بیماری مزمن انسدادی ریه نوعی بیماری شدید ریه است که معمولاً پیشرونده بوده و قابل درمان نیست. این بیماری گاهی تحت عنوان آمفیزم یا برونشیت مزمن نیز شناخته می شود.
بیماری مزمن انسدادی ریه اکثراً در اثر مصرف سیگار ایجاد شده و در افراد بالای 40 سال دیده می شود. این بیماری با تنگی مداوم مسیر تنفسی و التهاب همراه است.
بیماری مزمن انسدادی ریه باعث ایجاد مشکل در تنفس به خصوص هنگام بازدم و مشکل در تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن در ریه ها می شود.
سایر مشکلات ایجاد شده در اثر این بیماری عبارتند از:
تغییر در مکانیک (الگوی) تنفس، نفس نفس زدن، کاهش عملکرد قلب، مشکلات اسکلتی عضلانی و کاهش سلامت کلی بدن.
نفس نفس زدن، سرفه مزمن و گاهی تولید خلط از شایع ترین علائمی است که افراد تجربه می کنند.
چه عواملی منجر به بیماری مزمن انسدادی ریه می شوند؟
استعمال سیگار شایع ترین علت ابتلا به این بیماری است. اما با این حال افراد کمی (3 تا 11 درصد) وجود دارند که هرگز سیگار نکشیده اند اما به این بیماری مبتلا شده اند.
سایر عوامل خطر ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه شامل قرار گرفتن در معرض دود غیر مستقیم، آلودگی هوای محیط، گرد و غبار و مواد شیمیایی محیط کار، دود ناشی از سوختن مواد سوختی و استعداد ژنتیکی است.
قرار گرفتن در معرض این عوامل باعث التهاب و آسیب به ریه ها می شود.
شیوع این بیماری به دلیل افزایش استعمال دخانیات، تشخیص سریع و افزایش جمعیت افراد سالخورده در سراسر جهان رو به افزایش است.
چگونه بفهمم به بیماری مزمن انسدادی ریه مبتلا شده ام؟
این بیماری توسط پزشک عمومی تشخیص داده می شود. این پزشکان برای تشخیص بیماری و میزان شدت آن از شما می خواهند داخل یک اسپیرومتر فوت کنید.
همچنین احتمال دارد شما را برای ارزیابی و درمان به یک پزشک متخصص (پزشک دستگاه تنفسی) ارجاع دهند.
بیماری مزمن انسدادی ریه بر اساس سابقه علائم (نفس نفس زدن، سرفه مزمن یا تولید خلط)، قرار گرفتن در معرض دود یا سایر عوامل خطر و نتایج آزمایش های تنفسی و اشعه ایکس قفسه سینه تشخیص داده خواهد شد.
این بیماری درمان نمی شود تمرکز تنها بر مدیریت شرایط و جلوگیری از شدید تر شدن بیماری خواهد بود.
موارد بسیاری وجود دارد که مبتلایان به بیماری مزمن انسدادی ریه می توانند برای حفظ سلامتی و به حداقل رساندن علائم خود انجام دهند. که شامل این موارد است:
ترک سیگار، مصرف صحیح داروها، اطمینان از واکسیناسیون به موقع (واکسن فلوواکس) و شرکت در برنامه توانبخشی ریوی.
مدیریت در موارد شدیدتر می تواند شامل جراحی، استفاده از اکسیژن ساز خانگی یا دستگاه های تنفسی (تهویه غیر تهاجمی) باشد.
فیزیوتراپی چگونه می تواند به بیماری مزمن انسدادی ریه کمک کند؟
فیزیوتراپی در مدیریت بیماری مزمن انسدادی ریه نقش بسیار مهی دارد. و بسته به علائم اصلی شامل درمان های مختلف خواهد بود.
به طور کلی ورزش مهمترین بخش توانبخشی ریوی است. و اجتناب از بی تحرکی و داشتن سبک زندگی فعال برای حفظ تناسب، سلامت، قدرت و جلوگیری از بستری شدن در بیمارستان بسیار مهم است.
توانبخشی ریوی چیست؟
توانبخشی ریوی برنامه ای برای مبتلایان به بیماری های شدید ریوی از جمله بیماری مزمن انسدادی ریه است. و شامل تمرینات ورزشی گروهی تحت نظارت، آموزش خود مدیریتی و پشتیبانی است.
ساده ترین راه برای یادگیری ورزش و مدیریت بیماری پیوستن به یک برنامه توانبخشی ریوی است.
متخصص فیزیوتراپی در این برنامه توانایی ورزش کاربردی، علائم و ایمنی شما برای ورزش کردن را اندازه گیری می کند.
آن ها همچنین چگونگی انجام تمرین ها را به شما آموزش داده و سپس هفته ای یک یا دو بار و به مدت شش تا هشت هفته بر تمرینات گروهی شما نظارت خواهند داشت.
بخش آموزشی برنامه به شما در یادگیری چگونگی فهم بیماری، کنترل علائم به بهترین نحو، مصرف داروها، ترک سیگار و پیروی از یک رژیم غذایی سالم کمک خواهد کرد.
توانبخشی ریوی برای تمام اشخاص مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه یک گزینه مناسب است.
چقدر باید ورزش کنم؟
ورزش توصیه شده برای افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه 30 دقیقه ورزش هوازی حداقل پنج روز در هفته است.
مثال های ورزش های هوازی عبارتند از: پیاده روی سریع، آهسته دویدن، استفاده از دوچرخه های ثابت یا شنا.
همچنین توصیه می شود برای قوی نگه داشتن عضلات دو یا سه روز در هفته تمرینات تقویتی و در صورتی که می افتید و یا در حفظ تعادل مشکل دارید تمرینات تعادل انجام دهید.
متخصص فیزیوتراپی این تمرینات را در برنامه توانبخشی ریوی شما قرار خواهد داد.
چقدر شدید باید ورزش کنم؟
موثرترین تمرین معمولاً با شدت متوسط انجام می شود.
این بدان معناست که هنگام ورزش کردن ضربان قلب و تنفس شما کمی افزایش خواهد یافت. اما افزایش تنفس در حدی نخواهد بود که نتوانید با شخص کنار خود صحبت کنید.
تنفس هنگام انجام تمرینات هوازی مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری در مقیاس 0 (هیچ) تا 10 (خیلی خیلی شدید) باید بین 3 (متوسط) تا 4 (نسبتاً شدید) باشد.
آیا ورزش کردن باعث بدتر شدن بیماری می شود؟
خیر. ورزش کردن بی خطر بوده و بهترین کاری است که می توانید برای خود انجام دهید. و بیماری را بدتر نخواهد کرد.
ریه ها زمانی که ورزش می کنید باید برای رساندن اکسیژن بیشتر به عضلات فعال سخت تر کار کنند. بنابراین طبیعی است که هنگام ورزش کردن کمی نفس نفس بزنید.
این نشانه خوبی است و زمانی که ورزش کردن را متوقف می کنید تنفس باید به حالت عادی بازگردد.
با این حال به منظور حفظ ایمنی توصیه می شود قبل از شروع ورزش با یک متخصص فیزیوتراپی یا پزشک عمومی مشورت کنید.
فیزیوتراپی چه کارهای دیگری می تواند انجام دهد؟
فیزیوتراپی با توجه به شرایط و مشکلات اصلی برخی درمان های دیگر نیز ارائه خواهد داد. که در بیمارستان یا در خانه به صورت سرپایی انجام می شود.
متخصص فیزیوتراپی در صورت تشخیص بیماری مزمن انسدادی ریه با ارزیابی دقیق در فواصل زمانی منظم مشکلات اصلی را تعیین می کند. و برای کمک به این مشکلات بهترین درمان را ارائه خواهد کرد.
فیزیوتراپی می تواند شامل تمرینات تنفسی، تکنیک های پاکسازی مجاری تنفسی و همچنین تنفس درمانی برای کمک به پاکسازی خلط از مجاری تنفسی باشد.
این کار به ویژه برای افرادی که روزانه بطور معمول مقادیر زیادی خلط تولید می کنند یا آن هایی که در پاک کردن خلط خود مشکل دارند بسیار مهم است.
متخصص فیزیوتراپی به همراه پزشک دستگاه تنفسی در صورتی که شب ها در خوابیدن یا نفس کشیدن مشکلی داشته باشید احتمالاً برای کمک به شما یک دستگاه تنفسی تجویز می کنند.
این دستگاه ها می توانند شامل:
دستگاه جریان مثبت فشار هوا (CPAP)، فشار مثبت غیر تهاجمی (NIV) یا تهیه هوا در فشار تنفسی (BiPAP) باشند.
فیزیوتراپی همچنین ارزیابی و مدیریت شرایط دیگری که احتمال دارد ناشی از بیماری مزمن انسدادی ریه باشند و یا به همراه این بیماری رخ دهند را نیز در بر می گیرد.
این موارد شامل مشکلات اسکلتی عضلانی مانند درد ستون فقرات، تنگ شدن دیواره قفسه سینه، مشکل در حرکت بازو یا دنده ها و یا حالت بدنی نامناسب، پوکی استخوان و بی اختیاری ادرار (شایع به دلیل سرفه مزمن) است.
متخصص فیزیوتراپی برای آگاهی از این وضعیت از جمله نحوه استفاده صحیح از دستگاه های تنفسی برای بیماری مزمن انسدادی ریه و اطمینان از میزان استفاده مناسب و تمیز کردن صحیح دستگاه ها به شما کمک خواهد کرد.
دستگاه های مختلفی مانند اسپری های پاف، توربوهالرها، اوتوهالرها و کپسول های تنفسی وجود دارند. عملکرد هر کدام اندکی متفاوت است.
بیشتر بخوانید: راه کارهای فیزیوتراپی برای درمان آسم و تنگی نفس
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی درمان درد قفسه سینه
فیزیوتراپیست های ما به شما کمک خواهند کرد که به بهترین نحو ممکن از درمان ها و راهکار های فیزیوتراپی برای مدیریت مشکل تان استفاده کنید.
برای دریافت نوبت با شماره های زیر تماس بگیرید.
با کلینیک فیزیوتراپی یادمان تماس بگیرید! 02188088541 – 02188074196