شکستگی یا ترک استخوان در دوران کودکی و بزرگسالی بسیار شایع است و معمولاً بدون هیچ گونه مشکلی بهبود پیدا می کنند. در این مقاله به بررسی نقش فیزیوتراپی در ترمیم شکستگی های استخون خواهیم پرداخت.
جنسیت مونث و بالارفتن سن دو فاکتوری هستند که در افزایش شکستگی استخوان نقش دارند.
در تعداد زیادی از موارد برای ترمیم شکستگی استخوان از گچ گرفتن، استفاده از آتل یا روش های مشابه استفاده می شود.
این اقدامات ضمن ثابت نگه داشتن استخوان به ترمیم آن کمک خواهد کرد.
در برخی از بیماران شکستگی استخوان شدید است و برای قرار دادن استخوان در جای اصلی خود انجام عمل جراحی ضرورت می یابد.
شکستگی استخوان چیست و چرا به وجود می آید؟
آسیب دیدگی استخوان به صورت ترک یا شکستگی خود را نشان می دهد.
اکثر افراد تصور می کنند که شکستگی بدتر از ترک استخوان است و به سختی ترمیم می شود.
استخوان سالم و با کیفیت به علت وارد شدن فشار بیش از حد دچار شکستگی خواهد شد.
این فرآیند در تصادفات خودرویی یا موتورسیکلت، تروما یا تغییر ناگهانی در سطح فعالیت جسمانی به وجود می آید.
در مواردی که فرد دچار پوکی یا ضعف استخوان باشد در صورت وارد شدن فشار معمولی به استخوان دچار شکستگی خواهد شد.
این افراد با یک ضربه کوچک یا بدون دلیل مشخص دچار شکستگی استخوان می شوند.
اگرچه پوک بودن استخوان باعث شکستگی سریع آن می شود باید در بازه زمانی طبیعی بهبود پیدا کند.
شکستگی استخوان در سنین مختلف دلایل متعددی دارد که زمین خوردن و سقوط از ارتفاع شایع ترین علت آن است.
احتمال شکستگی استخوان در حین انجام فعالیت های جسمانی، تصادفات خودرویی یا انجام امور روزمره بالا است.
چرا شکستگی استخوان نگران کننده است؟
شکستگی استخوان باعث بروز درد و تورم خواهد شد که بیمار به ۶ هفته یا چند ماه درمان نیاز دارد.
این وضعیت باعث بروز مشکلات متعددی می شود و زندگی روزمره، امور شغلی و انجام فعالیت جسمانی را مختل خواهد کرد.
شکستگی شدید استخوان با تاثیرات بیشتری بر زندگی فرد همراه است.
در برخی موارد شکستگی شدید استخوان باعث می شود بیمار مجبور به تغییر شغل باشد.
گاهی اوقات شکستگی آنقدر شدید است که بیمار باید مدت طولانی در بیمارستان بستری شود.
در استرالیا هر ۳ تا ۴ دقیقه یک نفر به علت پوکی استخوان دچار شکستگی می شود.
افرادی که یک بار دچار شکستگی استخوان می شوند دو تا سه برابر بیشتر از دیگران دچار شکستگی مجدد استخوان خواهند شد.
نکات متعددی برای پیشگیری از شکستگی استخوان وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- مراقبت از کودکان در حین فعالیت جسمانی
- ارزیابی خطر و تغییر الگوی رفتاری در افراد مسن
- افزایش سطح سلامت
- پیشگیری از زمین خوردن افراد مبتلا به پوکی استخوان
- بهره گرفتن از خدمات فیزیوتراپی
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی شکستگی مچ دست
انواع شکستگی استخوان شامل چه مواردی است؟
شکستگی استخوان انواع مختلفی دارد که به شرح زیر است:
شکستگی ساده و بدون دررفتگی استخوان شایع ترین نوع شکستگی محسوب می شود که در این حالت استخوان از جای خود خارج نشده است.
شکستگی ترکه ای به وضعیتی گفته می شود که استخوان فقط از یک طرف دچار آسیب شده است.
این نوع شکستگی در میان کودکان که استخوان های انعطاف پذیر تری دارند بیشتر به وجود می آید.
شکستگی هلالی نیز در کودکان شایع است که استخوان فقط دچار خم شدگی می شود.
معمولاً برای درمان انواع شکستگی ها از آتل یا گچ گرفتن استفاده خواهد شد.
در صورتی که شکستگی به علت فشار مکرر به یک ناحیه ایجاد گردد به آن شکستگی فشاری می گویند.
منظور از شکستگی پاتولوژیکی، وضعیتی است که به علت بیماری به وجود می آید.
در برخی شرایط استخوان علاوه بر شکستگی دچار دررفتگی نیز می شود.
منظور از شکستگی باز وضعیتی است که استخوان باعث پارگی پوست شده و از آن بیرون آمده است.
گاهی اوقات شکستگی استخوان با دررفتگی نیز همراه است و باید استخوان مفصل جا انداخته شود.
تعدادی از بیماران علاوه بر دررفتگی مفصل از چند ناحیه دچار شکستگی شده اند و برای بهبود وضعیت آنها انجام عمل جراحی توصیه می شود.
جراحی استخوان توسط متخصص ارتوپد انجام می گردد.
در صورتی که شکستگی استخوان شدید باشد استفاده از پیچ و مهره فلزی برای ثابت کردن آن استفاده می شود.
تعدادی از بیماران به جراحی تعویض مفصل با پروتز مصنوعی نیاز خواهند داشت زیرا وسعت شکستگی آنقدر زیاد است که امکان ترمیم وجود ندارد.
برخی از بیمارانی که از پیچ و مهره فلزی یا مفصل مصنوعی استفاده می کنند در انتهای مفصل دچار شکستگی می شوند که به این وضعیت شکستگی ناشی از پروتز می گویند.
شکستگی استخوان چگونه تشخیص داده می شود؟
شکستگی استخوان باعث بروز درد و تورم در ناحیه مورد نظر خواهد شد.
افرادی که تصور می کنند به علت زمین خوردن یا ضرب دیدگی دچار شکستگی استخوان شده اند باید به پزشک مراجعه نمایند.
پزشک درخواست انجام عکسبرداری توسط اشعه ایکس را می دهد تا شکستگی استخوان را تایید یا رد نماید.
در صورتی که شکستگی استخوان در عکسبرداری معمولی تشخیص داده نشود انجام سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی ضروری خواهد بود.
در مواردی که بیمار دچار درد شدید و بدشکلی عضو شده باشد باید او را به واحد اورژانس ارجاع داد.
در صورتی که بیمار دچار پیچ خوردگی اندام شده باشد معمولاً روز بعد بهبود پیدا می کند اما درد حاصل از شکستگی بهبود پیدا نمی کند.
اگر مچ پا آسیب دیده باشد بیمار نمی تواند بایستد و به همین دلیل باید توسط پزشک ارزیابی گردد.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی شکستگی لگن
آیا شکستگی استخوان مسئله نگران کننده ای است؟
شکستگی استخوان بسیار شایع است و معمولاً بدون هیچ گونه عارضه ای بهبود پیدا می کند.
برای درمان شکستگی استخوان باید به پزشک و متخصص فیزیوتراپی با تجربه مراجعه گردد تا فرایند درمان به خوبی سپری شود.
در صورتی که پزشک به ضعیف بودن استخوان ها مشکوک شود درخواست انجام برخی آزمایشات ساده از قبیل تراکم استخوان، بررسی سطح کلسیم و ویتامین دی را می دهد.
پوکی استخوان در بزرگسالان بسیار شایع است اما کودکان فقط زمانی از این لحاظ ارزیابی می شوند که چندین بار دچار شکستگی استخوان شده باشند.
پوکی استخوان به علت فرآیند طبیعی تجزیه استخوان و ناتوانی بدن برای جایگزین کردن بافت استخوانی جدید به وجود می آید.
افرادی که دچار پوکی استخوان هستند معمولاً به طور طبیعی بهبود پیدا می کنند اما ریسک شکستگی مجدد در آنها افزایش خواهد یافت.
از هر دو زن بالای ۶۰ سال، یک نفر و از هر سه مرد یک نفر دچار پوکی استخوان است.
این گروه از افراد باید نکات مهم مرتبط با پیشگیری از شکستگی استخوان را رعایت کنند تا دچار مشکلات بیشتر نشوند.
فیزیوتراپی چگونه به ترمیم شکستگی استخوان کمک می کند؟
متخصص فیزیوتراپی در فرایند تشخیص، ارزیابی، درمان و توانبخشی پس از شکستگی نقش مهمی را ایفا می کند.
در صورتی که در ارزیابی اولیه به شکستگی استخوان مشکوک شود درخواست عکسبرداری را خواهد داد.
اگر شکستگی تایید گردد ضمن مشورت با پزشک به گچ گرفتن ناحیه مورد نظر می پردازد یا استفاده از بریس و آتل را توصیه خواهد کرد.
متخصص فیزیوتراپی نحوه کاهش تورم، مراقبت از گچ، استفاده از بریس یا آتل و پیشگیری از سفت شدن سایر مفاصل را به بیمار آموزش خواهد داد.
او علائم هشدار دهنده در خصوص افزایش درد، تورم و سوزن سوزن شدن و همچنین نحوه کنترل این علائم و سایر مشکلات مرتبط را به بیمار گوشزد خواهد کرد.
در صورتی که مچ یا ساق پا آسیب دیده باشد به بیمار توصیه می کند برای راه رفتن از عصا یا واکر استفاده کند.
با بهبود شکستگی استخوان نیز به تعویض یا تنظیم گچ یا آتل خواهد پرداخت.
هنگامی که استخوان به طور کامل بهبود پیدا کند به برداشتن گچ یا اتل می پردازد و تمرینات تقویتی مخصوص را به بیمار آموزش می دهد.
به تدریج و با بهبودی کامل، بیمار می تواند به انجام همه فعالیت های دلخواه خود بپردازد.
آیا فیزیوتراپی از شکستگی استخوان پیشگیری می کند؟
متخصص فیزیوتراپی به مراجعین خود برای داشتن فعالیت جسمانی و زندگی سالم کمک خواهد کرد.
حفظ تناسب اندام و ورزش کردن ریسک بروز آسیب دیدگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد.
بهبود قدرت و تعادل بدن با کاهش ریسک شکستگی استخوان ارتباط مستقیم دارند.
آیا فیزیوتراپی پس از شکستگی استخوان ضروری است؟
فیزیوتراپی نقش مهمی را در تسریع فرآیند بهبودی و به دست آوردن توانایی عملکردی پس از شکستگی استخوان ایفا می کند.
استفاده از گچ یا آتل برای بهبود شکستگی استخوان باعث سفتی مفاصل خواهد شد.
محدودیت حرکتی ناشی از شکستگی استخوان شانه یا مچ پا باعث سفتی سایر مفاصل و از بین رفتن قدرت عضلات خواهد شد.
تحقیقات نشان داده حرکت دادن قسمتی که دچار شکستگی شده است از بروز سفتی سایر مفاصل پیشگیری می کند.
چه اقداماتی را باید در منزل انجام داد؟
انجام دادن برنامه ورزشی تجویز شده توسط متخصص فیزیوتراپی ضروری است.
این تمرینات ورزشی علاوه بر بهبود شکستگی استخوان، ریسک زمین خوردن را نیز کاهش می دهند.
باید دشواری این تمرینات ورزشی به تدریج و تحت نظر متخصص فیزیوتراپی افزایش پیدا کند.
پیروی نکردن از دستورات متخصص فیزیوتراپی باعث به تاخیر افتادن فرآیند بهبود خواهد شد.
بهتر است بیمار در فواصل زمانی کوتاه به ورزش کردن بپردازد و در صورت خستگی کمی استراحت نماید.
هدف از انجام این تمرینات ورزشی بهبود دامنه حرکات مفاصل و افزایش قدرت عضلات است.
به تدریج توانایی بیمار برای انجام دادن این حرکات ورزشی بیشتر می شود و او شاهد قوی شدن عضلاتش خواهد بود.
افزایش قدرت عضله و بهبود دامنه حرکات بدن به بیمار برای شروع مجدد فعالیت جسمانی کمک خواهد کرد.
تمرینات ورزشی مخصوص تعادل با هدف تسریع بهبودی و پیشگیری از زمین خوردن در آینده تجویز می شوند.
بیمار باید این تمرینات را به طور منظم و به شیوه صحیح انجام دهد تا از مزایای حاصل از آنها بهره مند گردد.
دوران بهبود پس از شکستگی استخوان چقدر طول می کشد؟
دوران بهبود به شدت آسیب ایجاد شده و تعداد شکستگی استخوان بستگی دارد.
در مواردی که شکستگی در ناحیه مچ دست یا پا رخ داده باشد دوران بهبود حدود ۶ هفته طول می کشد.
پس از آن بیمار باید بر افزایش قدرت و دامنه حرکات خود تمرکز کند و به انجام تمرینات ورزشی تجویز شده بپردازد.
معمولاً بیمار می تواند پس از ۱۲ هفته به انجام اکثر فعالیت های جسمانی خود بپردازد اما بهبودی کامل پس از ۶ تا ۱۲ ماه حاصل می شود.
در شکستگی ستون فقرات، لگن و استخوان ساق و ران فرآیند بهبودی اولیه ۱۲ هفته طول می کشد و پس از یک دوره ۱۲ هفته ای دیگر بیمار قادر به انجام فعالیت های روزمره خود خواهد بود.
در اکثر موارد شکستگی استخوان بدون ایجاد هیچ گونه مشکل جدی بهبود پیدا می کند.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی برای شکستگی های استرسی یا تنشی
پس از شکستگی استخوان باید برای تقویت عضلات اطراف استخوان و تحرک مفاصل و استخوان ها یک برنامه توانبخشی مناسب شامل درمان های فیزیوتراپی زیر نظر یک متخصص پیش گرفته شود.
جهت دریافت نوبت از کلینیک فیزیوتراپی یادمان و آگاهی از اطلاعات تماس با کلینیک کلیک کنید
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196