بیماری Amyotrophic Lateral Sclerosis که بطور مخفف ای ال اس نامیده میشود، یک بیماری بدخیم، پیشرونده و لاعلاج است که موجب اختلال در سیستم عصبی نخاع شده و بتدریج سلول های این اعصاب را از کار می اندازد. فیزیوتراپی ای ال اس می‌تواند به مبتلایان بیماری ALS کمک کند تا درد را کنترل کنند و نسبت به مشکلات حرکتی واکنش بهتری داشته باشند.
همانطور که نورونهای حرکتی می میرند، مغز دیگر نمی تواند سیگنال به عضلات بدن برساند بدین ترتیب علائم مغزی به ماهیچه ها نمی رسند و بدنبال آن ماهیچه ها که ایجاد کننده حرکت در بدن می باشند، به تدریج لاغرتر و کم قدرت تر می شوند؛ کارایی شان پیوسته کمتر و کمتر گشته و سرانجام از بین می رود.
علت بیماری ای ال اس
علت مشخصی برای این بیمار تاکنون یافت نشده است اما فرضیه‌های مختلفی از جمله جهش ژنی، حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم و افزایش میزان گلوتامین (گیرنده‌ای شیمیایی در مغز است که افزایش میزان آن برای سلول‌های عصبی سمی است) در سلول‌های عصبی نخاع مطرح شده است.
تشخیص بیماری
برای تشخیص قطعی این بیماری یک آزمایش خاص و یا حتی یک دوره آزمایشی ویژه تا به امروز وجود ندارد.
تنها راه تشخیص یک سری معاینات و تست های نورولوژیکی بدنی و آزمایش های مختلفی است که اغلب آنها در واقع برای رد فرضیه ابتلاء فرد به سایر بیماری های مشابه ای.ال.اس انجام می گیرند.
زیرا بیماری های دیگری هستند که علائمی مانند بیماری ای.ال.اس دارند.
برای تشخیص ای.ال.اس ممکن است آزمایش های زیر انجام گیرند:
1. معاینات گسترده جسمی و نورولوژیک
2. تست الکترودیاگنوستیک:الکترومیوگرافی (نوار عصب و عضله) که میزان تخریب نورونهای محیطی را نشان می دهد و مطالعه هدایت عصبی (N.C.S)
3. آزمایش خون و ادرار، برای اندازه گیری پروتئین، تیروئید و پارا تیروئید، ادرار 24 ساعته برای فلزات سنگین
4. پونکسیون کمری (گرفتن مایع مغزی نخاعی)
5. رادیولوژی با اشعه ایکس و ام.ار.آی، میلوگرافی
6. بیوپسی ماهیچه و یا عصب
علائم ای ال اس
پیشرفت این بیماری بین افراد مختلف، فرق دارد. در مراحل اولیه، نشانه‌های بیماری ALS ممکن است اصلا قابل‌توجه نباشند، اما ضعف ناشی از این بیماری با گذشت زمان عینی‌تر میشود.
نشانه‌های رایج بیماری ALS عبارت‌اند از:
1. دشواری در حرکت دادن عضلات مثل راه‌رفتن
2. اختلال بلع (فرد به سختی غذا می خورد، مکررا دچار سرفه می شود و عفونت های شدید ریوی را تجربه می کند)
3. سستی بدن
4. ضعف در پاها، دست‌ها و مچ‌های پا
5. گرفتگی و انقباض عضلات دست‌ها، شانه‌ها و زبان
6. دشواری در نگه‌داشتن بدن در وضعیت مناسب و بالا نگه‌داشتن سر
7. انفجار کنترل‌نشده‌ی خنده یا گریه، که به بی‌اختیاری عاطفی معروف است
8. تغییرات شناختی
9. نامشخص صحبت کردن و مشکل در تنظیم مناسب صدا
10. درد
11. خستگی
12. مشکل با بزاق و مخاط
پیشگیری و درمان ای ال اس
تنها داروئی که کمی پروسه بیماری را به تاخیر می اندازد و اغلب پزشکان برای بیماران تجویز می کنند ، قرص ریلوزوله (ریلوتک) می باشد.
ای ال اس می‌تواند باعث طیفی از تغییرات جسمی، ذهنی و اجتماعی شود، بنابراین اغلب گروهی از متخصصان به بیماران کمک می‌کنند تا نشانه‌های بیماری‌شان را کنترل کنند، کیفیت زندگی‌شان را بهبود ببخشند و سال‌های بیشتری عمر کنند.
بیماران ALS همزمان با مصرف دارو نیاز به توانبخشی(فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و کاردرمانی) دارند. بطوری که جهت بهبود اختلال در بلع و گفتار نیاز به گفتار درمانی و برای مشکلات حرکتی نیاز به فیزیوتراپی و کاردرمانی دارند.
فیزیوتراپی ای ال اس
فیزیوتراپی ای ال اس می‌تواند به مبتلایان بیماری ALS کمک کند تا درد را کنترل کنند و نسبت به مشکلات حرکتی واکنش بهتری داشته باشند.
فیزیوتراپیست می‌تواند در این زمینه‌ها کمک و اطلاعاتی ارائه کند:
• تمرین‌های کم‌فشار برای افزایش تناسب قلبی-عروقی
• کمک‌های حرکتی، همچون واکر و صندلی چرخ‌دار
• کمک به بیمار برای استفاده از ابزارهایی برای آسان‌تر کردن زندگی، همچون رمپ (سطح شیب‌دار برای حرکت آسان‌تر ویلچر)
کاردرمانی ای ال اس
کاردرمانی به بیمار ALS کمک می کند تا استقلالش را به مدت طولانی‌تری حفظ کند، همچنین در جهت منافع زیر به بیمار یاری می رساند:
• کمک به بیمار در انتخاب تجهیزات و فناوری‌های کمک‌کننده برای کمک به انجام کارهای روزمره؛
• تمرین دادن فرد مبتلا برای جبرانِ ضعف دست و بازو.
گفتار درمانی ای ال اس
گفتار در بیماران ALS به مرور زمان دچار مشکل می شود بطوری که بلندی صدای بیمار کم می شود و کم کم سرعت گفتار پایین آمده و گفتار بیمار نامفهوم می شود.
همچنین با توجه به پیشرونده بودن بیماریALS ، بیمار قدرت بلع خود را از دست می دهد بطوری که در ابتدا سرعت غذا خوردن بیمار کم شده، سپس جویدن کند شده و نیز غذا ها را فقط بصورت پوره شده می تواند بخورد و در انتها بیمار بطور کامل قدرت بلع خود را از دست می دهد.
متاسفانه بیش از 90 درصد بیماران ALS بر اثر اختلال بلع فوت می کنند.
کلینیک یادمان یکی از معدود مراکزی است که از ابتدا تا انتهای بیماری، اختلال بلع بیمار را تحت کنترل دارد و امکان اینکه بیمار بواسطه اختلال بلع فوت کند را به صفر می رساند.