در کشورهای توسعه یافته جراحت سوختگی تنها جان تعداد کمی از افراد را می گیرد اما دلیل شایعی برای جستجوی مراقبت های پزشکی است. فیزیوتراپی راهکارهایی برای مدیریت جراحت های سوختگی دارد که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
تماس با منابع حرارتی مانند شعله، سطوح گرم و آب جوش یا روغن، قرار گرفتن پوست در معرض اسیدها و بازها (قلیایی)، افتادن از روی دوچرخه (اصطکاک) و اتصالات الکتریکی بدون محافظ منجر به آسیب سوختگی جدی خواهد شد.
مهم ترین پیام درباره جراحت سوختگی این است که این آسیب ها کاملاً قابل پیشگیری هستند. بیش از 60 درصد صدمات در خانه و اطراف خانه رخ می دهد.
بهترین کار برای شروع اطمینان از عملکرد زنگ های اعلام حریق، داشتن برنامه خروج از ساختمان و آگاهی از موقعیت هایی است که شما را در معرض خطر سوختگی قرار می دهند.
در صورت بروز سوختگی چه کاری باید انجام دهم؟
صرف نظر از اندازه، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از بدتر شدن سوختگی انجام دهید.
جراحت سوختگی باعث ایجاد یک واکنش التهابی شدید شده که منجر به تورم و پاسخ های ایمنی برای کمک به مبارزه با عفونت خواهند شد.
این پاسخ ها می توانند به پوست و بافت های اطراف آسیب بیشتری وارد کنند که با اعمال کمک های اولیه می توان این آسیب را کاهش داد.
کمک های اولیه مناسب پس از جراحت سوختگی چیست؟
- اگر در آتش هستید صبر کنید، بر روی زمین بخوابید و بچرخید تا آتش خاموش شود. در صورت نیاز به آمبولانس با اورژانس تماس بگیرید.
- از کمک های اولیه معمول DRSABCD استفاده کنید.
- هنگامی که فرد سوخته و سایر افراد در حال کمک از آسیب بیشتر در امان بودند، لباس و جواهرات را در آورده و به مدت 20 تا 25 دقیقه بر روی سوختگی آب خنک و تمیز بریزید.
- محل سوختگی را خنک کرده و بیمار را گرم نگه دارید. قسمت هایی از بدن که نسوخته است را با لباس، حوله یا پتو بپوشانید.
- در حالت ایده آل باید در ساعت اول از کمک های اولیه استفاده کنید اما انجام این اقدامات در طی سه ساعت نیز مفید خواهد بود. زخم را پس از خنک کردن با یک پارچه تمیز بپوشانید و به دنبال کمک پزشکی باشید تا به محض امکان برای شما لباس فراهم شده و درمان مناسب ارائه گردد.
چگونه سوختگی بهبود یافته را مدیریت کنم؟
توانبخشی از روز مصدومیت شروع می شود. آسیب سوختگی احتمالاً عوارض طولانی مدت خواهد داشت.
پس از بررسی سوختگی توسط پزشک یا پرستار باتجربه می توانید از تکنیک هایی ساده برای کاهش جای زخم یا جلوگیری از سایر مشکلاتی که احتمال دارد در نتیجه پاسخ بدن به آسیب رخ دهد استفاده کنید.
نه تنها هنگام احساس درد بلکه به طور مرتب داروی مسکن مصرف کنید. پزشک به شما در تجویز رژیم نیز کمک خواهد کرد.
زخم سوختگی دردناک است چراکه اعصاب پوست آسیب دیده است.
اعصاب آسیب دیده مانند یک سیم برق آسیب دیده هستند و بدون در نظر گرفتن دلیل آتش سوزی زخم و قسمت های تحریک شده اطراف آن چاره ای جز ارسال پیام های درد شدید ندارند.
تورم دشمن شماست و باعث افزایش درد می شود.
بنابراین باید بلافاصله با اعمال کمپرس بر روی زخم پوشیده شده، بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده هنگام استراحت و فعال نگه داشتن دیگر اعضای بدن و مفاصل اطراف مدیریت تورم را آغاز کنید.
درد ناشی از سوختگی اغلب ناراحت کننده بوده و می تواند باعث ترس و اضطراب شود. با ادامه تحرک به زخم سوختگی آسیب نزده و در حقیقت استفاده از عضلات به کاهش تورم و درد کمک خواهد کرد.
متخصص فیزیوتراپی می تواند با تجویز ورزش نه تنها تورم را سریع تر کاهش می دهد، بلکه در زمان بهبودی به حفظ تحرک شما نیز کمک خواهد کرد.
از بین بردن تورم از زیر سوختگی منجر به بهبود سریع تر و کاهش احتمال عفونت می شود.
در صورت داشتن نگرانی درباره درد، زخم، حرکت یا بازگشت به مشارکت عادی لطفاً از مراجعه به نزدیکترین واحد سوختگی دریغ نکنید.
در خانه چه کاری می توانم انجام دهم؟
خود مدیریتی پس از سوختگی کلید رسیدن به بهترین نتیجه بوده و مهم ترین فرد در زمینه درمان خود شما هستید.
نکته مهم در بهبود زخم معمولاً انجام اقدامات کوچک است.
می توانید عضلات خود را حرکت داده، زخم ها را مرطوب کرده و ماساژ دهید. برای جلوگیری از ایجاد جای زخم و عدم تحرک دائمی باید این کار را چندین بار انجام دهید.
مهم ترین نکته این است که توصیه های ارائه شده توسط متخصصان پزشکی را دنبال کنید. بهبود سوختگی معمولاً برای مدت زمان طولانی به مطابقت و اراده نیاز خواهد داشت.
در صورتی که سوختگی بدون جراحی بهبود یابد لازم است مرتباً مرطوب شود و ناحیه با مرطوب کننده غیر عطری و آبرسان ماساژ داده شود.
اگر زخم بهبود یافته 4 تا 6 هفته پس از جراحت همچنان قرمز، برافروخته، خارش دار یا دردناک باشد بهتر است بدنبال یک درمان تخصصی تر باشید.
در صورت بروز این مشکلات باید به واحد سوختگی موضعی مراجعه کنید. قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث تغییر رنگ و تیره تر شدن پوست بهبود یافته خواهد شد.
بهتر است با استفاده از ضد آفتاب با فاکتور بالا و روش های مراقبتی مناسب از این ناحیه در برابر آفتاب محافظت کنید، اما نیازی نیست که در خانه بمانید.
اگر سوختگی نیاز به عمل جراحی دارد باید برای به حداقل رساندن جای زخم یک برنامه شخصی داشته باشید.
این برنامه به احتمال زیاد شامل ترکیبی از گارمنت های کمپرسی، استفاده از رسانه های ارتباطی، تکنیک های دستی و تمریناتی برای کمک به بازگشت به کار و ورزش مورد نظر شماست.
در رابطه با بافت زخم جمع شده یا خارش دار چه کاری می توانم انجام دهم؟
زخم فعال قرمز و جمع شده بوده و معمولاً نسبت به هرگونه لمس و تماس حساس است. و در نتیجه باعث افزایش درد یا خارش می شود.
به منظور تهیه بهترین برنامه برای درمان این علائم باید به یک تیم سوختگی باتجربه مراجعه کنید.
خشک شدن یکی از مهمترین عوامل موثر در جمع شدن، ترک خوردگی (درد) و سوزش زخم است.
استفاده از کرم مرطوب کننده، صابون های ضد خشکی، مسکن های ساده و ضد هیستامین ها در صورت مشاوره با پزشک می تواند به بهبود زخم جمع شده یا خارش دار کمک کند.
به غذا و میزان آب مصرفی توجه کرده و مصرف الکل و سایر داروهای ادرارآور را به حداقل برسانید.
فعالیت زخم هرگز متوقف نشده و زمانی که می خواهید استراحت کنید به دلیل فرایند مورد نیاز برای بهبود زخم و نوع بافت درگیر به طور خودکار جمع می شود.
حرکت و ورزش می تواند به مدیریت جمع شدگی زخم کمک کند.
فیزیوتراپی توانبخشی سوختگی
اهداف فیزیوتراپی بلافاصله پس از سوختگی عبارتند از:
- کمک به رساندن اکسیژن به بافت های در حال بهبود که مستلزم انجام تمرینات و مانورهای تنفسی مخصوص خواهد بود.
- کاهش تورم با استفاده از کمپرس، تمرین ها و موقعیت هایی برای افزایش میزان استفاده از ماهیچه ها و جریان لنف
- بازیابی تحرک
- شروع تمرینات برای کمک به تقویت عضلات
- جلوگیری از کاهش سلامت و خشکی مفاصل
بهتر است پس از سوختگی خصوصاً در صورتی که سوختگی دست را درگیر کند در اسرع وقت با یک متخصص فیزیوتراپی که در مدیریت سوختگی تجربه دارد مشورت کنید.
بهبود زخم سوختگی به پروتئین زیادی احتیاج دارد بنابراین بدن در صورت امکان پروتئین را از عضله ها خواهد گرفت.
پس از دو روز اول تمرکز فیزیوتراپی به مدیریت مداوم و همچنین تقویت عضلات در آماده سازی برای جراحی و مبارزه با زخم های آتی تغییر خواهد کرد.
آموزش مقاومتی اولیه برای تقویت عضلات باعث کاهش تأثیر آسیب عضلانی ناشی از انتقال پروتئین می شود. و به حفظ یا بهبود تحرک کمک می کند.
چه زمانی باید ورزش کردن را شروع کنم؟
پوست تازه بهبود یافته پس از سوختگی حدود دو هفته آسیب پذیر است. و اغلب برای تماس شدید به اندازه کافی سالم نیست. بنابراین لازم است به همراه مراقبت ورزش نیز انجام دهید.
نکاتی که باید به خاطر داشته باشید عبارتند از:
- برای به گردش در آوردن خون به خوبی برای پنج دقیقه حرکات گرم کننده ورزشی را انجام دهید (تمرین دوچرخه یا دویدن ملایم).
- پس از گرم کردن باید زخم را به تدریج به مدت 30 تا 60 ثانیه باز بگذارید.
- تا زمانی که دامنه حرکتی کامل داشته باشید باید از عضلات خود برای انجام حرکات کششی استفاده کنید. این دامنه می تواند در مقایسه با طرف مقابل یا حرکت طبیعی پیش بینی شده مفصل اندازه گیری شود.
- متخصص فیزیوتراپی شما را در ارتباط با برنامه تمرینی راهنمایی می کند. او در طی مراحل بهبودی شدت این تمرینات را افزایش خواهد داد.
قبل از بازگشت به ورزش های رقابتی و مشاغل سخت با متخصص فیزیوتراپی صحبت کنید.
همچنین شاید هنگام بازگشت به فعالیت شدید متوجه شوید که محل زخم سوختگی عرق نمی کند. و گرمای بدن را مانند پوست طبیعی کنترل می کند.
احتمالاً لازم است میزان مصرف آب را افزایش دهید. همچنین روش های خنک کننده دیگر مانند ورزش در زمان های خنک تر روز را در نظر بگیرید.
آیا باید نگران باشم؟
به دلیل کاهش ظرفیت بدن برای حفظ دمای طبیعی هنگام انجام مجدد فعالیت های شدید باید مراقب باشید. می توانید درباره این موضوع با متخصص فیزیوتراپی صحبت کنید.
در صورتی که محل زخم خشک شده و ترک بخورد و یا زخم با محلی اصابت بکند و باعث ایجاد تاول یا آسیب شود به راحتی عفونت خواهد کرد.
اگر محل زخم به سرعت بسیار قرمز و دردناک شود و یا پوست نسوخته اطراف محل زخم قرمز و داغ شود احتمالاً دچار عفونت شده اید.
این علائم موضعی همانند سرماخوردگی یا آنفولانزا با احساس بیماری همراه خواهند بود. در صورت آگاهی از این علائم باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
چه مدت طول می کشد تا عملکرد کامل ناحیه آسیب دیده را بدست آورم؟
تمام جراحت سوختگی متفاوت بوده و آسیب سوختگی یک بیماری مزمن محسوب می شود.
بهبود طبیعی سوختگی و حتی مواردی که به جراحی نیاز ندارند می تواند ماه ها طول بکشد.
این بازه زمانی در صورت عدم کنترل روزانه محل سوختگی افزایش یافته و تعیین مدت زمان بهبودی دشوار خواهد بود.
تصور می کنید این یک جراحت است و پس از بهبودی باید کاملاً خوب شود، اینطور نیست؟
متخصصان فیزیوتراپی که با سوختگی و بازماندگان آسیب های تروماتیک سر و کار دارند از ماهیت پیچیده روند بهبودی و بسته شدن زخم آگاه هستند.
مشخص است که اثرات طولانی مدتی وجود دارد که می تواند بر بهبود روانی و بازگشت به مشارکت های عادی پس از سوختگی تأثیر بگذارد.
این احساسات منفی، ترس و دشواری در بازیابی تصویر بدن حتی برای افرادی که سوختگی آن ها در ناحیه هایی است که به راحتی با لباس پوشیده می شود رایج تر از مشکلات تشخیص داده شده دیگر است.
اگر در تعاملات عادی اجتماعی با چنین احساسات یا چالش هایی روبه رو هستید بدون ترس از تیم متخصص سوختگی کمک بگیرید.
بهتر است برای مدیریت جراحت سوختگی و پیدا کردن بهترین راه برای بهبود زخم سوختگی با یک فیزیوتراپیست مشورت کنید. برای دریافت نوبت با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره های تماس با کلینیک یادمان: 02188088541 / 02188074196