سرطان رشد غیرطبیعی و غیر قابل کنترل سلول است که می تواند منجر به تشکیل تومورهای جامد در استخوان و بافت نرم و یا ایجاد سلول های غیر طبیعی در جریان خون شود (سرطان های خونی مانند لوسمی). در این مقاله به بررسی نقش فیزیوتراپی در درمان سرطان می پردازیم.
از هر 2 استرالیایی یک نفر قبل از 85 سالگی به یک نوع سرطان مبتلا خواهد شد.
درمان پزشکی سرطان می تواند شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی و تقویت سیستم ایمنی بدن باشد.
تعداد رو به افزایشی از افراد سال های بسیار با عوارض جانبی سرطان و روش های درمان آن زندگی می کنند.
این مسئله طرز تفکر جامعه پزشکی درباره سرطان را تغییر داده و این مشکل هم اکنون یک بیماری مزمن محسوب می شود.
سرطان چیست؟
سرطان می تواند در هر یک از بافت های بدن ایجاد شود. در استرالیا شایع ترین سرطان برای زنان سرطان سینه و برای مردان سرطان پروستات است.
دیگر انواع شایع سرطان شامل ملانوما، سرطان روده بزرگ و سرطان ریه است.
بر اساس تخمین انجمن بهداشت و رفاه استرالیا در سال 2019 روزانه به طور متوسط 396 مورد جدید سرطان تشخیص داده می شود و به طور متوسط 136 نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند.
چهار عامل خطرناک مهم برای انواع سرطان ها عواملی قابل اصلاح هستند: استعمال دخانیات، اضافه وزن و چاقی، رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک فیزیکی.
ژنتیک نیز در خطر ابتلا به سرطان نقش دارد.
همچنین مشخص شده است که در موارد مربوط به سرطان دهانه رحم عفونت های ویروسی مداوم از عوامل ایجاد سرطان هستند.
بر اساس نتیجه برنامه های غربالگری مانند ماموگرافی و کیت سرطان روده تعداد استرالیایی هایی که به سرطان مراحل اولیه مبتلا هستند رو به افزایش است.
سرطان در مراحل اولیه به روش های درمانی بهتر پاسخ داده و با تشخیص زودرس احتمال نجات فرد افزایش خواهد یافت.
چه درمان هایی برای سرطان در دسترس است؟
نوع و اندازه سرطان و همچنین سلامتی و سن فرد مبتلا در معالجه پزشکی توصیه شده تأثیر خواهد داشت.
از طریق جراحی می توان تومورهای جامد و همچنین سایر بافت های آسیب دیده مانند غدد لنفاوی را برداشت.
در پرتودرمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی ذراتی با انرژی بالا به بدن منتقل می شود.
سلول های سالم موجود در آن ناحیه نیز تحت تأثیر قرار می گیرند اما مجدداً رشد می کنند.
پرتودرمانی در بسیاری از موارد عوارضی مانند قرمزی پوست به همراه خواهد داشت.
در شیمی درمانی برای یافتن و از بین بردن سلول های سرطانی در بدن دارویی بصورت قرص یا قطره تجویز خواهد شد.
روش های درمانی هورمونی مانند تاموکسیفن (سرطان سینه) یا درمان محرومیت از آندروژن (سرطان پروستات) هورمون های جنسی زنانه یا مردانه که باعث رشد این تومورها می شوند را از بین خواهند برد.
ایمونوتراپی رشته ای رو به ظهور در درمان سرطان است و هدف آن تقویت سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلول های سرطانی است.
این روش های درمانی چه عوارض جانبی به همراه خواهند داشت؟
شایع ترین عوارض جانبی میان تمام سرطان ها خستگی ناشی از سرطان است که صرف نظر از سطح فعالیت جسمی یا روحی اخیر اتفاق خواهد افتاد.
این خستگی مداوم و پریشان کننده است، با استراحت بهتر نمی شود و در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند.
عوارض جانبی دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد: درد، لیمفیدما (تورم)، افزایش یا کاهش وزن، کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن، نوروپاتی محیطی (سوزن سوزن شدن و یا احساس ضعف در دست و پا)، تهوع و استفراغ، از دست دادن حجم عضلانی و سمیت قلبی (آسیب به عضله قلب).
احتمال دارد پس از جراحی در عملکرد عضلات و مفاصل تغییراتی مانند سفتی شانه (سرطان سینه)، سفتی گردن (سرطان سر و گردن) و ضعف عضلات کف لگن (سرطان های زنان و زایمان و پروستات) ایجاد شود.
ورزش های فیزیوتراپی چگونه می تواند به این عوارض جانبی درمان های سرطان کمک کند؟
ورزش می تواند اکثر عوارض جانبی درمان سرطان را بهبود ببخشد:
- ورزش هوازی با شدت متوسط باعث کاهش خستگی ناشی از سرطان می شود.
- تمرینات خاص تقویتی و انعطاف پذیری عضلات می تواند درد مفاصل و عضلات را کاهش دهد.
- فعالیت بدنی به طور کلی باعث کاهش درد عضلات می شود.
- ورزش بخش معمول مدیریت بیماری لیمفیدما است.
- در صورتی که قصد افزایش وزن دارید می توانید از ورزش برای کنترل وزن و تحریک اشتها استفاده کنید.
- ورزش می تواند عملکرد ایمنی بدن را تحریک کند.
- آموزش تعادل باعث بهبود عملکرد در افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی می شود.
- تمرینات مقاومتی (مانند بلند کردن وزنه) رشد توده های عضلانی را تحریک می کند.
- ورزش هوازی (قلبی و عروقی) سلامت قلب را بهبود بخشیده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد.
همچنین ورزش باعث بهبود خلق و خو (سلامت روانی و عاطفی) شده و می تواند در افراد مبتلا به سرطان حسی برای کنترل جنبه های درمانی فراهم کند که بسیار مهم است.
ورزش های فیزیوتراپی چه تأثیرات دیگری در روند درمان سرطان خواهد داشت؟
مشخص شده است خطر ابتلا به سرطان ثانویه در افرادی که ورزش می کنند نسبت به افرادی که کمتر ورزش می کنند و یا فعالیتی ندارند کمتر است.
از آنجا که بسیاری از سرطان ها با عوامل اصلاح پذیر مانند عدم تحرک جسمی در ارتباط هستند فعالیت بدنی بیشتر می تواند به کاهش خطر ابتلا به سایر بیماری های مرتبط با سبک زندگی مانند دیابت و بیماری های قلبی و عروقی کمک کند.
تحقیقات جدیدی وجود دارد که نشان می دهد فعالیت فیزیکی در طول شیمی درمانی به بیماران در تحمل درمان کمک کرده و در نتیجه می توانند تمام دوز داروی لازم را دریافت کنند و این بدان معناست که درمان در از بین بردن سرطان تأثیر بیشتری خواهد داشت.
چگونه بفهمم ورزش کردن خطری نخواهد داشت؟
متخصص فیزیوتراپی قبل از ارائه برنامه ورزشی سلامت عمومی و آمادگی جسمانی شما را بطور کامل ارزیابی خواهد کرد.
این متخصصان در صورت نگرانی درباره امنیت پزشکی برای انجام تمرینات با پزشک شما مشورت خواهند کرد.
تمرینات تجویزی متناسب با نیازهای خاص، سطح آمادگی جسمی، مرحله بهبودی و ترجیحات تمرینی شما طراحی شده. از همه مهم تر این است که برنامه تمرینی با اهداف مورد نظر شما مطابقت خواهد داشت.
متخصصان فیزیوتراپی چه نوع ورزش هایی را برای افراد مبتلا به سرطان تجویز خواهند کرد؟
- ورزش هوازی با شدت متوسط ، 3 بار در هفته و هر جلسه حداقل 30 دقیقه
- تمرین مقاومتی با شدت متوسط، حداقل 2 بار در هفته و هر جلسه حداقل 2 مجموعه از 8 تا 15 حرکت
لازم است بدانید این شروع کار نیست. برای رسیدن به این سطح از فعالیت باید بر روی آن کار کرده و سپس این فعالیت ها را ادامه دهید.
متخصص فیزیوتراپی در ایجاد یک برنامه ورزشی مرحله ای به شما کمک خواهد کرد. تا بتوانید با سرعت در راستای اهداف خود حرکت کنید.
ورزش هوازی (که تحت عنوان تمرینات قلب و عروق نیز شناخته می شود) باعث نفس نفس زدن و افزایش ضربان قلب خواهد شد.
برخی نمونه های ورزش های هوازی عبارتند از:
پیاده روی، دوچرخه سواری، دویدن، شنا، بازی تنیس و کلاس های ورزش گروهی در سالن ورزشی.
تمرین مقاومتی (که تحت عنوان تمرین قدرتی نیز شناخته می شود) با استفاده از وزن بدن، نوارهای مقاومت، وزنه آزاد یا دستگاه ها باعث تقویت گروه های عضلانی اصلی می شود.
برای تشخیص شدت ورزش از تست گفتگو استفاده کنید:
- اگر می توانید هنگام ورزش کردن آواز بخوانید بدین معناست که با شدت کم کار می کنید.
- اگر جملات کامل نیستند و تنها می توانید به صورت عبارت صحبت کنید یعنی با شدت متوسط کار می کنید.
- اگر به هیچ وجه نمی توانید صحبت کنید با شدت زیاد کار می کنید.
متخصص فیزیوتراپی همچنین برای رفع اختلالات خاص مانند خشکی شانه، لیمفیدما یا تعادل ضعیف تمرینات خاصی را تجویز خواهد کرد.
این تمرینات دارای اهمیت بوده و می توانند با سایر فعالیت ها همانند مواردی که در بالا توضیح داده شده است ترکیب شوند.
اگر ورزش کردن برایتان دلهره آور است به خاطر داشته باشید که انجام فعالیت بهتر از انجام ندادن آن است.
برای پیدا کردن برنامه ای که مناسب شما باشد با متخصص فیزیوتراپی صحبت کنید.
من در شروع ورزش مشکل دارم. چه کاری لازم است انجام دهم؟
متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما در آغاز کار با قدم های کوچک، تعیین اهداف و رسیدن به موفقیت کمک کند.
احتمال دارد در ابتدا هدف تنها صرف وقت کمتر برای نشستن باشد. این کار می تواند شامل انجام کارهایی در اطراف خانه و باغچه باشد.
متخصص فیزیوتراپی تمریناتی مانند بلند شدن از روی صندلی و یا بالا و پایین رفتن از پله ها که می توانید در خانه انجام دهید را تجویز خواهد کرد.
پیاده روی یک ورزش هوازی بسیار خوب برای آغاز کار است. می توانید به همراه یکی از دوستان خود مسیری کوتاه در اطراف خانه را قدم بزنید.
در صورتی که هوا گرم بود این کار را در ساعات خنک در اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر انجام دهید.
به دلیل خستگی زیاد نمی توانم ورزش کنم. چاره کار چیست؟
متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما در شروع جلسه های کوتاه و ساده ورزش در زمان هایی از روز که حالتان مساعد است کمک کند.
ورزش با کمک به ایجاد قدرت بدنی مؤثرترین درمان برای مقابله با خستگی ناشی از سرطان محسوب می شود.
کارهای دیگری که می توانید برای به حداکثر رساندن سطح انرژی برای ورزش انجام دهید عبارتند از:
از انجام فعالیت در گرم ترین زمان روز خودداری کنید. لباس های گشاد و راحت بپوشید. خارج از منزل کلاه بپوشید. به موسیقی های شاد گوش دهید. 2 ساعت قبل از شروع ورزش چیزی بخورید و برای آبرسانی به بدن مقدار زیادی آب بنوشید.
سرطان من قابل درمان نیست. آیا لازم است ورزش های فیزیوتراپی را انجام دهم؟
بله، ورزش کردن برای افراد مبتلا به سرطان پیشرفته خطری نداشته و حتی می تواند مفید باشد.
ورزش در مبتلایان به سرطان پیشرفته بر حفظ قدرت و عملکرد تمرکز دارد. تا به بیماران کمک کند همراه اطرافیان و خانواده خود بتوانند در فعالیت هایی که از آن لذت می برند شرکت کنند. و تا زمانی که می خواهند بدون نگرانی در خانه بمانند.
متخصص فیزیوتراپی می تواند در برنامه ریزی متناسب با اهداف و مدیریت علائمی مانند تنگی نفس، درد و تورم به شما کمک کند.
من علاقه ندارم به سالن ورزش بروم. آیا کار دیگری هست که بتوانم انجام دهم؟
بله، ورزش همیشه نباید در یک سالن ورزشی انجام شود.
متخصص فیزیوتراپی می تواند برای شما در منزل و با وسایلی که دارید مانند صندلی، فضای کف و ابزاری که در اطراف خانه وجود دارد برنامه ای طراحی کند.
در جامعه فضاهای دیگری مانند مراکز خرید، گالری های هنری و پارک های محلی وجود دارد. این فضاها هم برای پیاده روی بسیار مناسب هستند.
به این فکر کنید که از بودن در چه محیط هایی لذت می برید. درباره نحوه فعالیت فیزیکی در این فضاها با متخصص فیزیوتراپی صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی سرطان ریه
متخصصان ما در کلینیک فیزیوتراپی یادمان به شما کمک می کنند که با توجه به نوع سرطان و مشکلاتی که دارید بهترین برنامه ورزشی را تنظیم کرده و برای گرفتن بهترین نتیجه سبک زندگی خود را تغییر دهید.
با کلینیک فیزیوتراپی یادمان تماس بگیرید! 02188088541 – 02188074196
برای اطلاع از آدرس و دریافت اطلاعات بیشتر درباره نحوه ارائه خدمات کلینیک فیزیوتراپی یادمان کلیک کنید