تورتیکولی عبارتی است که برای چرخش سر یا گردن به خصوص در کودکان و نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد که می توان با فیزیوتراپی تورتیکولی مشکلات را درمان و بهبود بخشید. چرخش سر یا گردن به دلایل مختلفی به وجود می آید و در این حالت سر کودک به یک طرف می چرخد.
باید به کمک متخصص فیزیوتراپی کودکان که در زمینه تمرینات ورزشی مخصوص آموزش دیده به درمان تورتیکولی پرداخت.
تورتیکولی با چه مشکلاتی بروز می کند؟
تورتیکولی اختلالی است که اغلب به علت سفتی عضلات ناحیه گردن به وجود می آید و سر کودک به یک طرف می چرخد.
به این وضعیت تورتیکولی عضلانی ژنتیکی یا کجی گردن گفته می شود.
برخی از کودکانی که دچار تورتیکولی هستند یک توده کوچک سفت در عضله آنها وجود دارد که در سال اول زندگی از بین می رود.
این اختلال در میان نوزادان نسبتاً شایع است و برخی از آنها دچار کجی گردن می شوند.
معمولاً در اولین زایمان مادر به علت دشواری فرایند زایمان و گیر افتادگی جنین درون رحم احتمال بروز تورتیکولی بسیار بیشتر است.
کودکانی که دچار کجی گردن هستند توسط پزشک یا متخصص فیزیوتراپی اطفال ارزیابی می شوند تا سایر علل کجی گردن رد شود.
کجی گردن باعث می شود کودک بیشتر از سایرین در معرض خطر ناهنجاری های جمجمه، دیسپلازی ران یا بد شکلی پا قرار بگیرد.
در صورتی که تورتیکولی درمان نشود باعث بروز ناهنجاری های ستون فقرات یا اختلال در صورت خواهد شد.
خوشبختانه فیزیوتراپی با تاثیرات مثبت در درمان این اختلال همراه است.
تورتیکولی چگونه تشخیص داده می شود؟
برخی از والدین متوجه می شوند که در گردن کودک آنها یک توده وجود دارد، سر و گردن کودک چرخیده است و نمی تواند به طرف دیگر بچرخد.
در برخی موارد کودک تمایل بیشتری برای چرخاندن سر خود به یک طرف دارد.
معمولاً در صورتی که کودک سر خود را به یک طرف بچرخاند تمایلی به چرخاندن آن به سمت مخالف نخواهد داشت.
اگرچه پدر و مادرها تصور می کنند توده موجود در عضله کودک آنها تومور است، به تدریج و با گذر زمان از بین می رود زیرا سرطانی نیست.
آیا کودک به متخصص فیزیوتراپی یا سایر پزشکان نیاز دارد؟
متخصص اطفال، متخصص فیزیوتراپی و پزشک عمومی قادر به تشخیص تورتیکولی هستند.
در برخی از کودکان عکسبرداری توسط اشعه ایکس به منظور ارزیابی گردن و چشم انجام می شود تا سایر علل کجی گردن رد شود.
همه کودکان مبتلا به این اختلال به متخصص فیزیوتراپی نیاز دارند تا به کمک تمرینات ورزشی مخصوص گردن بهبود پیدا کنند.
مطالعات انجام شده در این راستا نشان داده فیزیوتراپی با تاثیرات عالی در درمان تورتیکولی همراه است.
آیا تورتیکولی یک وضعیت نگران کننده است؟
معمولا کجی گردن کودک باعث نگرانی پدر و مادر می شود اما هنگامی که برنامه فیزیوتراپی کودک شروع می شود از میزان کجی گردن کاسته خواهد شد.
در تمرینات ورزشی مخصوص و دنبال کردن فیزیوتراپی به درمان کجی گردن کمک می کند اما در برخی موارد مقداری از محدودیت حرکتی گردن باقی می ماند.
در این شرایط متخصص فیزیوتراپی و اطفال از پدر و مادر می خواهند کودک خود را نزدیک پزشک دیگر نیز ببرند.
باید ساختار سیستم اسکلتی و بینایی کودک ارزیابی گردد تا سایر علل کجی گردن رد شود.
در برخی موارد کودک به انجام عمل جراحی برای آزاد سازی عضله نیاز دارد که پس از سن ۱۲ ماهگی انجام می شود.
چگونه فیزیوتراپی به بهبود تورتیکولی کمک می کند؟
متخصص فیزیوتراپی با کشش خفیف عضلات گردن به درمان تورتیکولی کمک می کند.
متخصص فیزیوتراپی به طراحی یک برنامه ورزش در منزل می پردازد که شامل حرکات کششی سبک و ایده هایی برای بازی با کودک است.
در کودکان بزرگتر از شش ماه تمرینات ورزشی تقویتی در برنامه درمان قرار داده خواهد شد تا باعث تقویت ناحیه گردن شود.
این برنامه درمانی به خوبی با نیازهای خاص کودک از قبیل خوابیدن، غذا خوردن، بازی کردن و تعویض پوشک تلفیق خواهد شد.
تمرینات ورزشی سبک نباید باعث بروز درد یا ناراحتی در کودک شود.
پدر و مادر در صورتی که متوجه شوند کودک توانایی تحمل این تمرینات را ندارد باید با متخصص فیزیوتراپی اطفال صحبت کنند.
برنامه ورزش در منزل شامل موارد زیر است:
- حرکات کششی برای افزایش طول عضلات
- تمرینات مخصوص تقویت عضلات گردن
- روش هایی برای تشویق کودک به منظور نگاه کردن به سمت مخالف و کشش عضلات سفت گردن
- موقعیت های ویژه برای بازی کردن به منظور کمک به اصلاح شکل گردن
بیشتر بخوانید: درد مکرر یا مزمن گردن
فیزیوتراپی تا چند اندازه باعث بهبود تورتیکولی می شود؟
تحقیقات مختلف نشان داده است که شروع جلسات فیزیوتراپی در سنین پایین تر با نتایج بهتری همراه است.
مهمترین عواملی که بر سرعت بهبود کجی گردن و درمان آن نقش دارند عبارتند از:
نوع تورتیکولی، شدت محدودیت حرکتی و سن کودک در هنگام مراجعه به متخصص فیزیوتراپی.
به طور کلی هرچه سریع تر کودک به متخصص فیزیوتراپی ارجاع داده شود نتایج بهتری به دست می آید.
بیشتر بخوانید: فشردگی عصب گردن (رادیکولوپاتی گردن)
چه اقداماتی باید در منزل انجام شود؟
هدف از انجام فیزیوتراپی در کودکان مبتلا به تورتیکولی این است که کودک شروع به تکان دادن سر خود به جهت مخالف نماید. تا از میزان محدودیت حرکتی او کاسته شود.
باید هنگامی که کودک می خوابد سر او به جهت مخالف چرخانده شود.
باید سر کودک در قسمت انتهای بالش قرار داده شود. تا مجبور شود به سمت مخالف بچرخد یا موقعیت بالش عوض شود.
این کار باعث می شود کودک مجبور شود سر خود را تکان دهد. و به تدریج در شرایط بهتری قرار بگیرد.
هنگامی که کودک می خوابد باید به تدریج شروع به چرخاندن سر او نمود.
خواباندن کودک روی شکم در هنگام بیداری
باید هر روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کودک را روی شکم خواباند. این کار باعث کشش عضله گردن و کاهش ریسک کجی آن خواهد شد.
در این حالت به تدریج کودک یاد می گیرد سر خود را بچرخاند. و گردن او در حالت طبیعی قرار می گیرد.
بازی کردن با کودک و خواباندن او به پهلو
این حرکت در کودکانی که کمتر از چهار ماه سن دارند و هنوز شروع به نشستن نکرده اند بسیار سودمند است.
برای این کار باید هنگامی که کودک بیدار است او را به پهلو خواباند.
به تدریج کودک یاد می گیرد که گردن خود را به سمت وسط بیاورد. و فشار را از قسمت پشت سر خود بردارد.
تشویق کردن کودک برای چرخاندن سر به جهت مخالف
پدر و مادر باید تلاش کنند هنگامی که کودک بیدار است سر او را به سمت مخالف بچرخانند.
برای این کار باید تعدادی عروسک را در سمت مخالف کودک قرار داد. تا کودک مجبور شود به آنها نگاه کند و سر خود را حرکت دهد.
باید اعضای خانواده و پرستار کودک را تشویق کرد از روش های بالا به منظور اصلاح حالت گردن کودک استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: درد شدید ناحیه گردن
برای دریافت برنامه تمرینی و شروع درمان های فیزیوتراپی، می توانید با مراجعه به یک فیزیوتراپیست معاینه شوید و تحت درمان قرار گیرید. برای دریافت نوبت از کلینیک فیزیوتراپی یادمان با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196