توسعه و رشد مهارت های حرکتی اندام های درشت به خصوص برای کودکان و نوزادان شامل یادگیری مهارت های حرکتی است که به نوزاد برای راه رفتن و کشف محیط کمک می کند.
این این امر شامل توسعه مهارت های حرکتی از قبیل نشستن و راه رفتن، سینه خیز رفتن، برداشتن اسباب بازی و چرخیدن است.
کودک پس از یادگیری مهارت های حرکتی با نحوه بهبود تعادل آشنا می شود و به دویدن، پریدن، بالا رفتن و سایر موارد خواهد پرداخت.
منظور از تاخیر حرکتی اندام های درشت چیست؟
در صورتی که مهارت های کودک در بازه سنی مورد انتظار تکامل پیدا نکند از این وضعیت از عنوان تأخیر در رشد یاد می شود.
اگرچه همه کودکان در یک بازه سنی رشد نمی کنند در صورتی که تا یک سن خاص هیچ گونه پیشرفتی نداشته باشد به این وضعیت تاخیر در رشد می گویند.
بازه سنی رشد کودک در جوامع مختلف متفاوت است یا این حال سن تعیین شده برای اعلام تاخیر رشد با توجه به مقیاس های خاص مشخص شده است.
بیشتر بخوانید: راه رفتن کودکان روی پنجه پا
چه عواملی باعث تاخیر در رشد حرکتی درشت می شوند؟
تاخیر در رشد حرکتی درشت دلایل متعددی دارد و در کودکان مبتلا به سندروم داون یا فلج مغزی قابل انتظار است.
۵۰ درصد از کودکانی که پیش از موعد متولد می شوند دچار تأخیر خفیف تا شدید رشد خواهد شد.
گاهی اوقات به نظر می رسد هیچ گونه دلیلی در ارتباط با تاخیر مهارت های حرکتی کودک وجود ندارد.
ارزیابی دقیق کودک به پزشک کمک می کند علت تاخیر در رشد حرکتی او را مشخص نماید.
برخی از مثال های تاخیر در رشد عبارت است از:
- ناتوانی در غلت زدن تا سن ۶ یا ۷ ماهگی
- ناتوانی در بالا آوردن سر در حالت خوابیده یا نگه داشتن سر در سن چهار ماهگی
- عدم حفظ تعادل در حالت نشسته و در سن هشت ماهگی
- ناتوانی در برداشتن اسباب بازی در سن ۶ ماهگی
- راه نرفتن کودک تا سن ۱۸ ماهگی
- زمین خوردن بیش از حد در سن دو سالگی
- عدم هماهنگی بدن در هنگام دویدن در سن سه سالگی
تاخیر در رشد حرکتی درشت چگونه تشخیص داده می شود؟
متخصص فیزیوتراپی از روش های مختلف برای ارزیابی تاخیر رشد حرکتی درشت کودکان استفاده می کند.
او با انجام این روش های تشخیصی به جمع آوری اطلاعات لازم در خصوص توانایی عملکردی کودک می پردازد.
در صورتی که کودک به تاخیر در رشد حرکتی مشکوک باشد باید هر چه سریع تر اقدامات درمانی شروع گردد.
در برخی از کودکان امکان تشخیص به موقع وجود ندارد با این حال هر چه مشکل کودک زودتر تشخیص داده شود امکان اثرگذاری روش های درمانی بیشتر است.
فیزیوتراپی بهبود تاخیر حرکتی اندام های درشت
متخصص فیزیوتراپی برای ارزیابی کودک می پردازد تا علت تاخیر رشد او و زمینه های آن را مشخص نماید.
این امر به متخصص فیزیوتراپی کمک می کند برنامه درمانی مناسبی را طراحی نماید.
متخصص فیزیوتراپی و پدر و مادر کودک یک هدف را دنبال می کنند.
یادگیری مهارت حرکتی شامل آموزش انواع مختلف مهارت های حرکتی به کودکان است.
این فرایند از طریق قرار دادن کودک در شرایط محیطی خاص و تشویق کردن او برای انجام برخی حرکات خاص که باعث تقویت عضلات و بهبود تعادل می شود، میسر خواهد شد.
تکرار و تمرین مداوم باعث می شود مسیرهای موجود در مغز تقویت گردد و توانایی حرکتی کودک افزایش پیدا کند.
آموزش به پدر و مادر یک بخش مهم از فرآیند درمان کودک است تا یاد بگیرند چگونه با کودک خود برای انجام امور روزمره همکاری کنند.
متخصص فیزیوتراپی با بهبود شرایط کودک بر میزان دشواری کارهایی که باید انجام بدهد می افزاید. و اهداف جدید را برای پدر و مادر توضیح می دهد.
در تعداد زیادی از موارد انجام دادن یک فعالیت یا حرکت ورزشی خاص باعث می شود اهداف زیادی محقق گردد.
به عنوان مثال کودکانی که قادر نیستند بدون کمک پدر و مادر بنشینند به روش های ساده برای دستیابی به این هدف نیاز دارند.
استفاده از صندلی مخصوص و اسباب بازی برای تشویق کردن کودک، باعث می شود تمایل بیشتری برای همکاری داشته باشد.
این اقدامات باعث بهبود توانایی عملکردی و تعادل کودک می شود. تا بتواند به تدریج بنشیند، سر و بدن خود را حرکت دهد. و بدون نیاز به کمک پدر و مادر اسباب بازی های خود را بردارد و بازی کند.
تاثیر فیزیوتراپی در بهبود تاخیر رشد حرکتی اندام های درشت
دو سال اول زندگی کودک در نوروپلاستی مغز اهمیت بسیار زیادی دارند.
منظور از نوروپلاستی توانایی مغز برای ایجاد مسیرهای ویژه و یادگیری و ایجاد تغییرات لازم است.
در صورتی که کودک دچار تاخیر رشد حرکتی یا مشکوک به فلج مغزی باشد باید هرچه سریع تر فرآیند درمان شروع شود.
برنامه درمانی مناسب با تاثیرات مثبت بر کودکان مبتلا به فلج مغزی و تاخیر در رشد همراه است.
در این برنامه درمانی از اصول مخصوص آموزش مهارت های حرکتی، فعالیت های هدفمند، درمان مبتنی بر حرکت، آموزش پدر و مادر و استراتژی های محیطی استفاده خواهد شد.
کودکانی که پیش از موعد متولد می شوند در معرض خطر تاخیر رشد حرکتی و فلج مغزی قرار دارند.
اقدامات مداخله گرایانه در یک سال اول زندگی کودک با تاثیرات عالی در بهبود توانایی حرکتی او همراه است.
در تحقیقی که در این رابطه انجام شده است محققان متوجه شده اند که شروع به موقع برنامه درمان با تاثیرات مثبت در مهارت های حرکتی درشت و شناختی همراه است.
چه اقداماتی را باید در منزل انجام داد؟
فراهم کردن یک محیط مناسب در منزل بر تمامی جنبه های رشد کودک تاثیر می گذارد.
در چنین محیطی فرصت های مختلفی به منظور تحریک سیستم حسی، حرکتی و فکری در اختیار کودک قرار خواهد گرفت.
متخصص فیزیوتراپی به ارائه فعالیت های مخصوص کودکان مبتلا به تأخیر رشد حرکتی درشت می پردازد.
هدف از انجام این فعالیت ها، رفع مشکلات حرکتی کودک و دستیابی به اهداف مورد انتظار است.
آیا امکان استفاده از خدمات بیمه وجود دارد؟
در حال حاضر برخی از بیمه ها به ارائه خدمات درمانی به تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلالات رشد حرکتی درشت می پردازند.
افرادی که کودک آنها دچار ناتوانی یا تأخیر در رشد است باید با مراجعه به مراکز بیمه درباره پوشش خدماتی آن اطلاعات لازم را جمع آوری کنند.
انواع مختلفی از بیمه ها برای کودکان و نوزادان مبتلا به تاخیر رشد وجود دارد که پاسخگوی هزینه های مربوط به درمان است.
در صورتی که تصور می کنید کودک شما دچار تأخیر در رشد حرکتی است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. تا اقدامات درمانی لازم انجام گردد و نتایج مثبتی به دست بیاید.
بیشتر بخوانید: پا چنبری یا بدشکلی پای نوزادان و کودکان
متخصصین ما در کلینیک فیزیوتراپی یادمان در شهرک غرب پس از ارزیابی شرایط کودک شما برنامه درمانی را برای آموزش مهارت های حرکتی از جمله مهارت های حرکتی درشت به کودک تهیه می کنند و در این مسیر همراه شما خواهند بود.
شماره های تماس کلینیک یادمان: 02188088541 – 02188074196