سرگیجه یک مسئله رایج و عمومی در بین مردم است. تخمین زده می شود که حداقل پنج درصد از مردم در برخی از مقاطع عمر خود دچار سرگیجه می شوند. دلایل زیادی برای سرگیجه وجود دارد و گزینه های درمانی مختلفی مانند مدیریت پزشکی (به عنوان مثال مصرف داروها)، فیزیوتراپی سرگیجه و مداخله روانشناسی را شامل می شود.
پزشک معالج شما می تواند در تعیین متخصص مناسب برای درمان نیازهای خاص شما کمک کند.
تفاوت بین سبکی سر و سرگیجه چیست؟
منظور از سبکی سر dizziness و سرگیجه vertigo است.
سبکی سر و سرگیجه علائم مشابهی دارند اما با برخی تفاوت های خاص.
سبکی سر (dizziness) یک اصطلاح عام است که برای توصیف احساساتی از قبیل احساس سبکی سر، گیجی و ناپایداری (عدم تعادل) به کار می رود.
سرگیجه دورانی (vertigo) راحت تر توصیف می شود و حسی را شامل می شود که اتاق یا محیط اطراف سر شما در حال چرخش است. سرگیجه تحت تاثیر گوش داخلی (دهلیزی) است در حالی که دلایل مختلفی برای احساس گیجی و سبکی سر وجود دارد.
این موارد شامل اختلالات گوش داخلی (دهلیزی)، کاهش جریان خون به مغز (عروق)، مشکلات گردن (سرویکوژنیک)، مشکلات روانی و آسیب خفیف مغزی (ضربه مغزی) است.
تحقیقات مشخص کرده اند که اختلالات گوش داخلی (دهلیزی) حداقل در 50 درصد موارد علت گیجی و سرگیجه دورانی است، اما همچنان ضعیف تشخیص داده می شوند
به همین دلیل، گیجی و سرگیجه دورانی اغلب با احساسات نا امیدی، اضطراب و افسردگی همراه است و می تواند به طرز چشمگیری بر طیف وسیعی از فعالیت های روزمره تأثیر بگذارد.
اگر با حرکت سریع، علائم گیجی و سرگیجه دورانی در شما ایجاد شده یا بدتر می شود، بسیار محتمل است که آن ها در اثر مشکلی در سیستم گوش داخلی (دهلیزی) ایجاد شده و نیاز به بررسی بیشتر داشته باشند.
چگونه بدانم که دچار سبکی سر dizziness یا سرگیجه vertigo شده ام؟
بسیاری از افراد توصیف دقیق احساس سبکی سر را بسیار دشوار می دانند. گرچه سرگیجه دورانی راحت تر توصیف می شود و حسی را شامل می شود که اتاق یا محیط در حال چرخش است.
بعضی اوقات علائم سرگیجه دورانی بدون پیش بینی و ناگهانی به وجود می آید و بعضی اوقات بر اثر کاری انجام می شود، مانند خوابیدن یا چرخیدن در رخت خواب.
اگرچه دلایل مختلفی برای گیجی و سبکی سر وجود دارد، اما یک متخصص مانند متخصص مغز و اعصاب معمولاً دلایل آن را می تواند تشخیص دهد.
آنها قادر به انجام آزمایش های مورد نیاز برای تعیین علت هستند. این آزمایش ها شامل تست شنوایی، اسکن مغزی (MRI)، آزمایش خون و آزمایش عملکرد خاص تعادل است. راه های درمان سبکی سر به نتایج این تست ها بستگی دارد.
آیا باید نگران باشم؟
در بیشتر موارد، سبکی سر و سرگیجه دورانی در اثر شرایطی ایجاد می شود که جدی نیست. اما این علائم بسیار ناتوان کننده هستند و می توانند بر همه جنبه های زندگی روزمره تأثیر بگذارند.
بیشتر مبتلایان به گیجی و سبکی سر قادر به انجام فعالیت عادی نیستند و از انجام فعالیت های خاص خود مانند رانندگی، شرکت در کلاس های ورزشی، پیاده روی در خارج از خانه و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی خودداری می کنند.
همچنین بسیاری از افراد هنگام استفاده از رایانه یا پس اینکه مدت طولانی در معرض روشنایی زیاد و سر و صدا قرار دارند، احساس گیجی می کنند.
فشارهای مالی همراه با کاهش ساعات کاری می تواند بر روابط با خانواده و دوستان فشار بیاورد و بسیاری از افراد احساس نا امیدی، از دست دادن اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی کنند.
فیزیوتراپی سرگیجه و سبکی سر
فیزیوتراپی وستیبولار (دهلیزی) می تواند گزینه بسیار مناسبی برای درمان علائم سبکی سر و سرگیجه باشد، به خصوص اگر این علائم با حرکت بدن ایجاد شده یا تشدید شوند.
در بسیاری موارد، سبکی سر که با حرکت بدن بدتر می شود، ناشی از اختلال در سیستم گوش داخلی (دهلیزی) است.
تحقیقات نشان داده است که فیزیوتراپی دهلیزی در درمان اختلالات دهلیزی بسیار مؤثر است، مانند سرگیجه خوش خیم موضعی پاروکسیسمال (BPPV) ، عفونت ویروسی گوش داخلی (عصب دهلیزی) و میگرن دهلیزی (نوعی میگرن که باعث سبکی سر و سرگیجه می شود و ممکن است با سردرد همراه باشد یا نباشد).
فیزیوتراپیست شما با مهارت خاصی در توانبخشی دهلیزی، ارزیابی جامع از سبکی سر و سرگیجه شما را انجام می دهد و در بسیاری موارد، می تواند علت علائم شما را مشخص کند.
در صورت عدم وجود علت ایجاد علائم، فیزیوتراپیست شما را به متخصص پزشکی ارجاع می دهد که بتواند آزمایش های گسترده تری را انجام دهد.
فیزیوتراپی سرگیجه یا فیریوتراپی دهلیزی شامل موارد زیر است:
تمرینات خوگیری (Habituation): این تمرینات شامل حرکات خاصی است که به منظور تحریک علائم سبکی سر برای حساس تر کردن سیستم دهلیزی به آن حرکات و جهت کاهش علائم طراحی شده اند.
تمرینات هماهنگی چشم و سر: این تمرینات به منظور بهبود تمرکز و کاهش علائم سبکی سر طراحی شده اند.
تمرینات تعادل و راه رفتن: این تمرینات شامل به چالش کشیدن سیستم تعادل دهلیزی به منظور تقویت آن است و برای بهبود تعادل و اطمینان هنگام راه رفتن طراحی شده اند.
تکنیک های موقعیت یابی مجدد: این تکنیک ها برای یک بیماری خاص گوش داخلی (وستیبولار) که به عنوان سرگیجه خوش خیم موضعی پاروکسیسمال (BPPV) شناخته می شود، استفاده می شوند.
این حالت باعث تغییر علائم سرگیجه هنگام تغییر وضعیت مانند خوابیدن یا چرخیدن در رخت خواب می شود.
تکنیک هایی مانند مانور ایپلی می توانند با موفقیت BPPV را درمان کنند اما باید توسط فیزیوتراپیست با مهارت خاصی در توانبخشی دهلیزی انجام شود.
آیا فیزیوتراپی سرگیجه مؤثر است؟
در 25 سال گذشته مطالعات بسیاری انجام شده است که شواهدی در مورد اثربخشی فیزیوتراپی دهلیزی در درمان موفقیت آمیز مبتلایان به سبکی سر و سرگیجه ارائه می دهد.
این مطالعات کاهش سبکی سر و سرگیجه، عملکرد بهتر، افزایش تعادل و کاهش خطر سقوط به دنبال فیزیوتراپی دهلیزی را نشان داده اند.
فیزیوتراپی سرگیجه می تواند به عنوان یک برنامه تمرینی خانگی سه بار در روز یا تحت نظارت پزشک انجام شود.
هر دو روش منجر به تغییرات چشمگیری در درمان سبکی سر و تعادل می شود.
مشخص نیست چه مدت یک برنامه فیزیوتراپی دهلیزی طول خواهد کشید تا تاثیری در درمان داشته باشد، اما باید طی 4-6 هفته تغییرات مورد انتظار مشاهده شود.
چندین فاکتور وجود دارد که تعیین می کند تا چه مدت یک برنامه فیزیوتراپی سرگیجه انجام شود و این موارد عبارتند از:
چه مدت سرگیجه دارید، چقدر مرتباً تمرینات دهلیزی انجام می دهید، میزان تهوع تا چه حد است، چند مشکل پزشکی دیگر دارید و آیا هرگونه مشکل عاطفی یا روانی دارید یا نه.
BPPV یک بیماری خاص گوش داخلی (دهلیزی) است که وقتی ذرات کربنات کلسیم کوچک در گوش داخلی اختلال ایجاد می کنند رخ می دهد.
این بیماری می تواند بدون دلیل اتفاق بیفتد یا با یک حادثه مرتبط باشد.
این ذرات می توانند اشتباها به قسمت گوش داخلی منتقل شوند و در هنگام دراز کشیدن یا چرخیدن در رختخواب باعث بروز علائم قابل توجهی از سرگیجه موضعی شوند.
تکنیک هایی مانند مانور ایپلی می توانند با موفقیت BPPV را درمان کنند و توسط فیزیوتراپیست هایی که مهارت خاصی در این زمینه دارند می توانند انجام شوند. این روش ها در درمان بی پی پی وی بسیار موفق هستند.
چه کاری می توانم در خانه انجام دهم؟
فیزیوتراپی سرگیجه شامل یک مجموعه تمرین اختصاصی است که باید روزانه سه بار انجام شود.
از آنجا که این تمرینات متناسب با هر فرد است، مهم است که قبل از شروع برنامه ورزش خانگی خود، به یک فیزیوتراپیست واجد شرایط و دارای مهارت های خاص در توانبخشی دهلیزی مراجعه کنید.
با این حال، ما افراد دارای ناراحتی دهلیزی را ترغیب می کنیم تا حد ممکن فعال باشند. این ممکن است یک پیاده روی ملایم با یک دوست یا انجام ورزش به صورت دوره ای باشد. این بهبودی است که مهم است.
اگر یک فعالیت شما را دچار سبکی سر می کند، باید سبکی سر در طی 30 دقیقه پس از اتمام آن فعالیت برطرف شود
اگر این گیجی بیش از 30 دقیقه طول بکشد تا تسکین یابد، پس آن فعالیت بیش از حد چالش برانگیز بود و باید اصلاح شود تا زمان بهبودی کوتاه شود.
تعدادی از درمان های خانگی برای BPPV وجود دارد که می توانید در اینترنت جست و جو کنید، ما توصیه نمی کنیم افراد بدون نظارت کافی این درمان ها را در خانه امتحان کنند.
فیزیوتراپیست می تواند به شما درمورد درمان BPPV، تکنیک های صحیحی متناسب با شرایط خاص شما ارائه دهد.
چه مدت زمانی نیاز است که بهبود پیدا کنم؟
فیزیوتراپی دهلیزی برای درمان سبکی سر و سرگیجه می تواند بسیار موفق باشد اما تعیین مدت زمان درمان دشوار است.
بیشتر افراد قبل از اینکه هرگونه پیشرفت چشمگیری مشاهده شود، باید 3 تا 4 هفته در محیطی ایمن تمرین های دهلیزی را انجام دهند. کاهش سبکی سر و بهبود تعادل به طور کلی طی 4-6 هفته اتفاق می افتد.
درمان های تکنیکی نیز برای عارضه هایی مانند بی پی پی وی بسیار مؤثر است و در صورتی که این تکنیک ها توسط فیزیوتراپیست ها با مهارت های خاص در فیزیوتراپی سرگیجه انجام شود، فقط 1-3 درمان لازم است.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی سکته مغزی چیست؟ پیشگیری ، علائم و درمان
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی بیمه تامین اجتماعی
اگر دچار سرگیجه هستید، برای آگاهی ازعلت مشکل، درمان و فیزیوتراپی سرگیجه، می توانید از خدمات کلینیک فیزیوتراپی یادمان در شهرک غرب استفاده کنید.
در کلینیک ما سعی می شود تا تمرینات درمان سرگیجه به صورت دقیق و تخصصی انجام شود.
خدمات فیزیوتراپی در منزل نیز در کلینیک ما انجام می شود که متخصصین فیزیوتراپی ما در منزل شما حاضر شده و تمرینات را کنار شما و در کمال آرامش انجام می دهند و از انجام شدن صحیح حرکات درمانی فیزیوتراپی سرگیجه در محیط آرام و آرامش بخش منزل اطمینان حاصل می کنند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما تماس بگیرید
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196
1 یک فکر در مورد “درمان سردرد و فیزیوتراپی سرگیجه”