداخلات درمانی در آینده بهبود پیدا خواهد کرد.منظور از بد شکلی پا تغییر فرم طبیعی آن است. تالیپس عبارتی است که برای توصیف بدشکلی پای کودکان و نوزادان به کار می رود. تالیپس یک اختلال شایع است و به نحوه قرارگیری جنین در رحم مادر ارتباط دارد.

پاچنبری چیست؟

پاچنبری یا کلاب فوت (Clubfoot) یک ناهنجاری مادرزادی در پا است که در آن پای نوزاد در وضعیت غیرطبیعی و پیچیده قرار دارد. در این حالت، پا به سمت داخل یا پایین چرخیده است و ممکن است ظاهر پای نوزاد خمیده، کوتاه‌تر یا غیرعادی به نظر برسد. این مشکل می‌تواند یک‌طرفه (فقط یک پا) یا دوطرفه (هر دو پا) باشد و اگر درمان نشود، می‌تواند باعث مشکلات حرکتی در آینده شود. پاچنبری معمولاً در بدو تولد تشخیص داده می‌شود.

پاچنبری مادرزادی

پاچنبری مادرزادی به وضعیتی گفته می‌شود که ناهنجاری پا از بدو تولد وجود دارد. این حالت یکی از شایع‌ترین مشکلات ارتوپدی در زمان تولد است. پاچنبری مادرزادی معمولاً بدون درد است، اما باعث تغییر شکل ظاهری پا و نحوه قرارگیری آن می‌شود. این وضعیت در صورت عدم درمان می‌تواند بر راه رفتن و کیفیت زندگی کودک تأثیر بگذارد. پاچنبری مادرزادی به طور کلی به دلیل مشکلات ژنتیکی یا عوامل محیطی در دوران بارداری ایجاد می‌شود.

پاچنبری جنین

پاچنبری ممکن است در دوران جنینی و قبل از تولد قابل شناسایی باشد. در سونوگرافی‌هایی که در سه‌ماهه دوم بارداری انجام می‌شود، اگر پای جنین در وضعیت غیرطبیعی قرار گرفته باشد، پزشک ممکن است به وجود این ناهنجاری پی ببرد. پاچنبری جنین می‌تواند به دلایل ژنتیکی، کاهش مایع آمنیوتیک، یا فشارهای مکانیکی داخل رحم ایجاد شود. با این حال، تشخیص دقیق در دوران بارداری گاهی چالش‌برانگیز است و ممکن است پس از تولد تأیید شود.

پاچنبری در نوزادان

پاچنبری در نوزادان به ناهنجاری‌ای اشاره دارد که در بدو تولد مشاهده می‌شود. والدین معمولاً متوجه می‌شوند که پای نوزاد به سمت داخل خم شده یا شکل طبیعی ندارد. این وضعیت در صورتی که به موقع درمان شود، معمولاً قابل اصلاح است. درمان اولیه معمولاً شامل استفاده از روش‌های غیرجراحی مانند روش پونستی (Ponseti method) است که شامل گچ‌گیری و استفاده از اسپلینت می‌شود. در موارد شدیدتر، ممکن است جراحی لازم باشد.

 پای کودکان دستخوش چه اختلالاتی می شود؟

 پای انسان به نحوی طراحی و ساخته شده است که به سمت بالا، پایین و دو طرف منحرف می شود. به طور کلی پاها یک ساختار انعطاف پذیر هستند و توانایی حرکت کردن به سمت عقب را دارند. گاهی اوقات لبه های بیرونی پا به سمت داخل منحرف می شوند که در این حالت، پا ظاهری شبیه دانه خواهد داشت.

 شکل پاهای کودکان در هنگام ایستادن و راه رفتن باعث نگرانی پدر و مادر می شود. گاهی اوقات در هنگام ایستادن مچ پای نوزاد بیش از حد می چرخد یا آن که پای او به سمت داخل هدایت می شود. تعداد زیادی از موارد کلاب فوت یا پاچنبری در هنگام تولد دیده می شوند با بزرگ شدن کودک بهبود پیدا می کنند اما در برخی موارد کودک به درمان نیاز دارد. باید پای کودک توسط متخصص اطفال ارزیابی شود و در صورتی که تا حالت طبیعی پیدا نکند باید کودک را نزد متخصص اطفال برد.

 چه تفاوت هایی بین پای نوزادان و پای طبیعی وجود دارد؟

 پای نوزادان با پای افراد بزرگسال تفاوت دارد و حجم بافت چربی آن بیشتر است به همین دلیل حالت اسفنجی دارد. مفاصل نوزادان در مقایسه با بزرگسالان انعطاف بیشتری دارد و مچ پای آنها در حالت ایستاده بیش از حد چرخیده است. این امر بدین معنا است که کف پای کودک به طور کامل با زمین تماس دارد و هنگامی که کودک می ایستد قوس کف پای او دیده نخواهد شد.

علت پاچنبری شدن نوزاد

علت دقیق پاچنبری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل زیر می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند:

• ژنتیک: احتمال بروز پاچنبری در کودکانی که یکی از والدین یا اقوام نزدیکشان این مشکل را داشته‌اند، بیشتر است.
• عوامل محیطی: کمبود مایع آمنیوتیک، وضعیت قرارگیری جنین در رحم، یا فشارهای مکانیکی ممکن است منجر به پاچنبری شود.
• اختلالات عصبی-عضلانی: برخی بیماری‌ها یا اختلالات سیستم عضلانی و عصبی ممکن است باعث ایجاد این وضعیت شوند.
• سایر عوامل: سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری، ابتلا به عفونت‌های خاص یا مصرف برخی داروها در دوران بارداری ممکن است خطر پاچنبری را افزایش دهد.

پاچنبری خفیف

پاچنبری خفیف به وضعیتی گفته می‌شود که ناهنجاری پا در مقایسه با موارد شدید، کم‌تر مشخص و زاویه چرخش پا ملایم‌تر است. در این حالت، پای نوزاد تا حدودی به سمت داخل یا پایین چرخیده، اما انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و درمان آن ساده‌تر است. در پاچنبری خفیف، ممکن است کودک بتواند بدون درد و با اصلاحات غیرجراحی مانند گچ‌گیری یا اسپلینت به‌راحتی راه برود. تشخیص زودهنگام و آغاز درمان در موارد خفیف، نتایج بسیار خوبی را به همراه دارد و اغلب هیچ اثر منفی بلندمدتی بر حرکت یا ظاهر پا باقی نمی‌گذارد.

کلاب فوت شدید

کلاب فوت شدید به حالتی اشاره دارد که در آن ناهنجاری پا بسیار برجسته و زاویه چرخش پا غیرطبیعی و شدید است. در این موارد، پا ممکن است به شدت به سمت داخل یا پایین خم شده باشد و انعطاف‌پذیری بسیار کمی داشته باشد.

نوزادانی که با کلاب فوت شدید متولد می‌شوند، در صورت عدم درمان ممکن است در راه رفتن دچار مشکلات جدی شوند و حتی پا به‌طور کامل عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد. درمان کلاب فوت شدید معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های غیرجراحی (مانند روش پونستی) و جراحی برای اصلاح کامل پا است. این درمان‌ها ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشند و نیاز به پیگیری مداوم داشته باشند.

پاچنبری درمان شده

پاچنبری درمان شده به وضعیتی اشاره دارد که ناهنجاری پا با موفقیت اصلاح شده و پا به حالت طبیعی بازگشته است. بسته به شدت پاچنبری و روش‌های درمانی، نتایج درمان ممکن است کاملاً قابل توجه باشد و کودک بتواند به طور طبیعی راه برود و فعالیت کند. درمان‌های رایج شامل گچ‌گیری، استفاده از اسپلینت، فیزیوتراپی و در موارد پیچیده‌تر، جراحی است.

حتی پس از درمان موفقیت‌آمیز، ممکن است نیاز باشد که کودک برای مدتی تحت نظر پزشک باشد تا از بازگشت ناهنجاری جلوگیری شود. در بیشتر موارد، پاچنبری درمان شده هیچ اثری بر فعالیت‌های روزمره کودک یا بزرگسالی او نمی‌گذارد.

پاچنبری در بزرگسالی

پاچنبری در بزرگسالی معمولاً نتیجه عدم درمان یا درمان ناقص پاچنبری در دوران کودکی است. در این حالت، فرد ممکن است با مشکلاتی مانند درد مزمن پا، محدودیت در حرکت، تغییر شکل پای درمان نشده، یا دشواری در استفاده از کفش‌های معمولی مواجه شود. برخی افراد ممکن است برای جبران ناهنجاری، نحوه راه رفتن خود را تغییر دهند که این امر می‌تواند به مشکلاتی در زانو، لگن یا ستون فقرات منجر شود.

با این حال، اگر پاچنبری در کودکی به‌درستی درمان شده باشد، معمولاً هیچ عارضه‌ای در بزرگسالی ایجاد نمی‌شود. در مواردی که پاچنبری در بزرگسالی باقی مانده یا عوارضی ایجاد کرده باشد، درمان‌هایی مانند جراحی اصلاحی، فیزیوتراپی یا استفاده از ارتز (وسایل کمکی) می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.

کلاب فوت پای راست

کلاب فوت (Clubfoot) یک ناهنجاری مادرزادی است که در آن پای نوزاد به سمت داخل یا پایین چرخیده و شکل طبیعی ندارد. این وضعیت ممکن است در یک پا (مانند پای راست) یا هر دو پا رخ دهد. علت دقیق آن مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است نقش داشته باشند. کلاب فوت می‌تواند بدون درد باشد، اما در صورت عدم درمان، ممکن است در آینده مشکلات حرکتی ایجاد کند.

در چه مواردی باید به متخصص فیزیوتراپی یا کودکان مراجعه کرد؟

 در صورتی کلاب فوت یا پا چنبری کودک طی مدت ۶ تا ۱۲ هفته بهبود پیدا نکند باید به متخصص فیزیوتراپی کودکان مراجعه کرد. کودکانی که دچار بدشکلی پا هستند باید به طور کامل ارزیابی و معاینه شوند.

 گاهی اوقات پزشک درخواست انجام سونوگرافی از ران کودک را می ‌دهد تا از سلامت ران اطمینان حاصل نماید.  در برخی موارد کودک دچار دیسپلازی رشد در آن است که این امر باعث بدشکلی پا خواهد شد.

 معمولاً کودک بین سنین ۸ تا ۱۸ ماهگی شروع به راه رفتن می کند. در صورتی که شکل پاها باعث از بین رفتن تعادل کودک یا به تاخیر افتادن مهارت راه رفتن او شود باید او را نزد متخصص فیزیوتراپی کودکان برد.

 در صورتی که شکل پاهای کودک در هنگام دویدن با راه رفتن باعث بروز مشکلات عملکردی شود مراجعه به متخصص فیزیوتراپی کودکان ضروری است.

عوارض جراحی کلاب فوت

جراحی کلاب فوت معمولاً برای اصلاح تغییر شکل شدید پا انجام می‌شود، اما ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از عوارض شایع شامل موارد زیر است:

• سفتی مفاصل: کاهش دامنه حرکتی پا به دلیل تغییر در تاندون‌ها و بافت‌ها.
• عفونت: احتمال بروز عفونت در محل جراحی.
• عود ناهنجاری: در برخی موارد، پا ممکن است دوباره به حالت ناهنجار برگردد.
• درد یا ناراحتی طولانی‌مدت: به دلیل تغییرات ساختاری در پا.
• اختلال در رشد: در کودکان، ممکن است رشد پا تحت تأثیر قرار گیرد.

برای کاهش عوارض، انجام فیزیوتراپی و پیگیری منظم پس از جراحی ضروری است.

 متخصص فیزیوتراپی چگونه به اصلاح پای کودکان می پردازد؟

 متخصص فیزیوتراپی نحوه کشش پاها، ماساژ دادن و حرکت دادن آنها را به منظور بهبود شکل پای کودک توصیه خواهد کرد. گاهی اوقات استفاده از بریس یا گچ گرفتن پا به بهبود یا حفظ شکل پای نوزادان کمک خواهد کرد. کودکان مبتلا به عارضعه پاچنبری یا کلاب فوت باید از کفش مناسب استفاده کنند و به انجام حرکاتی بپردازند که باعث بهبود مهارت حرکتی آنان خواهد شد.

بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی انگشت شست پا

فیزیوتراپیست های ما در کلینیک فیزیوتراپی یادمان  برای درمان و اصلاح بدشکلی پای کودک شما پس از انجام معاینه و ارزیابی های لازم ماساژ ها و حرکات مناسب را برای کودک انجام خواهند داد.

آنها به شما آموزش خواهند داد که چه کارهایی را می توانید خودتان در خانه انجام دهید.

شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196

برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما تماس بگیرید