یکی از دلایل بی اختیاری ادرار و مدفوع به وجود آمدن اختلال در عضلات کف لگن است ، فیزیوتراپی کف لگن راه کارهایی را به صورت یک روش مطمئن ارائه می کند.
اختلال و مشکل کف لگن چیست؟
اختلا یا مشکل کف لگن به حالتی گفته می شود که در آن ناتوانی در شل کردن صحیح عضلات کف لگن منجر به اشکال در دفع ادرار و مدفوع می شود. در فیزیوتراپی کف لگن پس از معاینه کامل، یک برنامه درمانی برای نوع اختلال کف لگن فرد اجرا می شود.
کف لگن متشکل از چندین عضله کوچک و دیگر تکیه گاه های موجود در لگن در اطراف پیشاب راه، واژن و مقعد است و وظیفه دارد از اندام های لگن از جمله مثانه، رحم و مقعد محافظت کند.
مشکلات رایج عضلات کف لگن
مانند هر ماهیچه دیگری در بدن، عضلات کف لگن نیز می توانند بیش از حد ضعیف یا بیش از حد سفت شوند. هم چنین می توانند در اثر ضربه یا آسیب، بیش از حد کشیده یا پاره شوند.
1- عضلات کف لگن ضعیف
عضلات کف لگنی که خاصیت کشسانی کمی دارند می توانند منجر به بی اختیاری فشاری و پایین افتادن اندام لگن شوند.بی اختیاری فشاری ادرار (USI) زمانی است که فرد در هنگام سرفه، عطسه، دویدن یا خندیدن ادرار می کند.
پایین افتادن اندام نیز هنگامی رخ می دهد که عضلات کف لگن فوق العاده سست و نیام اطراف آن ها به قدر کافی اندام های لگنی را نگه نمی دارند و باعث پایین افتادن مثانه، رحم یا مقعد می شوند. خبر خوب این جا است که تمرین و تقویت عضلات کف لگن نشان داده در بسیاری از بیماری ها موثر است.
متخصص فیزیوتراپی کف لگن برنامه تمرینی خاصی را تدارک خواهد دید تا عضلات کف لگن را تمرین داده و تقویت کند. دیگر رویکرد هایی که می توانند مورد استفاده قرار گیرند شامل درمان دستی، پس خوراند زیستی (بیوفیدبک) و تکنیک الکتروتراپی است.
2- عضلات کف لگن سفت یا بیش از حد فعال
عضلات فقط قدرت ندارند؛ توانایی آن ها در شل و کشیده شدن نیز به همان اندازه مهم است. یک گردن سفت شده می تواند باعث گردن درد یا سر درد شود. عضلات کف لگن هایپرتونیک، سفت یا کوتاه می توانند مشکلات بسیاری را با خود همراه داشته باشند که اغلب نیز غلط تشخیص داده می شود، از جمله:
- تکرر ادرار و فشار آوردن یا عدم توانایی تخلیه کامل مثانه یا روده
- درد جنسی در هنگام یا پس از مقاربت. هنگامی که عضلات بیش از حد سفت باشند، مقاربت می تواند خیلی سخت شود.
- درد لگن مانند درد در اندام های تناسلی (فرج، مجرا یا آلت مردانه) یا اطراف مقعد و دنبالچه.
- عضلات کف لگن سفت می توانند منجر به درد مزمن و غیر قابل توضیح کمر یا لگن شوند.
- یبوست و درد هنگام زور زدن در هنگام تخلیه روده.
درمان فیزیوتراپی کف لگن هایپرتونیک معمولا شامل درمان دستی عملی، تنفس دیافراگمی، تمرینات هوشیاری، پس خوراند زیستی و رویکرد های تمرینات ورزشی کاهش وزن برای رها کردن و کشش کف لگن است.
علائم و نشانه های رایج اختلالات کف لگن
اختلالات کف لگن همراه با علائم زیادی است. برخی از رایج ترین علائم مشاهده شده عبارت اند از:
- نیاز مکرر و فوری به دفع مدفوع
- یبوست
- زور زدن هنگام دفع مدفوع
- درد هنگام دفع مدفوع
- ترشح ادرار
- دفع ادرار دردناک
- نیاز مکرر به دفع ادرار
- تمایل فوری به دفع ادرار
- درد در زمان مقاربت
علل اختلالات کف لگن
علت دقیق اختلالات کف لگن شناخته نشده است. مطالعات متعددی اختلالات کف لگن را به بیماری هایی مربوط می کند که عضلات لگنی را تضعیف کرده یا باعث پارگی در بافت های پیوندی می شوند. با این حال، عوامل زیر به عنوان عوامل تاثیر گذار شناخته می شوند:
- زایمان طبیعی
- ضربه به لگن
- چاقی
- جراحی لگن
- آسیب عصبی
فیزیوتراپی کف لگن چگونه است؟
متخصصین فیزیوتراپی کف لگن به طور ویژه برای معاینه و درمان دامنه وسیعی از مشکلات کف لگن در زنان، مردان و کودکان مثل بی اختیاری، افتادگی اندام، مقاربت جنسی دردناک، خیس کردن بستر و درد لگنی آموزش دیده اند.
توانبخشی یا بازآموزی کف لگن صرفا محدود به تمرینات کف لگن نیست. پس از معاینه کامل، یک برنامه درمانی مشکل فعلی فرد و علل اساسی آن را هدف قرار می دهد. روش های درمانی بر اساس نیاز های شخص تغییر می کند و می تواند شامل تمرینات رها سازی و تقویت کف لگن، درمان دستی، پس خوراند زیستی، الکتروتراپی، آموزش و مشاوره باشد.
فیزیوتراپی لگن برای یبوست
فیزیوتراپی کف لگن یکی از روش‌های موثر برای درمان یبوست مزمن است، به ویژه اگر یبوست ناشی از اختلالات عملکردی در عضلات کف لگن باشد. این روش شامل تکنیک‌ها و تمریناتی است که به بهبود عملکرد عضلات کف لگن و تنظیم حرکت روده کمک می‌کند.
مزایای فیزیوتراپی لگن برای یبوست
- آموزش ریلکس کردن عضلات کف لگن: برخی افراد در هنگام دفع، به جای شل کردن عضلات کف لگن، آنها را منقبض می‌کنند. فیزیوتراپیست به شما می‌آموزد چگونه این عضلات را در زمان مناسب شل کنید.
- تمرینات تقویت‌کننده: اگر ضعف عضلات کف لگن عامل یبوست باشد، تمرینات تقویتی می‌توانند به بهبود عملکرد کمک کنند.
- بیوفیدبک: از این روش برای آموزش کنترل بهتر عضلات کف لگن استفاده می‌شود.
- تکنیک‌های دستی: گاهی اوقات فیزیوتراپیست از ماساژ یا تکنیک‌های دستی برای کاهش تنش در ناحیه لگن و بهبود حرکت روده استفاده می‌کند.
این روش‌ها می‌توانند به تدریج وضعیت یبوست را بهبود بخشند و کیفیت زندگی بیمار را افزایش دهند.
عوارض فیزیوتراپی کف لگن
فیزیوتراپی کف لگن به طور کلی یک روش درمانی ایمن و موثر است. با این حال، برخی افراد ممکن است عوارض یا ناراحتی‌های موقتی را تجربه کنند، از جمله:
- درد یا حساسیت در ناحیه لگن: ممکن است در روزهای اول پس از شروع تمرینات یا درمان، کمی درد یا فشار در ناحیه لگن احساس شود. این امر معمولاً موقتی است.
- افزایش موقت علائم: در برخی موارد، ممکن است علائم (مانند درد لگنی یا بی‌اختیاری) برای مدت کوتاهی پیش از بهبود، تشدید شوند.
- احساس خستگی عضلانی: تمرینات کف لگن می‌توانند باعث خستگی عضلات شوند، به خصوص اگر فرد عضلات ضعیفی داشته باشد.
- ناراحتی در طول درمان‌های دستی یا استفاده از دستگاه‌ها: اگر درمان شامل تکنیک‌های دستی یا دستگاه‌های خاص باشد، ممکن است در ابتدا احساس ناخوشایندی ایجاد شود.
- حساسیت روانی یا عاطفی: به دلیل حساسیت موضوع و ناحیه تحت درمان، برخی افراد ممکن است از نظر روانی احساس ناراحتی کنند.
برای پیشگیری از این مشکلات، انتخاب یک فیزیوتراپیست متخصص و با تجربه در زمینه کف لگن بسیار مهم است.
درمان کف لگن چه زمانی کارساز است؟
عضلات کف لگن بنا به دلایل متعددی ضعیف، بیش از حد سفت یا دردناک می شوند. همه این ها به دلیل افزایش سن نیست. مشکلات کف لگن اغلب با بارداری و زایمان آغاز می شود و در ورزشکاران جوان نیز رایج است. مردان، زنان و کودکان در تمامی سنین به کف لگن سالمی نیاز دارند.
سلامت لگن یا فیزیوتراپی سلامت زنان ثابت کرده که در درمان و پیشگیری از بسیاری شرایط موثر است.
- برای تقویت و رها سازی عضلات کف لگن
- علائم مثانه و روده
- افتادگی ها
- رضایت جنسی
- آماده سازی برای زایمان و ریکاوری پس از زایمان
- توانبخشی قبل و بعد از عمل جراحی
- ثبات عضلات مرکزی بدن و مشکلات مربوط به کمر
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی آرتروز لگن
توانبخشی کف لگن
هدف از بازآموزی کف لگن در فیزیوتراپی ، کمک به بازیابی کف لگن کاربردی است. پس از یک ارزیابی کامل و با جزئیات و معاینه بالینی که می تواند شامل معاینه دستی واژن یا مقعد باشد، بر اساس یافته ها، نیاز های فردی، اهداف و پیشرفت مورد مطالبه یک برنامه درمانی مقرر می شود.
توانبخشی کف لگن می تواند شامل بازآموزی کف لگن، درمان دستی، پرورش مثانه یا روده، پس خوراند زیستی، الکتروتراپی، آموزش و مشاوره باشد.
1- بازآموزی عضله کف لگن
مهم ترین بخش بازآموزی کف لگن است. ابتدا روش های آگاهی بخشی را در اختیار شما قرار می دهیم تا مطمئن شوید که تمرین کف لگن صحیحی را انجام می دهید. سپس یک برنامه تمرینی شخصی سازی شده برای کف لگن سالم را طراحی می کنیم
عضلات کف لگن، ماهیچه های اسکلتی هستند یعنی می توان آن ها را به طور اختیاری کنترل کرد و قابل پرورش، بازپروری و تقویت هستند؛ درست مشابه همان کاری که با تکرار تمرینی مشابه در مدتی طولانی برای ماهیچه چهار سر ران انجام می دهید.
2- درمان های دستی عملی
درمان دستی یکی از روش های رایج فیزیوتراپی به رها سازی، کشش، تحرک و تسکین درد در مشکلات کف لگن کمک می کند. این درمان می تواند شامل روش های مقعدی یا واژنی داخلی و یا تکنیک های خارجی برای درمان عضلات، رباط ها، نیام ها، زردپی ها، اعصاب و مفاصل باشد.
ما مطابق با نیاز های شما از درمان های دستی متعددی از جمله موبیلیزاسیون بافت نرم، آزاد سازی بافت همبندی عضلانی، ماساژ بافت عمقی، موبیلیزاسیون دستگاه ادراری تناسلی، موبیلیزاسیون مفصل، تکنیک های انرژی عضلانی، موبیلیزاسیون عصب، فشار نقطه ماشه ای، دستکاری بافت پیوندی و موبیلیزاسیون احشایی استفاده می کنیم.
3- بازپروری مثانه و روده
- چگونگی عملکرد مثانه یا روده
- روش هایی برای کنترل مثانه یا روده
- مشاوره درباره رژیم غذایی و مصرف مایعات و هم چنین مشاوره عمومی
- چگونگی استفاده از دفتر یادداشت مثانه یا روده
4- پس خوراند زیستی
پس خوراند زیستی ابزار بسیار مفیدی برای کمک به ارتباط با عضلات کف لگن و بازپروری عضلات ضعیف یا بیش از حد فعال است. این روش کنترل فعالیت عضلات در حین فعالیت های ورزشی و عملکردی را آسان تر می سازد. هم چنین به ایجاد استراتژی هایی برای مواجهه یا کاهش درد کمک می کند.
پس خوراند زیستی اطلاعاتی را روی یک پرده درباره زمان و چگونگی انقباض یا رها سازی گروهی از عضلات ارائه می دهد. الکترود های خارجی یا لوله مقعدی یا واژینال متصل به دستگاه پس خوراند زیستی، قدرت عضلات و تونوس ماهیچه ای را اندازه گیری می کنند. تفاسیر برای ارقام حاصله و نشان دادن پیشرفت فرد مفید است.
4- الکتروتراپی
تحریک الکتریکی عضلات یا الکتروتراپی به عنوان یک روش کارآمد در فیزیوتراپی است. این روش می تواند برای افزایش آگاهی و نیز توانبخشی عضلات کف لگن بسیار ضعیف در نحوه کار و کمک به تقویت عضلات استفاده شود.
دیگر روش های الکتروتراپی برای مثانه بیش فعال و تسکین درد به عنوان تحریک الکتریکی ورا پوستی (TNS) و سونوگرافی استفاده می شوند.
4- برنامه تمرین خانگی
به شما یک برنامه تمرین ورزشی پیش رونده، روش های خود درمانی و توصیه هایی آموزش داده می شود. برای حصول بهترین نتیجه و دستیابی به اهداف، ما شما را به ایفای نقشی فعال در توانبخشی خود و کنار آمدن با تمرینات و توصیه هایی که ارائه کرده ایم و هم چنین انجام برنامه تمرین خانگی تشویق می کنیم .
5- آموزش بیمار
ما به شما درباره شرایط تان آموزش می دهیم. همچنین نکات و توصیه هایی درباره تغییرات خاص در سبک زندگی، مشاوره در خصوص محرک ها، مشاوره اصلاح رژیم غذایی یا مایعات و دیگر روش های اصلاح رفتاری ارائه می دهیم.
6- طب سوزنی و سوزن خشک
طب سوزنی و سوزن خشک می تواند برای کمک به وضعیت های مربوط به کف لگن استفاده شود.
بیشتر بخوانید : تمرینات کگل برای بی اختیاری ادرار
فیزیوتراپی کف لگن در تهران
در تهران، مراکز تخصصی متعددی وجود دارند که خدمات فیزیوتراپی کف لگن را ارائه می‌دهند. کلینیک فیزیوترای یادمان با استفاده از تجهیزات پیشرفته و فیزیوتراپیست‌های متخصص، به درمان مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار، یبوست، درد لگنی و اختلالات جنسی کمک می‌کند.
ویژگی‌های مراکز معتبر فیزیوتراپی کف لگن در تهران
- تخصص فیزیوتراپیست: حضور متخصصانی با تجربه در زمینه کف لگن که آشنایی کامل با تکنیک‌های درمانی دارند.
- تجهیزات پیشرفته: استفاده از دستگاه‌هایی مانند بیوفیدبک و الکتروتراپی برای بهبود درمان.
- محیط امن و خصوصی: به دلیل حساسیت موضوع، مراکز معتبر فضایی راحت و خصوصی برای بیماران فراهم می‌کنند.
- مشاوره جامع: در این مراکز، بیماران قبل از شروع درمان، با انجام ارزیابی‌های دقیق و مشاوره‌های کامل، از روند درمانی خود مطلع می‌شوند.
برای انتخاب بهترین مرکز فیزیوتراپی کف لگن در تهران، می‌توانید نظرات بیماران و سوابق متخصصان را بررسی کنید.
کلام آخر درباره فیزیوتراپی کف لگن
فیزیوتراپی کف لگن یکی از روش‌های موثر و کم‌تهاجمی برای درمان مشکلات متعددی از جمله بی‌اختیاری ادرار، یبوست، دردهای مزمن لگنی و حتی برخی اختلالات جنسی است. این روش درمانی با تمرکز بر تقویت یا ریلکس کردن عضلات کف لگن، به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند.
برای دریافت خدمات فیزیوتراپی کف لگن و یک برنامه تمرین ورزشی پیش رونده یک نوبت ملاقات با متخصصین فیزیوتراپی و توانبخشی ما در کلینیک یادمان تنطیم کنید.
با کلینیک فیزیوتراپی یادمان تماس بگیرید! 02188088541 – 02188074196