دیسفونی چیست؟
دیسفونی ناشی از تنش عضلانی تغییر در صدا یا جنس صدا به علت تنش زیاد عضلانی در داخل یا اطراف حنجره است. این تنش مانع کارکرد موثر صدا می شود. دیسفونی ناشی از تنش عضلانی، الگوی استفاده از عضلات است که می تواند درزمان التهاب حنجره به وجود بیاید و حتی بعد از این که ورم تارهای صوتی هم از بین رفت، همچنان باشد.
همچنین به علت استفاده بیش از حد و بروز هم زمان سایر بیماری ها ممکن است به وجود بیاید. اختلالات صدا بیش تر در افرادی که بیش از سایرین از صدای خود استفاده می کنند وجود دارد مثل معلم ها، خوانندگان، اپراتورهای مرکز تلفن و سخنران ها.
دیسفونی اسپاسمودیک
دیسفونی اسپاسمودیک (Spasmodic Dysphonia) یک اختلال عصبی-عضلانی نادر است که در آن عضلات حنجره به‌طور غیرارادی دچار اسپاسم یا انقباض می‌شوند و باعث اختلال در تولید صدا می‌گردند. این مشکل معمولاً در اثر اختلال عملکرد سیگنال‌های عصبی به عضلات حنجره ایجاد می‌شود. علائم آن شامل صدای بریده‌بریده، لرزان، یا دشواری در تولید کلمات است. این بیماری به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- نوع ادداکتور (Adductor): شایع‌ترین نوع که باعث بسته شدن بیش از حد تارهای صوتی می‌شود.
- نوع ابدکتور (Abductor): باعث باز ماندن غیرطبیعی تارهای صوتی در هنگام صحبت کردن می‌شود.
درمان: بوتاکس (تزریق سم بوتولینوم) برای آرام‌سازی عضلات حنجره، گفتاردرمانی، و در برخی موارد جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیسفونی تنش عضلانی
دیسفونی تنش عضلانی (Muscle Tension Dysphonia – MTD) یک اختلال صوتی است که در اثر استفاده بیش از حد یا نادرست از عضلات حنجره و گردن ایجاد می‌شود. این مشکل معمولاً ناشی از تنش‌های فیزیکی یا روانی، استفاده بیش از حد از صدا (مانند فریاد زدن یا آواز خواندن طولانی)، و گاهی اوقات استرس و اضطراب است.
علائم: گرفتگی یا خستگی صدا، احساس درد در گلو، و کاهش انعطاف‌پذیری صوتی.
درمان: این مشکل معمولاً با گفتاردرمانی قابل بهبود است. تمرینات آرام‌سازی عضلانی، تکنیک‌های تنفسی، و اصلاح عادت‌های صوتی می‌تواند مؤثر باشد. در صورت وجود تنش روانی، مشاوره روانشناسی نیز مفید است.
دیسفونی روانی
دیسفونی روانی (Psychogenic Dysphonia) یک اختلال صوتی است که علت آن مشکلات روانی یا احساسی (مانند استرس، اضطراب، یا افسردگی) است و نه مشکلات فیزیکی یا عصبی. در این نوع دیسفونی، تارهای صوتی به‌طور ساختاری سالم هستند، اما فرد نمی‌تواند صدا تولید کند یا صدای او غیرطبیعی می‌شود.
علائم: از دست دادن کامل صدا (aphonia) یا تغییرات شدید در کیفیت صدا. این اختلال معمولاً به‌طور ناگهانی و در زمان استرس زیاد ایجاد می‌شود.
درمان: درمان اصلی شامل مشاوره روانشناسی یا روان‌درمانی و گفتاردرمانی است. ترکیب این دو روش معمولاً به بازگشت صدای طبیعی کمک می‌کند.
علائم دیسفونی ناشی از تنش عضلانی
دیسفونی ناشی از تنش عضلانی سبب می شود صدا این گونه شود:
- گرفته
- خشن
- زمخت
- گوشخراش
- ضعیف
- نفس زنان
- مثل زمزمه کردن
- خسته
- فشرده
- سخت از دهان بیرون آمده
- تنیده
سایر علائم شامل صدایی است که ناگهان بریده و شکسته می شود، زیر و بم شده یا کلا محو می شود. یعنی صدایی که به زور بیرون داده شده و هر چه بیش تر طول بکشد، ضعیف تر خواهد شد. بیمار احتمالاً احساس درد یا تنش در گلو حین صحبت یا آواز خواندن کند و یا گلویش زود خسته شود.
تغییرات فیزیولوژیکی شامل موارد زیر است
- افزایش تنش عضلات در جلوی گردن و عضلات گلو
- محدود شدن طیف حرکتی گردن
- کاهش کیفیت صدا
- کاهش حجم صدا
- بالا ماندن حنجره و استخوان لامی
- افزایش عدم تعادل عضلات، طرز قرارگیری نادرست و استرس
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی درمان درد قفسه سینه
نقش فیزیوتراپی در درمان دیسفونی
یکی از وظایف مهم فیزیوتراپیست ها توجه به حرکات است. یعنی چه چیز در حال حرکت است و چه چیز حرکت نمی کند و چرا؟
در دیسفونی ناشی از تنش عضلانی، تصویر رایج این است که طرز قرارگیری ایده آل نبوده و عضلات جلوی گردن و گلو با ضعف در تثبیت کننده های گردن و کتف ارتباط مستقیم دارند. این عدم تعادل عضلانی باعث محدودیت در استخوان لامی، فک، مهره های گردن و کتف می شود. اگر کنترل وضعیت ناکافی باشد، ممکن است توانایی تنفس عمیق، توازن لگن، قفسه سینه و گردن کاهش یابد.
در طی فیزیوتراپی قرار است برخی از عضلات ریلکس شوند، برخی دیگر قوی شده، کنترل وضعیت قرارگیری بهبود یابد و شیوه نفس کشیدن و ریلکسیشن آموزش داده شود.
فیزیوتراپی چگونه به رفع مشکلات مربوط به صدا کمک می کند؟
ماساژ لارنژیال و دیسفونی
خواننده ها، سخنرانان، معلم ها و اپراتورهای مرکز تلفن مشکلاتی را در صدای خود پیدا می کنند. نیاز به بیرون دادن صدا در محیط های شلوغ سبب اختلال عملکرد تارهای صوتی، عضله حلق و عضلات اطراف حنجره می شود. این امر منجر به از دست دادن توانایی بیرون آمدن / طنین صدا، دامنه صدا، تغییر در کیفیت صدا و یا از دست رفتن کامل آن خواهد شد.
شاید فکر کنید یک متخصص گوش حلق و بینی، مربی صدا یا گفتاردرمانگر بتواند مشکلات موجود در صدا را برطرف کند.
این متخصصان برای درمان مشکلات مختلف مرتبط با دیسفونی صدا مفید هستند. متخصص گوش حلق و بینی از لارنگوسکوپ استفاده می کند تا هرگونه پلیپ، ندول، گرانولوم یا هرگونه اختلال نیازمند به جراحی را در تارهای صوتی ببیند.
فیزیوتراپی قادر نیست این بیماری ها را درمان کند. مربی صدا، به تغییر نوع آواز خواندن با استفاده از تکنیک های وضعی کمک کرده و باعث می شود حین خواندن، فشار کم تری به صدا وارد شود.
این حرکت در بلند مدت، فشار وارد شده به حنجره و ماهیچه های اطراف را کاهش می دهد. فیزیوتراپیست در صورتی می تواند کمک کند که آموزش های خاص درباره تکنیک های دستی جهت آزادسازی فشار در عضلات حنجره، عضلات مفصل فکی گیجگاهی، ماهیچه های متصل به حلق، زبان، سینوس ها، سخت کام و نرم کام دیده باشد.
به این تکنیک ها کاهش بار صدا و ماساژ لارنژیال می گویند. اگر مشکل اصلی از دست دادن طنین صداست، پس علت در سخت کام، نرم کام، سینوس ها و ماهیچه های فکی گیجگاهی است.
از دست دادن طیف صدا، اغلب توسط فشار موجود در عضلات پشت و بالای حلق به وجود می آید که به استخوان لامی متصل هستند. این مشکل سبب محدود کردن توانایی بالا بردن حنجره و لرزش غضروف تیروئید به سمت جلو می شود چون این حرکت برای رسیدن به نُت های بالا مورد نیاز است.
وجود فشار در عضلات قدامی گردن سبب قرار گیری نادرست گردن و سر شده که منجر به مکانیک ضعیف صدا خواهد شد. تکنیک های دستی توسط فیزیوتراپیستِ آموزش دیده شده باعث آزاد شدن فشار در بالای عضلاتی که ذکرشد می شود و لرزش نرمال حنجره، تُن صدای بلند، افزایش فضا برای ایجاد طنین در نرم کام و سینوس ها و بهبود وضعیت قرارگیری سر و گردن را به دنبال خواهد داشت.
منیپولیشن تراپی لارنژیال چیست؟
نوعی درمان دستی است تا مکانیک زیستیِ نرمال، بازیابی شود. در واقع نوعی ماساژ سنگین گلو و گردن و مالش شدید خرخره (سیب آدم ) است. هدف این است که حنجره بازیابی شده و به بیان دیگر به تنظیمات کارخانه برگردد.
بیشتر بخوانید: تمرینات ورزشی بیماری مزمن انسداد ریوی
برای مشاوره فیزیوتراپی و استفاده از خدمات فیزیوتراپی تحت نظر یک فیزیوتراپیست متخصص برای دیسفونی ناشی از تنش عضلانی و حفظ سلامت حنجره با کلینیک فیزیوتراپی یادمان تماس بگیرید.
شماره های تماس کلینیک فیزیوتراپی یادمان : 02188088541 / 02188074196