در رفتگی شانه هنگامی اتفاق می افتد که مفصل توپی شانه (معروف به سر) یا هومروس با فشار از سوکت تیغه شانه (کتف) جدا می شود. فیزیوتراپی برای بهبود کامل در رفتگی شانه و ترمیم بافت نرم ضروری خواهد بود.
مفصل توپی که نسبتاً بزرگ است در یک سوکت کم عمق قرار گرفته است و باعث می شود مفصل شانه بسیار متحرک اما ناپایدار باشد و در معرض جابجایی جزئی (برآمدگی) و دررفتگی قرار گیرد.
دررفتگی آسیب شدید مفصل است که شامل پارگی رباط ها و سایر ساختارهای اطراف شانه می شود. دررفتگی مفصل قابل ترمیم نیست.
ترمیم آسیب بافت نرم و بازیابی قدرت و انعطاف پذیری ایمن شانه نیازمند درمان و توانبخشی مداوم است.
درباره در رفتگی شانه بیشتر بدانید
متخصصان فیزیوتراپی مهارت های بسیاری دارند که می تواند به توانبخشی شما کمک کند. 95 درصد دررفتگی های شانه قدامی است و سر هومرال به جلوی بدن حرکت می کند.
دررفتگی قدامی معمولاً در افراد جوان تر اتفاق می افتد. دررفتگی های خلفی که در آن سر هومروس به عقب جابجا می شود بسیار کمتر اتفاق می افتند و به همین دلیل اغلب این مشکل که در ابتدا تشخیص داده نمی شود.
حدود 90 درصد ورزشکاران زیر 40 سال به طور مکرر دچار در رفتگی شانه می شوند و دلیل آن موقعیت شانه (دور شدن از مرکز بدن و چرخش به بیرون) هنگام حرکات آبشاری مانند حرکات در شنا و پرتاب است.
گاهی ممکن است عصب زیر بغل هنگام جابجایی آسیب ببیند که می تواند منجر به ضعف موقتی عضله دلتوئید شده و بلند کردن بازو را دشوار کند.
چه عواملی باعث در رفتگی شانه می شود؟
دررفتگی های قدامی شانه اغلب در اثر ضربات مستقیم به شانه یا افتادن بر روی دست باز ایجاد می شود.
برخی افراد دارای مفاصل بسیار سست و متحرک هستند و از این رو می توانند کف دست خود را به راحتی بر روی زمین قرار داده و انگشتان دست را به پشت مچ برگردانند.
شانه های این افراد غالباً در وضعیتی که جهت خلفی- تحتانی نامیده می شود دچار در رفتگی شانه و جابجایی های جزئی مکرر خواهد شد. به این وضعیت بی ثباتی چند جهته (MDI) گفته می شود.
همچنین در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند نیز جابجایی شانه به سمت پایین (تحتانی) نیز مشاهده می شود و دلیل آن ضعیف شدن ماهیچه های اطراف شانه است.
ماهیچه های شانه نمی توانند جاذبه رو به پایین را متوقف کنند بنابراین سر هومرال به تدریج از سوکت خارج می شود. جابجایی جزئی شانه برای بیماران سکته مغزی می تواند یک منبع بزرگ درد باشد.
از کجا می توانم بفهمم در رفتگی شانه دارم؟
این وضعیت درد حاد و شدیدی دارد که از بازو گسترش می یابد؛ به طوری که قادر به حرکت دادن بازو از موقعیت فعلی آن نخواهید بود.
شانه از موقعیت خود خارج شده و شخصی که شما را معاینه می کند قادر به احساس استخوان پشت شانه نخواهد بود. همچنین احتمال دارد در بازو احساس بی حسی داشته باشید که نشان دهنده آسیب عصبی است.
برای مشخص کردن موقعیت سر هومرال نسبت به سوکت و تعیین وجود شکستگی به پرتو ایکس نیاز خواهد بود.
درمان در رفتگی شانه برای اولین بار اغلب در بخش اورژانس بیمارستان انجام می شود.
فیزیوتراپی چگونه می تواند به در رفتگی شانه کمک کند؟
در رفتگی شانه حاد در ابتدا باید جا انداخته شود. سپس لازم است شانه برای اصلاح بافت های نرم تر به مدت 3 تا 6 هفته بی حرکت بماند.
با استفاده از آویز دست می توان شانه را بی حرکت نگه داشت. اما بهترین روش استفاده از نوار برای کوتاه نگه داشتن بافت های نرم است.
در این مرحله می توان تمرینات ایزومتریک (بدون حرکت مفصل) و انقباضات عضلات تیغه شانه (عضلات کتف) را شروع کرد.
هنگامی که در شانه احساس درد نداشتید می توانید تمرینات بیشتر عضلات گرداننده شانه را آغاز کنید.
تقویت عضله دلتوئید نیز به خصوص در صورتی که به عصب زیر بغل آسیب وارد شده باشد از اهداف فیزیوتراپی است.
متخصص فیزیوتراپی باید مطمئن شود که در بدن و پاهای خود کنترل مناسب دارید. تا فشار بیشتری به شانه وارد نشود.
لازم است استقامت و همچنین قدرت عضلات شانه خود را افزایش دهید.
به شما تمریناتی برای بهبود گیرنده های حرکتی مفصل داده می شود چراکه شانه در پاسخ به فشارهای مختلف ناشی از آسیب دیدگی به طور خودکار اصلاحات دقیقی انجام می دهد که در حالت طبیعی اتفاق نمی افتد و نیازمند تمرین است.
فیزیوتراپی تا چه اندازه برای دررفتگی شانه مؤثر است؟
متأسفانه دررفتگی مجدد در جوانان و ورزشکاران بسیار رایج بوده و دلیل آن بهبودی ناقص یا طولانی مدت رباط هایی است که سر هومرال را در محل خود نگه می دارند.
این بدان معناست که فیزیوتراپی به تنهایی برای تثبیت مفصل مؤثر نیست.
سخت تلاش کردن در برنامه توانبخشی فیزیوتراپی پس از در رفتگی شانه بهترین فرصت برای بازیابی قدرت و کنترل عضلات است. تا جای ممکن از جراحی خودداری کنید.
در صورتی که بعداً نیاز به جراحی باشد تلاش های شما هدر نخواهد رفت. زیرا با شانه سالم تر که احتمال بهبودی بیشتری دارد عمل خواهید شد.
در صورتی که بیش از یک دررفتگی داشته باشید احتمالاً به عمل جراحی تثبیت نیاز خواهید داشت که پس از آن برای رسیدن به بهترین نتایج باید یک برنامه فشرده فیزیوتراپی بعد از عمل را دنبال کنید.
در خانه چه کاری می توانم انجام دهم؟
در صورتی که در رفتگی شانه حاد دارید باید تا زمان بهبودی ساختارها استراحت کنید.
نمی توانید رانندگی کنید. همچنین باید از انجام فعالیت هایی که در آن بازو از پهلو فاصله گرفته و شانه به سمت بیرون چرخانده می شود (حرکت دست به پشت آرنج) مانند بستن کمربند ایمنی یا موها خودداری کنید.
هنگامی که با انجام تمام حرکات در شانه احساس درد نداشته باشید می توانید در خانه تمریناتی را برای تقویت عضلات گرداننده شانه انجام دهید.
برای شروع بازوی خود را در کنار بدن نگه دارید (نباید مجدداً به خود آسیب برسانید). و در حالی که قفسه سینه خود را بالا نگه داشته اید اجازه دهید ساعدتان به آرامی از آرنج به عقب برگردد (چرخش بیرونی راحت).
سپس با استفاده از یک کش قدرتی ورزشی سبک به آرامی ساعد خود را کمی به جلو بکشید. به طوری که دست دقیقاً در مقابل آرنج قرار گیرد(چرخش داخلی کم).
می توان از این کش های قدرتی برای کنترل تمرینات کانسنتریک (کوتاه کردن) و اکسنتریک (کشیدن) عضلات گرداننده شانه استفاده کرد.
همچنین می توانید برای تقویت پاها و بدن خود به شرطی که تحت فشار قرار نگیرید تمریناتی انجام دهید و این بدان معناست که باید از نشستن خودداری شود.
چه مدت طول می کشد تا بهتر شوم؟
درمان در رفتگی شانه تا سه ماه طول می کشد. اما اگر می خواهید دوباره با خیال راحت ورزش مورد نظر خود را انجام دهید باید 6 تا 12 ماه منتظر بمانید.
با رسیدن به نقاط عطف توانبخشی، اطمینان به استفاده از شانه و یک آزمایش عملکرد قبل از بازگشت کامل به تمرین می توان دوباره ورزش کردن را از سر گرفت.
از دویدن حداقل برای شش هفته خودداری کنید. چراکه حرکت بازوها بهبودی را به تأخیر انداخته و درد را افزایش می دهد. دوچرخه سواری از گزینه های مناسب برای حفظ تناسب اندام است.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی شانه یخ زده یا منجمد
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی شانه : آسیب عضلات شانه یا روتاتور کاف
برای فیزیوتراپی انواع آسیب های شانه و بازگرداندن عملکرد نرمال آن، فیزیوتراپیست های ماهر ما همراه با شما برنامه درمانی و تمرینی خاصی را برای شما تنظیم خواهند کرد.
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196
جهت دریافت نوبت و اطلاع از نحوه ارائه خدمات کلینیک با ما تماس بگیرید.